پیشتازان طبس

۶۸۷ مطلب توسط «حسین توکلی» ثبت شده است


موقعیت جغرافیایی

شبه جزیره عربستان در نیمکره شمالی و نیمکره شرقی در جنوب غربی آسیا قرار گرفته و از هفت واحد سیاسی که عبارتند از : عربستان سعودی ، جمهوری یمن ، عمان ، امارات عربی متحده ، قطر ، بحرین و کویت تشکیل شده است .

عربستان سعودی با مساحت 690 /149/2  کیلومترمربع  از بزرگترین کشورهای این شبه جزیره محسوب می شود . مرزهای این کشور 4532 کیلومتر مربع می باشد و این کشور با عراق 808 کیلومتر ، کویت 222 کیلومتر ، عمان 676 کیلومتر ، قطر 40 کیلومتر ، امارات متحده عربی 586 کیلو متر و با یمن 11/458 کیلومتر  مرز مشترک دارد . پایتخت عربستان سعودی ، ریاض است .

بنادر مهم

مهمترین بنادر عربستان  جده ، دمام و ینبع نام دارد . و جده بزرگترین بندر و محل ورود اکثر زوار خانه خدا است . دومین بندر این شهر دمام و ینبع نزدیکترین بندر عربستان به اروپا و آمریکای شمالی است .

شهرهای مهم

مهم ترین شهر عربستان جده است . شهرهای این کشور از سه جهت مذهبی یا تجاری و یا کشاورزی دارای اهمیت است . شهرهای مذهبی شامل مکه و مدینه است . مکه به علت وجود بناهای مقدس ، مسجدالحرام که شامل کعبه معظمه ، مقام ابراهیم ، چاه زمزم ، صفا ، مروه ، منی  ، عرفات ، غار حرا و مدینه نیز به علت داشتن آرامگاه مطهر حضرت رسول اکرم (ص) مسجدالنبی و قبرستان بقیع دارای ارزش مذهبی هستند .

اوضاع مالی و شاخص های اقتصادی

واحد پول کشور عربستان ریال است و سکه های رایج آن 50، 25، 10، 5 ،1 ، هلاله است . هر ریال عربستان برابر با 20 فروش و 100هلاله است .

اوضاع اجتماعی ، فرهنگی و آموزشی

جامعه عربستان برپایه روابط  قبیله ای استوار است . وجود تعصب و علقه نیرومند قبیله ای به علاوه مذهب ، شکل دهند ه کلی فرهنگ جامعه  می باشد . این ساختار جامعه عربستان  ، مانع از به وجود آمدن فرهنگی یگانه شده است . با این که دین اسلام در این سرزمین ظهور نمود و مدت زمانی این سرزمین مرکزیت جهان اسلام را به عهده داشت اما از آنجا که در سرزمین فوق ، قبیله های زیادی زندگی می کنند و هر کدام آداب و رسوم خاص خود را به عنوان یک میراث نگهداری می کنند ، نتوانستند با بهره گیری از آیین اسلام به تمدنی که کشورهایی چون ایران ، مصر ، پاکستان در سایه فرهنگ اسلامی به دست آورده اند دست یابند .

نظام آموزشی

اولین مدرسه به سبک امروزی در عربستان و در دوران حکومت عبدالعزیز تأسیس گردید . قبل از آن ، مدارس دینی و مساجد ، تعلیم علوم دینی و خواندن و نوشتن را به عهده داشتند . بعد از این زمان اقدامات جهت گسترش و توسعه فرهنگی کشور رو به افزایش نهاد و تا سال 1951 به 21 باب  مدرسه رسید و شمار دانش آموزان از 2319 نفر در سال 1939 به 28 هزار نفر رسید . در این کشور ، مؤسسات آموزشی توسط دولت اداره می شود و آموزش قبل از دوره ابتدایی و آمادگی در این سطوح فقط در مناطق شهری انجام می گیرد . دوره آموزشی دبیرستان سه سال می باشد که بعد از سال اول ، دانش آموزان به دو گروه علوم و هنر تقسیم می شوند . مدارس صنعتی ، بازرگانی و کشاورزی در عربستان وجود دارد که  دانش آموزان پس از طی دوره مبانی می توانند تحصیلات خود را ادامه دهند . سال تحصیلی  از اواخر سپتامبر یعنی اوایل مهر ماه آغاز شده و در اواخر ژوئن یعنی اوایل تیرماه به اتمام می رسد .

در این کشور مدت دوران تحصیلی به دو دوره نیم سال اول و دوم تقسیم می گردد . پس از نیم سال اول ، تعطیلات عربستان  به نام " اجازة الربیع " آغاز می گردد که مدت آن دو هفته می باشد . در ایام اعیاد فطر  و قربان  بیست روز برای محصلان تعطیل است  که اگر این زمان با دوره تحصیلی دانش آموزان مصادف شود ، یک عدم پیوستگی در دوران تحصیلی به وجود می آورد که موجب افت سطح آموزشی می گردد .

