آیا متوجه شده اید که در قبال تقاضای دیگران به رغم اینکه تمایل به انجام آنها نداریم ،به جای گفتن " نه نمی توانم " "بله " می گویید ؟ آیا نمی توانید نارضایتی خود را از یک دوست بیان کنید حتی اگر فکر کنید کار او غیر موجه است ؟ آیا قبول تمجید و تحسین را دشوار می دانید ؟ اگر پاسخ شما به هر یک از این سؤالات " بله "باشد ،احتمالا در زمینه جرأت مندی مشکل دارید .

جرأت مندی ، دفاع از خود به شیوه ای است که به حقوق شخص دیگر تجاوز نشود . جرأت مندی ، ابراز مستقیم ، صادقانه و مناسب احساسات و عقاید شماست. شما ممکن است جرأت مندی را در گذشته ناراحت کننده یافته اید؛زیرا آن را با پرخاشگری اشتباه گرفته اید. پرخاشگری یک شیوه دفاع از خود است که در آن به حقوق شخص دیگری تجاوز می شود. پرخاشگری به صمیمیت آسیب می زند و شأن شما را در دید دیگران پایین می آورد .

فنون خاص جرأتمندانه

1-گفتار جرأتمندانه : اجازه ندهید دیگران از شما بهره جویی کنند بر رفتار مناسب و منصفانه داشتن اصرار بورزید . درباره آنچه می خواهید ، آنچه فکر می کنید و آنچه احساس می کنید ،تا آنجا که ممکن است صریح و خاص باشید.برای مثال " نوبت من است "و" لطفا صدای رادیو را کم کنید " و " چون درخواست خود شماست دوست دارم شما را در لباس دیگر ببینم،این لباس مناسب شما نیست."

2-مخالف منفعلانه و فعالانه : وقتی با شخصی مخالف هستید به دلیل تمایلی که به حفظ رابطه ی صلح آمیز دارید از طریق لبخند زدن،تکان دادن سر یا بذل توجه،تظاهر به موافقت نکنید.به جای آن،موضوع بحث را تغییر دهید.به شیوه دیگری عمل کنید. وقتی اعتماد به موضوع دارید،به صورت فعال مخالفت کنید.

3-پرسیدنِ چرا ؟ : وقتی که شخصی اقتدار و موضعی بالاتر از شما دارد،می خواهد کاری انجام دهد که به نظر منطقی و لذت بخش نمی آید. بپرسید چرا باید آن را انجام دهید. شما یک فرد بزرگسال هستید و نباید اقتدار را بدون پرسش بپذیرید. بر توضیحی که متقاعد کننده است اصرار بورزید .

4 – بجا سخن گفتن : وقتی عملی انجام داده اید که آن را ارزشمند تلقی می کنید،برای دیگران این فرصت را فراهم کنید تا از آن مطلع شوند. همجنین اجازه دهید مردم بدانند درباره امور چه احساسی دارید در مکالمه، متکلم واحده نباشید.اما وقتی موقعیت را مناسب یافتید در سخن گفتن درنگ نکنید.

چگونه با برقراری ارتباط بین فردی به پیشرفت خود کمک کنیم ؟

رسیدن به مقصود به وسیله ارتباط غیر کلامی

بخش عمده ای از پیامهایی که شما به دیگران منتقل می کنید برخاسته از سرنخ های غیر کلامی است؛یعنی جنبه هایی از حالات بدنی و ژست های شما رفتار ظاهر و نگرشهایتان که حتی شاید از وجود آنها بی خبرید.

