توجه به نکات زیر می تواند در پرورش تفکر انتقادی به شما کمک کند:

1-نسبت به امور و پدیده های اطرافتان حساسیت و دقت بیشتری داشته باشید .

2-دیده ها، شنیده ها و مطالعات خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید و به سادگی آنها را نپذیرید .

3-درباره هر موضوعی با سؤالات مناسب و مرتبط ،اطلاعات بیشتری به دست آورید .

4-مسائل معمولا راه حلهای متفاوتی دارند،تحمیل راه حل خود یا تحمل راه حل دیگران به عنوان یک راه حل قطعی، منطقی به نظر نمی آید.

5-درباره مسائل پیش آمده، فکر کنید و دچار احساسات و هیجانات شدید و کاذب نشوید و از قضاوت عجولانه، تعصب و خود رأیی درباره موضوعات مورد بحث اکیدا بپرهیزید .

6-قبل از پاسخگویی به مسائل، فکر کرده، سپس تصمیم گیری و عمل نمایید.

7-مشوق خوبی برای مسئولانه فکر کردن خود و دیگران به خصوص کودکان باشید.

8- از عقاید و نظرات خود دفاع معقولانه و منطقی کرده، زود تسلیم نشوید.

9-به دیگران اجازه بحث و اظهار نظر درباره موضوعات مختلف را بدهید.

10-جلسات گفتگو درباره مسائل اجتماعی و یا روزمره را در خانه و مدرسه ترتیب داده، همه را به شرکت فعالانه در این جلسات تشویق کنید.

11-برای رشد تفکر انتقادانه در کودکان و نوجوانان ،مطالعه زندگی نامه افراد نقّاد مفید و مؤثر می باشد .

12-فرایند تفکر کودکان و نوجوانان را بررسی و ارزیابی کنید و در صورت نیاز ، از راهنمایی آنان دریغ نورزید .

13-به هر سؤالی به راحتی پاسخ نگویید، بلکه باسؤال کردن مناسب، مخاطب را در رسیدن به پاسخ کمک نمایید.

14-در جلسات بحث و تبادل نظر، از برچسب زدن، دستوردادن، سرزنش، نصیحت، قضاوت، مسخره کردن فکر دیگران و ...اکیدا خودداری نمایید.

15-با برقراری امنیت و آرامش روانی و عاطفی و احترام به عقاید و نظرات کودکان و نوجوانان، آنان رابه شرکت در بحث و بیان اظهار نظر تشویق نمایید.

16-با طرح سؤالات مناسب درباره موضوعات مختلف در خانه و مدرسه،نظرات دیگران را جویا شده ،آنها را نیز در بحث و گفتگو شرکت دهید.

17-با دقت و حوصله به نظرات دیگران در خانه و مدرسه گوش کنید تا بتوانید با سؤالات مناسب آنها را برای نتیجه گیری صحیح تر راهنمایی کنید.

18- عدم مشارکت دیگران در بحث، شاید به این دلیل است که آنها موضوع را درک نکرده اند بیشتر توضیح دهید تا بتوانند حضور فعال تری داشته باشند .

19-در مقابل سؤالی که از شما می کنند پاسخ از قبل تعیین شده ای نداشته باشید تا بهتر بتوانید به نقد و بررسی و تجزیه و تحلیل بپردازید.

برای پرورش تفکر خلاق در خود و دیگران به این راهکارها توجه کنید:

1-اطلاعات و تجارب خود را در موقعیت های مختلف گسترش دهید .

2-از دیگران و کودکان سؤالهایی بپرسید که پاسخ های متعدد داشته باشد.

3-اگر سؤالهای غیر معمولی از سوی دیگران مطرح می شود ،سعی کنید تا با همکاری خودشان پاسخ های جدید و نو را کشف کنید .

4-رفتارها و الگوهای افراد خلاق را مثل ابوعلی سینا، پرفسور حسابی و... را سرمشق زندگی قرار دهید .

5- از فنون ویژه تفکر خلاق مانند " بارش فکری" به خوبی استفاده کنید (حمله ذهنی به یک موضوع را بارش فکری می گویند )

6- تصورات ذهنی خود و دیگران را تقویت کنید زیرا تصویر سازی کمک می کند تا اطلاعات در حافظه بلند مدت بیشتر ذخیره شوند.برای مثال اگر کودکی داستانی از دایناسورها می خواند از او بخواهید تصور کند که میان جنگل قرار دارد به صدای آنان گوش دهد ،بزرگی جثه آنها را در نظر بگیرد صدای پای آنان را بشنود و ...