دوران تحصیلی در عربستان 12 سال می باشد . در این کشور مدیریت آموزش و پرورش به دو بخش دختران و پسران تقسیم شده است . 

مدیریت بخش دختران به عهده ی ریاست کل آموزش و پرورش دختران می باشد  و مدیریت  بخش پسران به عهده ی وزارت معارف ( آموزش و پرورش ) و هر کدام از این دو بخش دارای دانشکده های تربیت معلم خاص خود و با سیستم آموزشی مشترک می باشند. مدارس عربستان به دونوع دولتی و ملی تقسیم می شوند . در مدارس دولتی ، ثبت نام رایگان و کلیه هزینه ها وامکانات آموزشی از سوی دولت پرداخت می شود .

محصلان این مدارس از افراد متوسط جامعه و قشر کم درآمد می باشد . در این مدارس شمار دانش آموزان بیش تر و کیفیت و امکانات آموزشی کم تر می باشد . اما مدارس ملی با دریافت شهریه های مختلف و زیاد ؛ دارای امکانات آموزشی بیش تر و کیفیت بالاتری بوده ، به طوری که در مقطع دبستان به دانش آموزان آموزش زبان انگلیسی و رایانه داده می شود .

علاوه بر مدارس ملی و دولتی ، تعداد 222 مدرسه زیر نظر وزارت معارف و ریاست تعلیم دختران و مناطق مختلف کشور جهت حفظ قرآن کریم مشغول به کار هستند .

380 نفر در این مدارس در ساعات مختلف شبانه روز مشغول فراگیری و حفظ قرآن می باشند. اولین مدرسه آموزش در سال 1367 ه.ق تاسیس گردید . همچنین مدارسی جهت روشن دلا ن در مقاطع مختلف تحصیلی در عربستان وجود دارد که 169 کتاب و کلام الله مجید به خط بریل جهت استفاده این افراد در دسترس می باشد .

دانشگاه های عربستان بطور رایگان در اختیار دانشجویان خود خوابگاه قرار می دهد و شهرک هایی برای اسکان استادان و دانشجویان مجهز به بیمارستان و امکانات ویژه وجود دارد .


  • حسین توکلی



بیا تا عاشقی را پاس داریم

سر قبر شهیدان گل بکاریم

تمام دشت یکسر لاله زار است

گل نرگس تو را چشم انتظاریم


 

چشمم که سراپای وجودش اشک است

اندوه دلش، آتش و دودش اشک است

در خانه انتظارت انداخته است

فرشی که تمام تار و پودش اشک است

 


یک روز به هیئت سحر می آید

با سوز دل و دیده تر می آید

یک روز به انتقام هفتاد و دو شمس

با سیصد و سیزده قمر می آید


 

دُر در صدفی ز دیده ناپیدایی

آیات ظهور را همان معنایی

شمشیر علی به دست و بیرق بر دوش

با سیصد وسیزده نفر می آیی

 


روزی که جدا کند طلا و مس را

از شوق غنی کند دل مفلس را

ای کاش که زنده بودم و می دیدم

شمشیر عدالت گل نرگس را



خورشید در انتظار کی می آیی

پژمرده ام ای بهار کی می آیی

از ظلمت شب تیره شده روز بشر

ای وراث ذوالفقار کی می آیی؟

 


دلم خو کرده با دست بهارت

تمام عمر مانده بی قرارت

ز خون خود به روی آفرینش

نوشته شعرهای انتظارت

 

 

با رایت فتح و نصر، خواهد آمد

بنیان کن کاخ و قصر، خواهد آمد

((والشمس)) جمال دوست، خواهد تابید

(( والعصر)) ولیّ عصر، خواهد آمد

 


آن روز که روزگار مصلح باشد

اصلاح امور، کار مصلح باشد

باید که به اصلاح خود اول کوشد

قومی که در انتظار مصلح باشد

 


در سینه من بهار می یابد و نیست

با شوق مرا شرار می باید و نیست

تا صبح ظهور حضرت صاحب امر

در چشم من انتظار می باید و نیست

 


با آمدنت قرار می آید باز

سرسبزی این دیار می آید باز

می آیی و با طنین سبز قَدَمت

گل پوش ترین بهار می آید باز

 


ای منتظران! گنج نهان می آید

آرامش جان عاشقان می آید

بر بام سحرطلایه داران ظهور

گفتند که: (( صاحب الزمان می آید))



  • حسین توکلی


 

ای مهربان؛

بگذار تا در میان ستاره های شب و تنهایی شب با تو سخنی داشته باشم؛

بگذار تا از درد جدائیت که با غیبتت همه تکیه گاه مظلومان ازبین رفته بنالم؛ پیش از تو آب معنیِ دریا شدن نداشت ولی می دانم که با حضورت در میان مردم هر قطره آب معنی یک دریا را می دهد و حتی گیاهانی که با نبودنت اجازه زیبا شدن نداشتند ولی با تو گلستان می شوند؛ اما افسوس که بوی غیبتت به مشام تنهاییم می رسد!