این رابطه های غیر کلامی عبارتند از :

زبان بدن،نحوه نشستن،ایستادن و راه رفتن،نحوه استفاده از دستها،نحوه آراستگی ظاهر،نحوه پوشش،نحوه پیرایش یا آرایش مو و صورت،نوع نگرش ،اطمینان به خود ، احساسات

پژوهشی علمی نشان می دهد؛ به هنگام صحبت با شخص یا گروهی،پیام ما یا نه از طریق آنچه می گوییم بلکه بیشتر از طریق چگونگی گفتن ما منتقل می شود.همین مطالعه حاکی است که ادراک شنونده از موارد زیر تأثیر می پذیرد :

7%  توسط واژه های شما

38% توسط آهنگ صدای شما

55% توسط زبان بدن شما

این بدین معنی نیست که واژه ها بی اهمیت اند؛بلکه تنها به این موضوع اشاره دارد که هر چه به ارتباطات غیر کلامی خود در حین صحبت بیشتر دقت کنید،در انتقال مطلب مورد نظرتان موفق تر هستید . شاید شما صاحب فکری درخشان ،شیوایی کلام،حالات و ژست های عالی و با بدن و ظاهری خوشایند باشید ولی نگرشی منفی ابراز می کنید.در این صورت،احتمال لوث شدن پیام مورد نظرتان بالاست.به افرادی که تا به حال ملاقات نکرده اید و به احساستان نسبت به آنها بیندیشید.ما انسان ها نسبت به نگرش ،بی نهایت حساس هستیم.ما احساس درونی افراد را نسبت به خودشان احساس می کنیم.ما بطور شهودی سطح اطمینان به خود و اعتماد به نفس آنها را در می یابیم و عمدتا واکنش هایمان را نسبت به آنها بر این اساس پی ریزی می کنیم .خواه آنها نگرشی منفی و خواه مثبت از خود بروز دهند.بازیگران نمایش باید بکوشند تا در برابر تماشاچیان به چنین مهارتی دست یابند در مورد سایرین نیز وضع به همین منوال است .کار ساده ای نیست !از خصلت های آدمی است که به خویشتن واقع بینانه نمی نگرد اغلب نمی دانیم چرا موفق نیستیم .در زیر روشی بیان شده که به تقویت مهارتهای غیر کلامی تان کمک می کند . شما ابتدا باید عادات مشهود بد و نامناسب را پیش از تغییر شناسایی کنید.تلاش کنید نقاط ضعف خود را بهبود بخشید و دلسرد نشوید . همه ما اشکالاتی داریم.به چنئد نکته مهم در هنگام تمرکز توجه داشته باشید:

حالات بدنی؛صاف بنشینید،قوز نکنید.

با حالات بدنی و ژست های غیر ضروری،حواستان را پرت نکنید.

در موقع مناسب لبخند بزنید.

و...  بیاموزید تا از طریق بیان چهره، زبان بدن خوشایند به گرمی با دیگران ارتباط برقرار کنید.

گامهای اساسی در حل مسائل

قدم اول: اصلاح باورهای غلط خود نسبت به مسئله

از آنجایی که اغلب ما دچار خطاهای شناختی متعددی هستیم مانند "حالا از این درس افتادم ، پس من هیچ وقت نمی توانم شاگرد موفقی باشم " یا "فاجعه است اگر نتوانم نمره الف بگیرم " یا " اگر دانش آموز خوبی بودم دچار مشکل تحصیلی نمی شدم " چنین دیدگاهی نسبت به مسائل امکان هرگونه اقدام موفقیت آمیز را از ما سلب می کند و به جای این که منجر به حل مسئله شود ، باعث دورزدن مکرر مسئله می گردد . اصطلاحا این افراد را "مسئله مدار " بجای " راه حل مدار" می گویند .

پس در گام اول باید به تصحیح این نگرشها بپردازید. در چنین شرایطی استفاده از مشاوران متخصص می تواند کمک کننده باشد .

قدم دوم : تعریف دقیق مسئله

در بسیاری از موارد تعریف و مشخصی از مسئله ای که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم ، نداریم ما غالبا با سبدی پر از مسائل گوناگون رو به رو هستیم که معمولا به شک مستقیم یا غیر مستقیمی با یکدیگر در ارتباط می باشند . در این موارد تهیه فهرستی از مسائل و تعیین اولویتهای هر یک بسیار مفید است . برای این کار باید بتوانیم به سؤالات زیر پاسخ دهیم :

1-مسئله حاضر چیست ؟    2- کی شروع می شود ؟    3- کجا شروع می شود ؟   4-چه کسی یا کسانی در این مسئله نقش دارند ؟

در نهایت باید این مسئله تا می توانیم به ابعاد کوچک تر و ساده تر تقسیم کنیم.