7-در نوشتن داستان یا کشیدن نقاشی و...به جای استفاده از نمونه (مدل) از طرحهای خلّاق ذهن خود استفاده کنید.

8-مهمترین نکات آنچه را که می خوانید،می بینید و می شنوید یادداشت نمایید.

9-هر فکر جدیدی که به ذهنتان می رسد بنویسید، اجازه دهید هر سؤالی را از شما بپرسند و سؤالات آنان را جدی بگیرید.

10-بازی های فکری،ساخت گل با اشیای مختلف، مجسمه سازی، نقاشی و داستان نویسی موجب شکوفایی ذهن و خلاقیت می شود .

11-طرح سؤالهای باز و تکمیل جملات و داستان های ناتمام در رشد تفکر خلاق مؤثر است.

12-به عقاید دیگران – به ویژه کودکان و نوجوانان-احترام بگذارید و اجازه دهید که تا حد امکان کارهایشان را با ذوق و سلیقه خود انجام دهند .

13-ابتکار و تخیل را باور داشته باشید تا زمینه بروز فعالیتهای خلّاق در جامعه فراهم شود .

14-سعی کنید پاسخهای شما در مقابل سؤالات دیگران به گونه ای باشد که آنها را به سؤالات جدیدتری هدایت کند.

15-فرصت ابتکار و نوآوری را در خانه، مدرسه و محل کار به دیگران بدهید.

16- از موقعیتهایی مانند مسافرت،بازدید از موزه ها، رفتن به مکانهای تفریحی و فرهنگی به منظور آموزش تفکر خلاق استفاده کنید.

17- احساس امنیت، شادی و آرامش از عوامل شکوفایی تفکر خلاق هستند این عوامل را از خود و دیگران دریغ نکنید.

18-هوش ، استعداد ،مهارت و تلاش جدی بخشی از عوامل رشد خلاقیت است اما ضروری است به ایجاد انگیزه نیز توجه ویژه ای داشته باشید.

19-توانایی دیگران حتی کودکان را بپذیرید،باور داشته باشید که هر فرد موجودی منحصر بفرد است و مثل و مانند ندارد .

20-وقتی کار و فکر جدید و خلاقانه ای را از دیگران مشاهده کردید با تشویق،خوشحالی و شادی خود را ابراز کنید .

اگر فکر می کنید شما از آن دسته افرادی هستید که کمتر توانایی پس انداز را دارید و خیلی پول خرج می کنید،برای یادگیری چگونگی پس انداز مطالعه این نوشتار را از دست ندهید. بزرگترین اشتباه در پس انداز کردن این است که بعضی از افراد تصور می کنند باید حتما این کار را با مبلغی هنگفت شروع کنند البته مسلم است هرچه مبلغ پولی را که پس انداز می کنید بیشتر باشد بهتر است اما حتی اگر پس انداز خود را با هزارتومان هم شروع کنید بهتر از نداشتن پس انداز است. درحقیقت بیشتر افرادی که اهل پس انداز هستند ،مقدار کمی از درآمد خود را به این امر اختصاص می دهند و با تبدیل این شیوه به یک عادت رفتاری ، میزان پس اندازشان، هر روز بیشتر و بیشتر می شود .کسانی که پس انداز کردن را تازه شروع می کنند ، باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که اغلب افراد احساس می کنند چیزی برای پس انداز کردن ندارند بنابر این هرگز اقدامی هم نمی کنند. چنین افرادی ممکن است با خود بگویند روزی از همین روزها پس انداز کردن را شروع خواهم کرد، اما چون خود را عادت نداده اند که میزانی از درآمدشان را پس انداز کنند ،همه درآمد خود را خرج می کنند. پس انداز کردن برای چنین افرادی بسیار سخت است و اغلب در زندگی خود خیلی دیر به فکر این کار می افتند. بنابر این فردی که شروع به پس انداز می کند باید به این نکته مهم توجه داشته باشد که مهم نیست با چه میزانی از پول این کار را شروع می کند حتی اگر مبلغ کمی در ماه باشد برای شروع کافی است. علت مهمتر برای سخت بودن پس انداز کردن ،مصرفی شدن جامعه و لذت بردن افراد از خرج کردن پول به جای پس انداز کردن آن است.

-پس انداز کردن را به یک عادت رفتاری تبدیل کنید .