قدم سوم : پیداکردن راه حل های زیاد

چه خوب و چه بد به خاطر داشته باشیم که در این مرحله کمیت راه حلها ( یا تعداد راه حلها ) مهم تر از کیفیت آنهاست . از این رو بهتر است ذهن خود را باز بگذارید و هر راه حلی را که به ذهنتان می رسد بدون سانسور به روی کاغذ بیاورید. هدف مهم در این گام این است که از کمیت ( فهرست طولانی راه حل ) به کیفیت (بهترین و مناسب ترین راه حل )دست پیدا کنیم .

قدم چهارم : ارزیابی راه حلها و انتخاب

برای این کار نوشتن مزایا و معایب یک راه حل در دو ستون جداگانه بسیار کمک کننده است . سؤال هایی که در این گام باید پاسخ دهید این است که هر کدام از راه حلها برای خودم و خانواده ام و دیگران مفید است یا مضر ؟ آیا انجام این راه مرا به هدف می رساند یانه ؟آیا این راه حل با ارزشهای من و جامعه ام متناسب می باشد ؟

قدم پنجم : انتخاب راه حلهای مناسب

انتخاب راه حل مفید و سودمند بر اساس روشی که در مرحله قبل ( برگه سود و زیان یا تشکیل دو ستون سود وزیان ) صورت می گیرد .پس راه حلهایی را که هم برای من و هم برای دیگران مفید است انتخاب می کنیم و از میان آنها مناسب ترین را برمی گزینیم.با انتخاب راه حل باید بتوانیم برای سؤالات مرحله قبل نیز پاسخ هایی روشن و بدون ابهام پیدا کنیم .

برای برنامه ریزی صحیح به نکات کاربردی زیر توجه نمایید :

- اگر از یک تکلیف قریب الوقوع احساس ناراحتی می کنید آن را شروع کنید پیش بروید و آن را انجام دهید.در این صورت دیگر موجب پریشانی خاطر شما نخواهد شد.

- عادت کنید آنچه را که شروع کرده اید به پایان برسانید .

- اتلاف وقت را برای همیشه کنار بگذارید  .

- اعتماد و اتکا به نفس خودرا در توانایی برای تکمیل هر تکلیفی به بهترین وجه بکار برید .

-از نگرانی اجتناب کنید .

- ریسک کردن حساب شده،باعث پیشرفت در کار می شود.

- غالبا از خود بپرسید" آیا این فعالیتی که انجام می دهم مرا به هدفم نزدیک می کند؟ "

-برای آینده خود برنامه بریزید اما در زمان حال زندگی کنید .

-مسئولیت تحصیل و موفقیت یا شکست در آن را بپذیرید دنبال سپر بلا نگردید . -

- آهنگ سریع تری به فعالیت خود بدهید .

- روی یک کارت،اهداف خودرا بنویسید و همیشه همراه خود داشته باشید و حداقل روزی سه بار آنهارا مرور کنید .

- بدانید که در هر کاری،نکته مثبتی وجود دارد .

- هرگاه در حال کارکردن فکر مهمی به ذهنتان رسید که رابطه مستقیمی با کارتان نداشت آن را یادداشت کنید تا فراموش نشود و حواس شمارا پرت نکند .

- تعهد کنید که فعالیت خاصی در موعد مقرری برای کسی انجام دهید.افزودن فوریت باعث ایجاد انگیزش برای آن فعالیت می شود.

- وقتی طرحی را که اولویت دارد با موفقیت انجام می دهید به خود پاداش بدهید.

باور کنید که می توانید آنچه که می خواهید باشید.

- وقتی روی طرحی که نمی توانید آن را انجام دهید کار می کنید برای دقایقی ( تا وقتی تحمل دارید ) آ ن را انجام دهید.سپس کار دیگری را بکنید و بعداز چند دقیقه به آن طرح بازگردید و این کار را تا آخر تکرار کنید .

- خود را وادار کنید که امور را متفاوت از گذشته   انجام دهید این کار آرمان های جدید به شما می دهد و شمارا علاقمند نگه می دارد .