چگونه در هزینه های پوشاک صرفه جویی کنید؟ نگاهی به کمد لباستان بیندازید، چندعددلباس دارید؟ تا بحال به این فکر کرده اید که برای خرید آنها چقدر پول خرج نموده اید؟ اگر هزینه زیادی صرف خرید لباس می کنید، به نکاتی که برای صرفه جویی در این هزینه ها اشاره می شود توجه کنید:

 *فقط لباسهایی را که احتیاج دارید خریداری کنید.

*از خرید لباس های مارک دار خودداری کنید . این به این معنا نیست که شما لباس زیبا و مرتب نپوشید، بلکه معنایش این است که همه لباس های زیبا لزوما مارک دار نیستند .

*در انتخاب زمان خرید دقت نمایید .بهترین زمان برای خرید لباس جدید فصل حراج آن است .مثلا خرید لباسهای زمستانی در فصل تابستان یا بعداز تعطیلات نوروزی .  

فواید ورزش

1-کاهش تنش فیزیولوژیکی

2- افزایش کارآیی اکسیژن

3-رضایت بیشتر از ظاهر جسمانی

4-بهبود سریعتر از عوارض استرس

5-بهبود کارکرد قلبی – عروقی

6- کاهش استرس و اضطراب

7- افزایش اعتماد به نفس

8- کاهش افسردگی

9-افزایش خُلق مثبت

مشکل افرادی که مایل اند همیشه یک برنامه ورزش داشته باشند،این است که انگیزه ورزش منظم را ندارند .

با روشهای زیر در خود، انگیزه ایجاد کنید.

1-برنامه ورزشی مناسبی را در نظر بگیرید که با سطح انگیزه شما هماهنگ باشد.

2-از ورزشهای آسیب رسان خودداری کنید.

3-در محیطی که با روحیه شما تناسب دارد ورزش کنید (به تنهایی یا در جمع دوستان )

4-مرتبا فواید ورزش را به خودتان یادآوری کنید.

5- احتمالا در شروع ورزش ،تپش قلبوتنگی نفس با عرق زیاد به سراغتان می آید ولی به تدریج کاهش می یابد.

6- بهتر است ورزشی را انتخاب کنید که با وضعیت جسمانی شما تناسب داشته باشد.(شنا،دوچرخه سواری، دویدن، قدم زدن و ...) توصیه به شنا،اسب سواری، دویدن و...بیانگر این اصل است که هم فواید ورزش نصیب جسم و روح فرد می شود و هم با کسب چنین مهارتهایی، برای مقابله با دشمنان آمادگی کسب می کند .

آیا می دانید چه راههایی، گفتن کلمه "نه" را آسان تر می سازد؟ اولین کاری که باید انجام داد تشخیص احساسات دست و پاگیر یا باورهایی است که در سر شما وجود دارند. برای مثال اگر دوستتان می خواهد اتومبیل شما را برای رفتن به سفر قرض کند،با گفتن کلمه نه، چه نتایج منفی ای را پیش بینی می کنید؟ آیا می ترسید به دوستتان پاسخ منفی بدهید؟ آیا برکنار شدن از کارتان شما را می ترساند؟ آیا از این می هراسید که اگر به معلم خود پاسخ منفی بدهید نمره پایینی در آن درس کسب کنید؟ پس شما در ابتدا پیامدهای فاجعه آمیزی را از ":نه گفتن" تشخیص داده اید و در گام بعدی آن پیامدها را با واقع نگری بیشتری بیان می کنید.برای مثال ممکن است به خودتان بگویید اگر پاسخ منفی بدهم چه بسا دوستم از اینکه اتومبیل را به او ندهم ناراحت بشود. ولی دوست شما به دلیل این گونه مسائل ناراحت نخواهد شد. او احتمالا از اینکه کلمه "نه"را به صراحت بکار برده اید احترام بیشتری برایتان قائل خواهد شد . وقتی با کاری که مایل به انجامش نیستید موافقت می کنید ، احتمالا از خودتان ناراحت می شوید. همچنین ممکن است از دیگری برنجید و یا از او خشمگین شوید.در این گونه موارد کلمه "نه" به صورت غیر کلامی ،سکوت و فکر کردن راجع به مسائل دیگر به هنگام حضور در جمع ، ظاهر می شود. خود را نادیده انگاشتن سبب تحمیل رفتارهای ناخواسته ای است که دیگران از ما می خواهند و این امر سبب می شود آنها نسبت به ابراز درخواستهای غیر منطقی خود تشویق شوند. پس از آنکه باورها و اعتقادات خود را به شیوه منطقی تری مرتب کردید،برای گفتن کلمه "نه" آمادگی پیدا می کنید و از این امر احساس خوبی به شما دست می دهد.