- پیش از رفتن به خانه آخرین وظیفه خود را انجام دهید و آن را کنار نگذارید .

- وقت شناسی را تمرین کنید.در این صورت دیگران تخصص شما را می پذیرند و باور می کنند .

-برای هرچه که به عهده گرفته اید دست کم برای یک دقیقه طرح ریزی کنید .

اول فکر کنید بعد وارد عمل شوید.

-وقت را طلا بدانید .

- مدتی از زمان را،مهم نیست که چقدر باشد،صرف کاری که برایتان لذت بخش است بکنید .

- به یاد داشته باشید که اگر فکر می کنید می توانید یا نمی توانید همان خواهد شد .

- برای خود پیش بینی کنید که حتما موفق خواهید شد و به موفقیت خود امیدوار باشید .

- به خود قدرت انجام امور را بدهید .

- به نتایج دراز مدت فکر کنید .

- همیشه برای سازگاری با تغییرات،آماده و پذیرا باشید .

- هرکاری را که انجام می دهید بازتاب شماست،آیا از اینکه آن را به خوبی و بدون خطا و به موقع انجام داده اید به خود افتخار می کنید ؟

- علاقه خود را به انجام کاری که می کنید حفظ کنید .

- در فعالیت خود دنبال نکته ای جالب توجه باشید .

-دیدگاه خود را تغییر دهید و به فعالیت خود مانند کسی که از خارج به آن می نگرد توجه کنید.

-به جزئیات پیش پا افتاده یا خارج از معمول بیش از حد اهمیت ندهید .

- همیشه یک خودکار یا مداد برای یادداشت کردن داشته باشید .

با افزایش آگاهی تان از چگونگی تأثیر گذاری اضطراب و استرس،شما درخواهید یافت که کدام روش مقابله با اضطراب برای شما سودمند است.همچنین لازم است شما به مقدار کافی استراحت کنید. رژیم غذایی مناسب داشته باشید،ورزش کنید،عصبی و درگیر نشوید و بالاخره فنون آرام سازی را یاد بگیرید.با پزشک یا درمانگر خود درباره چگونگی کنترل رویدادهای اضطراب آفرین در زندگی تان گفتگو کنید. افزون بر آن،بیاموزید که با دوستان و همکلاسی های خود درباره استرس های طبیعی زندگی روزمره به صحبت بنشینید و از تجارب و دانش آنان درباره چگونگی کنترل اضطراب و استرس استفاده کنید .

چگونه می توانیم از بروز اضطراب پیشگیری کنیم ؟

گاه اضطراب زمانی رخ می دهد که خواسته های زندگی بیش از توانایی مقدورات شما باشد. در این صورت پیشگیری به معنای بهبود مهارتهای سازگاری و مقابله ای شما یا تعدیل خواسته های شما از زندگی تان خواهد بود.به منظور پیشگیری از اضطراب فنون زیر را امتحان کنید:

1-مشاوره هایی از قبیل مشاوره تحصیلی و نیز مشاوره هایی در زمینه نحوه تغییر شرایط استرس زا ی زندگی

2-برقراری ارتباطات گسترده و عمیق از طریق شرکت در فعالیتهای گروهی. فعالیتهایی که شما را به ارتباطات و رفت و آمد سالم با دیگران ترغیب می کند.اضطراب خفیف می تواند سودمند باشد،پژوهش ها نشان داده است که اضطراب خفیف در کلاس به افزایش سطح یادگیری فراگیران می انجامد.با این حال اضطراب زیان بار است؛زیرا تن و روان شما را در حالت هیجانی دائمی قرار می دهد. چنین شرایطی برخی از کارکردهای بدن مثل کار با معده و ضربان قلب را تغییر می دهد.اگر شما اضطرابتان را مهار نکنید یا به حل مجدد رویدادهای اضطراب آفرین زندگی تان نپردازید از اضطراب رهایی نخواهید یافت .

به منظور کاهش استرس مخفی که می تواند یکی از علل بروز اضطراب در شما باشد نکات زیر را بکار ببندید :

1-حداقل سه بار در هفته به مدت بیست دقیقه ورزش کنید .