قدم بعدی،گفتن کلمه "نه" به شیوه ای مستقیم به طرف مقابل است.به گونه ای که قاطعیت در صدا و رفتار شما موج بزند. مطمئن شوید پیامدهای غیر کلامی هم سنگ کلمات هستند . آیا ارتباط چشمی برقرار می کنید ؟ آیا لحن شما خالی از پوزش و عذرخواهی است ؟ به دلیل آنکه از سنین کودکی ،اجتماع شما را به تسلیم شدن و مطیع بودن وادار کرده است گفتن "نه" بدون شرم در دفعات نخست کار بسیار دشواری خواهد بود .برای آسان تر ساختن این مرحله ،در موقعیتهایی که خطر پایین دارند، گفتن پاسخ های منفی را آغاز کنید. به خصوص زمانی که کاملا مطمئن هستید حق گفتن کلمه "نه"را دارید. با این تمرین اطمینان به خود را بنا خواهید کرد و نیز توانایی گفتن کلمه "نه"را در موقعیتهای مشکل تر به دست خواهید آورد ؛ و بالاخره در مواقعی که از درون به خود مطمئن نیستید ، این تمرین سبب بروز اطمینان می شود .

برای اینکه مطلبی را بهتر یاد بگیرید و پس از یادگیری ، کمتر دچار فراموشی شوید،به نکات زیر دقت کنید:

-عدم تکرار با صدای بلند

-نوشتن مطالب بعد از مطالعه صحیح ، برای پی بردن به نقاط ضعف خود و ایجاد تنوع

-تنوع در مطالعه،برای رفع خستگی حین مطالعه

-در نظر گرفتن زمان مناسب برای مطالعه مثل صبحها قبل از این که درگیر فعالیتهای مختلف روزمره شوید و آخرشب چناچه خسته نباشید و بتوانید بعداز مطالعه بخوابید.

-دوره یا مرور مطالب

 چنانچه قصد دوره کردن مطالب را دارید سعی کنید که : 1-وقت کافی در نظر بگیرید. 2-مطالب را از بر و بطور ذهنی و بدون صدای بلند برای خود تکرار کنید .3- در زمان نزدیک شدن به امتحان ،فقط نکات مهم و کلیدی را که در قبل مشخص کرده اید مرور کنید .

-خلاصه نویسی

ممکن است بعضی از مهارتها ازقبیل "خط کشیدن "زیر نکته های کلیدی و مهم کتاب و یا حاشیه نویسی نیز در فهم مطالب مؤثر باشد در حاشیه نویسی می توانید خلاصه چند جمله و یا برداشت خود و یا توضیح های معلم را با مداد در جاهای خالی صفحه ها بنویسید .

-توجه و دقت کامل به کلاس درس

یادگیری با یک بار خواندن صورت نمی گیرد .انتقال مطالب از حافظه بلند مدت ،نیازمند رعایت اصول زیادی است.یکی از عوامل ،این است که یادگیرنده سعی کند در کلاس درس به گفته ها و توضیح ها و تأکیدهای معلم به دقت گوش دهد و چنانچه مطالبی را متوجه نمی شود محترمانه از معلم خود توضیح بیشتر بخواهد و به سادگی از کنار مطالب مهم نگذرد .

-تصویرذهنی از آموخته ها 

اگر بتوانید از آنچه که مطالعه کرده اید،برای خود تصویر ذهنی بسازید،یادگیری شما بهتر خواهد شد. زمانی که موضوعی را مطالعه می کنید سعی کنید آن را در ذهن خود مجسم کنید.شما می توانید مراحل یک موضوع یایک نکته علمی،یا آزمایش، یاتصاویر و نمودارها را پیش روی خود مجسم نمایید.

-پیش خوانی

با توجه به اینکه مطالب به صورت تدریجی و در اثر تکرار در حافظه جای می گیرند ،بهتر است در صورت امکان ، قبل از این که معلم درس را شروع کند دست کم یکبار،درس مورد نظر را پیش خوانی کند .

تنش زدایی،مفهومی متضاد تنش است .تمرین زیر ابزاری است برای مهار تنش و ارتقای سطح تنش زدایی و آرمیدگی در ذهن و بدنتان ، اگر خودتان (یا دوستی)دستور العمل تمرین را ضبط کنید و به هنگام تمرین به آن گوش دهید ،بسیار سودمند تر است تا اینکه آن را بخوانید و در خلال آن از محفوظات خود کمک بگیرید. تمرین را بخوانید و با مکث های بجا فرصت لازم را برای تحقق تنش زدایی فراهم آورید.اگر شما تمرین را برای خودتان ضبط کرده اید، یادتان باشد که فقط وقتی از آن استفاده کنید که در خانه با آرامش نشسته اید یا دراز کشیده اید و یا در جایی مشغول انجام فعالیتی هستید که مستلزم هوشیاری کامل شما نیست. به هنگام کارهایی همچون رانندگی به نوار گوش ندهید.فعالیت عمده شما تمرین حاضر ایجاد تنیدگی و آرمیدگی متناوب در گروهی از عضلات است.آن قدر برعضلات تنش وارد کنید که تنیده شوند ولی نه آن قدر که عضلاتتان درد بگیرد .هرگاه عضلات شما درد گرفت یعنی شما بیش از حد تنیدگی ایجاد کرده اید.

تمرین کاهش تنش

به پشت تکیه دهید و تا حد ممکن وضعیت راحت و آسوده ای اختیار کنید ،چشمان خود را به آرامی ببندید آهنگ تنفستان را تنظیم کنید (مکث کنید ) به تنفس موزون و آهنگین خود توجه کنید (مکث کنید) نفس دیگری بکشید ،این بار کمی عمیق تر ،حالا احساس آرامش ، آسودگی و آرمیدگی می کنید (مکث کنید)حالا بیشتر و بیشتر بدنتان آسوده تر و آرمیده تر می شود. دست راست خود را مشت کنید و به آرامی مچ خود را بفشارید آن را محکم تر و محکم تر بفشارید و تنشی را که ایجاد کرده اید مرور کنید .آن را فشرده نگه دارید تادر مچ ،دست و ساعدتان تنش را احساس کنید .

(مکثی کوتاه کنید) حالا عضلات دستتان را رها و شل کنید؛بگذارید که انگشتان دستتان رها و شل باشند.به تفاوت احساس تنش و احساس آرمیدگی فعلی خود توجه کنید (مکثی کوتاه کنید )حالا همه بدنتان بسوی آرمیدگی پیش می رود و حتی آرمیدگی بیشتر و کامل تر (مکثی کوتاه کنید ) حالا از ناحیه آرنج ،هردو دست خود را خم کنید و تنش را در بازوهایتان وارد کنید، آنها را محکم تنیده کنید تا تقریبا بلرزند آنها را سفت نگه دارید و تنشی را که ایجادکرده اید مرور کنید (مکثی کوتاه کنید ) حالا به آرامی دست هایتان را از طرفین دراز کنید. دستهایتان شل می شوند به تنشی که از عضلاتتان رخت برمی بندد و به آرمیدگی ای که بجای تنش می نشیند،توجه کنید .حالا بگذارید این آرامش در بقیه اندامتان جریان و گسترش یابد .حالا آرمیده تر می شوید.(مکث) (از این به بعد ، وقتی مکث می کن که به نظرتان برای تحقق تنش زدایی و آرمیدگی به مقداری زمان نیاز دارید) همه توجه خود را معطوف گردن ، شانه ها و قسمت های بالایی پشتتان کنید .همانطور که به آرامی نفس می کشید تصور کنید که شما تنش را از گردن ،شانه ها و قسمت های بالایی پشتتان رها می کنید و این قسمتها سنگین تر و بیشتر و بیشتر آرمیده تر می شوند . وقتی شما تنش را در بازوها ،گردن ،شانه و قسمت بالایی پشتتان رها می کنید ، احساس می کنید موج آرمیدگی از ناحیه تنه ،قسمتهای پایین تر پشت و شکمتان به سوی پایین بدنتان حرت می کند .با هر تنفس، شما بیشتر و بیشتر آرمیده می شوید .حالا عضلات نشیمنگاه و رانهایتان را محکم منقبض کنید برای انقباض رانهایتان ،درحالی که انگشتان پاهایتان از زمین فاصله دارند پاشنه هایتان را بر زمین فشار دهید تنش را نگه دارید عضلات ران را محکم و تنیده کنید حالا عضلات را شل و رها کنید و به تفاوت بین آرمیدگی و تنیدگی عضلات رانها و نشیمنگاه خود توجه کنید بگذارید احساس آرامش را هرچه عمیق تر و کامل تر احسای کنید.حالا  مثل زمانی که می خواهید روی نوک پنجه راه بروید ،انگشتان پاهایتان را روی زمین بگذارید و آنها را فشار دهید احساس می کنید عضلات پشت ساق پاهایتان محکم و تنیده تر می شود . تنش را نگه دارید و حالا آرمیدگی. درحالی که شما آرمیدگی بیشتری احساس می کنید قسمتهای پایینی بدنتان سنگین تر می شود. درصورت تمایل می توانید با یک نفس عمیق و بازدم آهسته، آرمیدگی عمیق تری احساس کنید .در ضمن نفس عمیق، احساس می کنید که همه بدنتان سنگین، آسوده و آرمیده شده است. به این افکار بیندیشید :"من کاملا خوبم. من آرمیدگی عمیقی احساس می کنم. بدنم آرام و آسوده است.گردنم ، چانه ام و پیشانی ام ، همگی آرام و آسوده اند . تمام بدنم سنگین ،آسوده و آرمیده است.بازوان من گرم و سنگین اند.من در آرامش بسر می برم (در این قسمت قبل از بلند شدن و خاتمه جلسه تنش زدایی چند دقیقه در حالت آرمیدگی به سر برید) (پایان جلسه )نفس عمیقی بکشید انگشتان پاهایتان را تکانی دهید و چشمانتان را باز کنید .بعد از این تمرین، شما احساس تازگی و آرامش می کنید.