2-عادات نوشیدن،خوردن و خواب خود را تغییر دهید و به سمت اصلاح و بهبود هدایت کنید .

3-به مدت 6تا8 ساعت در یک شبانه روز بخوابید یا استراحت کنید .

4- آنچه را که باعث استرس در شما می شود حذف کنید یا تغییر دهید .

5-روشهای دینی و معنوی مثل دعا،نماز،روزه یا مطالعه متون کتابهای مذهبی و شرکت در مراسم مذهبی آرام بخش را بکار گیرید .

6-با استفاده از افکار مثبت بر افکارمنفی تان غلبه کنید مثلا به خود بگویید شغل خوبی پیدا خواهم کرد

7-نگرشی را در خود بنا و حفظ کنید که در آن امور به خوبی پیش می روند.

8-برای مواجهه با رویدادهای استرس زای زندگی و بنای روشهای مثبت مقابله با آن در جستجوی کمکهای حرفه ای برآیید.

در صورتی که با بکار بستن فنون فوق نتوانستید بر اضطراب خود غلبه کنید مطمئن باشید که روان پزشکان و مشاوران خواهند توانست با استفاده از روشهای مناسب دیگر به یاری شما بشتابند.

سعی کنید شنونده فعال و مثبتی باشید .

چگونه؟ با علاقه به مطالب درسی، با طرح پرسش هایی برای دریافت پاسخ در کلاس شرکت جویید. شما می توانید این کار را با اندیشیدن درباره موضوع درسی پیش قدم شدن در ارائه کنفرانس و از قبل خوانی مطالب درسی انجام دهید . سعی کنید با توجه ویژه به مطالب اصلی یادداشتهای دقیقی بردارید. زیرا ممکن است نکته اصلی آنجا باشد اگر چنین است آن را یادداشت کنید، افزون بر آن در پی نکات کلیدی بر آیید.یعنی یافتن آن نکات از لابه لای کلام استاد، زبان بدنی یا آنچه در چهره و حرکات دست و بدن او مشهود است و یا زمانی که استاد مطلبی را به دقت از روی یادداشتهایش برای شما می خواند . اگر فکر می کنید نکته اصلی را دریافت نکرده اید یادداشتهایتان را به همکلاسی هایتان یا استاد نشان دهید. سعی کنید به هنگام  یادداشت برداری ؛ بین مطالب کمی فضای خالی بگذارید . شما باید برای نوشتن مطالب به زبان خودتان و افزودن آن به یاددشتهای تان به حد کافی جا داشته باشید این روش به شما کمک می کند تا با یکپارچه کردن مطالب فعلی با آنچه از قبل می دانستید در سطحی ژرف تر مطلب را بیاموزید. همچنین گذاشتن فضای اضافی در یادداشتهای تان یافتن مطالب را به هنگام مطالعه برایتان آسان تر می کند. سعی کنید در خلال 24 ساعت برای هر کلاس 10 دقیقه یادداشت های خود را مرور کنید .چرا؟ زیرا در غیر این صورت شما بین 50 تا 80درصد از مطالب را از دست می دهید.سعی کنید یادداشتهای خود را طوری تنظیم کنید تا بتوانید بطور مؤثری مطالعه کنید .

چگونه؟ قسمت وسیعی از حاشیه سمت راست صفحه را خالی بگذارید تا صفحه را به راحتی برگردانید یادداشتهارا بپوشانید یا صفحه را به پشت برگردانید و به پرسش هایی که ضمن مطالعه طرح کرده اید پاسخ دهید .

تحلیل دقیق اموی که تمرکز افراد را بر هم می زند اغلب مؤثرترین گام برای اصلاح و بهبود تمرکز است. در اینجا خلاصه ای از عوامل مخل تمرکز بیان می شود تا زمینه ای برای فهم مشکل خاص شما به دست آید .

امور مُخِلّ در مطالعه

* حواس پرتی های ناشی از شرایط بدنی

خواب نامنظم،فعالیتها و عادات غذایی می تواند بدون تردید علت مشکلات تمرکز باشد.