ارتقای تجربه

شما می توانید با گرفتن دمی عمیق و رها سازی تنش در هر بازدم و تصور حرکت موج آرمیدگی از بالای سرتان به سمت انگشتان پاهایتان،به احساس آرمیدگی عمیقی دست یابید. وقتی در خلال این تمرین به مقاومت تنش و آسودگی مطبوع در عضلاتتان پی بردید، توانایی شما در آرمیدگی ارتقا می یابد. مثل هرکاری ،با انجام تمرین های بیشتر ،شما می توانید آسان تر از این تمرین برای آرمیده ساختن خود بهره گیرید .

 به پیشنهادهای زیر فکر کنید و سیستم یادداشت برداری خود را بهبود بخشید.

1-فعالانه به درس گوش دهید.اگر ممکن است قبل از نوشتن فکر کنید ولی مراقب باشید از یادداشت برداری عقب نمانید.

2-ذهن خود را نسبت به مطالبی که با آن مخالفید،باز بگذارید .اجازه ندهید بحث کردن در یادداشت برداری شما مداخله کند.

3-اگر پرسشی برایتان پیش آمده که به موضوع مربوط می شود،آنرا بپرسید.

4-از علائم استاندارد یادداشت برداری، شامل نقطه گذاری ها، اختصارات، حاشیه ها و... استفاده کنید و آن را در خود بپرورانید.

5-یادداشتهای خود را در دفتری بزرگ نگهداری کنید.تنها حسن دفترچه های کوچک در آسانی حمل آنهاست،ولی برای هدف اصلی شما مناسب نیستند.دفتر بزرگ به شما امکان می دهد حاشیه گذاری مناسب را رعایت کنید .

6-هرگاه از بخشی از صفحه به بخشی دیگر همان صفحه می رسید یک جای خالی باقی بگذارید تا در صورت لزوم در آینده آن را با مطالب تکمیلی پر کنید . هدف شما ،یادداشت برداری مفید است و نه صورت نگهداری اوراق .

7-در پی سرنخ های نکات مهم باشید.یعنی تکرار نکات تأکیدی، تغییر در آهنگ صدا، فهرست کردن نکات مهم و مسائلی از این دست.

8-بسیاری از اساتید می کوشند در خلال تدریس چند نکته اصلی و چندین نکته کم اهمیت تر بیان کنند و بقیه سخنرانی را به مطالب توضیحی و مثالها اختصاص دهند. سعی کنید نکات اصلی را یادداشت کنید و خود را در دام نکات کم اهمیت تر که ارتباط اندک با یکدیگر دارند، اسیر نکنید .اگر خوب گوش کنید به ارتباط میان آنها پی خواهید برد. در مورد مطالبی که استاد آنها را با اهمیت تلقی می کند دقت نظر به خرج دهید.

9-یادداشت های اصلی خود را به صورت روشن و خوانا بنویسید تا برای خودتان قابل خواندن باشند. ولی هرکجا که توانستید از علائم اختصاری ابداعی خودتان استفاده کنید .این کار مستلزم دوباره نویسی یادداشت هایتان است تا در زمان بهتری بتوانید آن را بخوانید و بدان بیندیشید .همچنین پاکیزگی از جهاتی حسن است ولی الزاما یادگیری شمارا افزایش نمی دهد .

10- درکلاس در ردیفهای جلوتر بنشینید، زیرا آنجا حواستان کمتر پرت می شود و شنیدن، دیدن مطالب مهم، ساده تر می باشد.

پیش از آنکه به فنون خاص مدیریت زمان بپردازیم، اجازه دهید برخی افسانه های شایع را که به مدیریت نا کارامد می انجامند و به ویژه تلاشهای شما را در تعیین و تبعیت از اولویتها ناکام می گذارند بشناسیم :

افسانه:زندگی من کاملا به وسیله رویدادهای خارجی کنترل می شود .

واقعیت: شما بر خیلی از وجوه زندگی خود کنترل دارید ولی این شما و تنها شما هستید که مسئول کنترل اعمال خود می باشید. پیش از آنکه دست به انتخابی بزنید،ببینید برچه چیزی کنترل دارید و بر چه چیزی کنترل ندارید. آینده را پیش بینی کنید و درخواست های بیرونی را که باید با آنها روبرو شوید وضوح بخشید.با این کارها تعیین آنچه باید انجام گیرد و اینکه چه وقت انجام شود صرف نظر از نوع درخواست آسان تر است .

فنون خاص

گر چه اهمیت دارد شما با سبک خودتان به مدیریت زمان و کار دست یابید ،فنون زیر هم می تواند در این زمینه به شما کمک کند.

- نخست به اموری که باعث افزایش توفیق شما می شود توجه کنید:

مفیدترین آهنگ زیست شناختی خود را انتخاب کنید.اوقاتی از روز را که سطح انرژی شما در بالاترین حد است،شناسایی کنید و مهم ترین کارهای خود را در آن اوقات انجام دهید.برای مثال اگر شما صبح ها بهتر کار می کنید  برنامه مطالعه خود را فقط به بعد ازظهر موکول نکنید .

- محیط کار مطلوبی برای خود فراهم سازید.

-از زمان کار خود حفاظت کنید باگفتن " نه " به فعالیت ها، درخواستها، اشخاص یا هر چیزی که باعث انقطاع برنامه کاری شما شود از وقت کار خود حفاظت کنید.

-محیط مطالعه خود را به گونه ای تنظیم کنید که پشت شما به جریان آمد و شد باشد.

-در اتاق خود را ببندید و هرگاه خواستید آن را باز کنید.

-تلفن خود را قطع کنید یا روی حالت منشی  پاسخ گو بگذارید به تلفن ها زمانی پاسخ دهید که برای شما مناسب تر است.

-کارهایی را که مایلید انجام دهید اولویت بندی کنید.

گام اول : نظری کلی به هرچیزی که می خواهید انجام دهید بیندازید . با تعیین چها رچوب زمانی ای که دوست دارید کار در آن صورت گیرد . برای مثال برای هفته ای که در پیش دارید  پنج هدف در نظر بگیرید مطالعه برای امتحان روز شنبه ؛ وقت گذاشتن بیشتر برای دوستی که مورد بی توجهی شما قرار گرفته ؛ سه بار ورزش کردن ،هربار به مدت نیم ساعت یا یک ساعت،خرید لباس در روز چهارشنبه و تماشای یک برنامه آموزشی،توجه کنید که اهداف ،فقط تکالیف درسی و تحصیلی راشامل نمی شوند بلکه فعالیت های شخصی و اجتماعی را هم در بر می گیرند. هر یک از اهداف را روی یک کارت مشخص و مجزا بنویسید .

گام دوم : اهداف را بر اولویت ها سازمان دهی کنید. ابتدا مشخص کنید اهداف چقدر اضطراری هستند و آنها را بر پایه دو قطب اضطراری و غیر اضطراری تقسیم کنید .

گام سوم : برنامه ای برای انجام اهداف اولویت بندی شده خود بریزید .

به نظر می رسد این توصیه با دستوالعمل های قبلی ناسازگار است ولی مقصد این است که از سازمان دهی سنگین و بیش از حد پرهیز کنید. از یک نقطه خاص فراتر و انباشتن فنون، ممکن است بجای حل مسائل قبلی،مشکلات زمانی اضافی ایجاد کند .