*باخود صحبت کرن

خیلی ها نمی دانند که ما به هنگام انجام  تکالیف از جمله هنگام مطالعه،به شکل خاموش با خودمان صحبت می کنیم .

صحبت با خود می تواند فعالیت ها و رفتار ها را در ما برانگیزد و مورد تشویق قرار دهد، ولی اگر همین گفتگوی با خود بیش از اندازه ارزشیابانه یا انتقادی صورت گیرد بر تمرکز ، اثر منفی می گذارد. باکمی تمرین می توانیم یاد بگیریم هر خصیصه درون مختل کننده خود را اداره کنیم .

*انگیزه

بسیاری از دانش آموزان که از مشکلات تحصیلی رها هستند و در مدرسه موفق می شوند اغلب توانایی شان را در اداره امور بر مبنای انگیزش خویش تعریف می کنند:"تو باید در این کتابخانه بودن را بخواهی.تو باید بدانی چرا اینجا هستی" گاهی اوقات سخت گیری ها درباره درس،رشته تحصیلی یا حتی صرف در کتابخانه بودن موجب بروز مشکلاتی در زمینه تمرکز می شود.

*مشکلات شخصی

شما یکی از معدود افراد خوش شانس خواهید بود اگر دوران تحصیل خود را بدون مقابله با مشکلات تحصیلی ناشی از مصائب شخصی گذرانده باشید.برخی دانش آموزان دریافته اند اختصاص دادن زمانی به فکر کردن درباره یک مشکل می تواند به کاهش مشغله ذهنی شان کمک کند. وقتی متوجه شدید که نمی توانید تمرکز داشته باشید به خودتان بگویید در مورد این موضوع ساعت 4 فکر خواهم کرد . آنگاه رأس ساعت 4 یا هر زمان دیگری که انتخاب کرده اید بنشینید ودرباره هر آنچه شمارا ناراحت کرده فکر کنید .

برخی از دانش آموزان پی برده اند که مطالعه گروهی در یادگیری بهتر و سریعتر بعضی دروس سودمندتر است . با این حال مطالعه گروهی باید با روش ویژه ای انجام گیرد ، در غیر این صورت جز اتلاف وقت و ناکامی نتیجه ای به بار نخواهد آورد. رهنمود های زیر به شما در برنامه ریزی و اجرای روش درست مطالعه گروهی کمک می کند :

1-اندازه گروه مهم است ، گروه می تواند شامل دو نفر باشد ولی اگر تعداد اعضا بین 3 الی 6 نفر باشد مطلوبتر است.بطوری که اگر یک نفر نتوانست در جلسه شرکت کند گروه می تواند به کار خود ادامه دهد.همه اعضا باید درس واحدی را اختیار کنند و بتوانند بطور منظم باهم باشند.

2-یک نفر از اعضا باید در نقش رئیس عمل کند. او باید مراقب باشد که جلسه به نحو درستی برگزار شود کسی بیش از حد و بیهوده سخن نگوید یا خیلی وقت جلسه به هدر نرود.

3- برای هر جلسه مطالعه باید دستور جلسه ای تنظیم شود. این دستور مشخص می کند که هر یک از اعضا باید چه بخشی از درس را توضیح دهد یا چه پرسش هایی از درس را پاسخ دهند.

4- همه اعضا باید تکالیف منزل را برای آمادگی حضور حضور در جلسه انجام دهند.جلسه گروهی باید دستور جلسه را به طور کامل پوشش دهد وهیچ موضوعی از قلم نیفتد .

5- گام بعدی این است که حدود 5 دقیقه درباره ارزش جلسه گفتگو کنید.به ویژه درباره بهتر کردن روش بحث و تدریس در آینده به گفتگو بنشینید .

6- گام نهایی تنظیم دستور جلسه بعدی است. این اقدام پس از این که هر عضو پاداش خودرا از این معاشرت و نشست گرفت انجام می گیرد .

پس از دو یا سه جلسه ،این روش جا می افتد.اگر شما این نحوه مطالعه را به دقت پیگیری کنید معمولا سطح یادگیری شما ارتقا می یابد و این نحوه مطالعه برایتان گیراتر می شود .