راهنمایی برای مدیریت بهتر وقت

اوقات شما چگونه می گذرد ؟ اگر مایل به استفاده از اوقات خود هستید ابتدا باید دقیقا بدانید که در حال حاضر وقت خود را چگونه سپری می کنید.به همه فعالیتهایی که به طور معمول در هر روز کاری دارید بیندیشید : قرار ملاقات ها ، سرپرستی افراد ،حضور در جلسات ،مرور کتابها،تصمیم گیریها،تکمیل طرح ها، تماس تلفنی،تهیه گزارش ،سفرها ،مطالعه نشریات و...

همچنین لازم است به اوقاتی که روز به دلیل مسائلی مانند امور پیش بینی نشده،مزاحمت های مکرر، تأخیر ها،برنامه ریزی های نادرست،بحران مدیریت،و ... هدر می روند،نیز بیندیشید. یک روش مناسب برای مشخص کردن اوقات از دست رفته و جلو گیری از آن،تهیه دفتر یادداشتی از سررسید ، ثبت فعالیهای روزانه تان به مدت یک یا دو هفته در آن است. سپس مندرجات مشروح در دفترتان تحلیل کنید و الگویی را که نمایانگر نوع فعالیت های روزانه شماست پیدا کنید. آنگاه کلیه جزئیاتی را که شامل اجرای یک کار یا طرح می باشد و یا کلیه مشکلات و مزاحمت های موجود را ردیابی کنید .عملکردهای روزانه خود را که آشکارا در یادداشتهای خود آورده اید با آنچه تصمیم به انجام آن داشته اید مقایسه کنید.این روش به راستی شما را هوشیار خواهد کرد و نشان خواهد داد به چه میزان موقعیت را به دیگران واگذار می کنید و برنامه زمان بندی شماتحت فرمان دیگران و رویدادها"و نه شما"قرار دارد .

تعیین هدف

نکته کلیدی در مدیریت وقت،داشتن اهداف تعریف شده و روشن است.آنها را بنویسید و مشخص سازید. یکبار اهداف خود را براساس اواویت هایتان تنظیم کنید.وقت مشخصی را به آنها اختصاص دهید و نیز کلیه فعالیتهای لازم برای تحقق اهداف را یادداشت کنید.

برای آسان تر شدن کار خود،زمان لازم را برای انجام هر هدف در کنار آن یادداشت کنید.آنگاه اهداف خود را بدین ترتیب تقسیم نمایید:

-اهداف روزمره که عبارت است از :مدیریت وقت،و شامل تخصیص وقت معین برای برنامه ریزی روزمره ،مشخص ساختن آخرین فرصت برای هر کاری ،و وقت شناس بودن است .

- اهداف تحصیلی ،(شغلی)،یا اهداف دراز مدت که شما تعیین کرده اید،یکی از روشهای خوب به منظور نگه داشتن حساب چنین هدفی آن است که مشخص کنید حرفه شما از شما چه می خواهد و سپس فعالیتهای کاری خود را در زیر یک طبقه بندی کلی (فعالیتهایی نظیر : بازاریابی ،حراج،موارد مالی و اجرایی ) فهرست کنید.

-اهداف شخصی یا فعالیت ها و تعهدات خارج از محدوده فعالیتهای کاری شما،تنظیم وقت برای انجام این دسته از کارها بسیار مهم است.اختصاص اوقاتی برای تفریح و بازی،به برخورداری از زندگی سالم و متعادل کمک می کند .گذراندن وقت با خانواده و دوستان ،تخصیص وقتی برای ورزش روزانه،پرداختن به علاقمندی های شخصی یا سرگرمی ها،در صورتی در برنامه زمان بندی شما می گنجد که به خوبی طراحی شده یاشد.

اگر در پایان هر روز تنها 15 دقیقه را به برنامه ریزی روز بعد خود اختصاص دهید قطعا برای آن روز یک ساعت ذخیره خواهید کرد.همچنین صرف یک ساعت به منظور برنامه ریزی در یک طرح شما را به اندازه 4ساعت هنگام اجرا به جلو خواهد راند.

برنامه ریزی به شما کمک خواهد کرد روی مسائل خود تمرکز داشته باشید و در واقع به کارهایی که در دست دارید متصل شوید.یادتان باشد به هنگام برنامه ریزی واقع بین باشید . بیش از توانایی خود هدف گذاری نکنید،و وقوع پیشامدهای احتمالی را نیز پیش بینی کنید .