ای آقای من؛ شنیده ام که با نماز خواندن شماست که خورشید جان می گیرد و با هر نفس شماست که روشنتر می شود! آخر از حریم کدامین بهاری که عاشقانت با شنیدن نامت به قامت سبزت می ایستند و قلبهایشان را به سوی شما روانه می سازند؛ من می دانم که دل شما مانند دریا پاک است، پس چرا ای سرور امّت، ظهورت را تجلّی نمی کنی؟! طوفانهای دریا برای شما حباب است؛ پس آخر چرا ما را در این سرزمین آفتاب، چشم انتظار گذاشته اید؟! روییدن خورشید از خاک، معنای وجود تو را می دهد و بهار را در نام شما می جویم. عزیز دلم! چه شبها و روزها که نام تو را بر زبان جاری می ساختم و به یادت همیشه دلم آهنگ انتظار را می نوازد و با پای برهنه در جاده های انتظار قدم برمی دارم.

گلدسته های مسجد جمکران در خیال رسیدن نام زیبایت به گوششان در اوج آسمان دعا می خوانند و گنبد جمکران در زیر آسمان غم آلود دلهای عاشقان چشم انتظار، کبوتر تو می باشد! عاشقانی که به مسجدجمکران می آیند، سر بر دیوار جمکران می گذارند و با چشمانی اشکبار تو را یاد می کنند و با دل سوخته شان شما را صدا می زنند. خوب می دانم که مرا نیازی به گفتن این حرفهای غمگین نیست، چرا که شما در چشمهایتان روشنایی است که اینها را می بینید. ای منتهای مهربانی! هر روز جمعه عاشقان منتظر آمدنت هستند و ثانیه هارا به خاطر دیدنت می شمارند؛ چرا که همه هفته به امید جمعه می مانیم و هنگامی که جمعه فرامی رسد زمین و زمان بوی تو را می دهد؛ امّا غروب جمعه دلم را می شکند و هنگامی که جمعه می رود دلم می گیرد، چرا که روزی که وعده داده ای که خواهم آمد بدون تو سپری می شود!

ای محبوب دلها!

تمام هستی ام را خاک قدمت می کنم تا شاید نظری به جاده دلم بیندازی -چرا که تو آفتاب یقینی، که امید فرداها هستی، تو بهار رؤیایی که مانند طراوت گل سرخ می مانی و نرم و سبز و لطیفی تو معنی کلمات آسمانی- هستیی که دستهایش برای آمدنت به زمین دعا می کند.

ای تجسّم مهربانی!

غیرت آفتاب و جلوه زیبایی ماه تو را توصیف می کنند و نفس آب تو رامعنی می کند و نبض خورشید تو را وصف می کند.خوب می دانم که تو می آیی؛ آری تو می آیی همانطور که وعده کرده ای و آنگاه است که انتظار را از لغتنامه ها پاک خواهیم کرد.

پس ای تمام زیبایی!

بیا تا برای همیشه فریادرس عاشقان موعود باشی.






  • حسین توکلی


 

اى شوکت نماز!

شکوه روزه!

اصالت حج!

کرامت زکات!

شرافت دین و هیبت عدل! بار غیبت بر زمین بگذار و بال فرج بگشاى. دیگر نه وقت پنهان شدن از چشمان آبى آسمان است. زمین بى تو کشتزار ظلم شده است، و باران،اشک فرشتگان را همسفر.

اى صبح! شام ما را سینه بشکاف; اى سپیده! سپاه سیاهى را درهم شکن، اى شکوهمندى دین! تیرگى بخت ما را برمتاب; اى شهسوار دشتهاى پى درپى غیبت! «تیزتک گام زن، منزل ما دور نیست.»

«شام تو اندر یمن، صبح تو اندر قرن، ریگ درشت وطن، پاى تو را یاسمن، اى چو غزال ختن! تیزترک گام زن. منزل ما دور نیست.»

با تو گلها، همه مى خندند; بى تو هر گلى، دهانه زخمى چرکین است.

با تو باران، پیامبر طراوت و زندگى است; بى تو باران، هق هق آسمان است.

با تو، هر بیگانه اى آشناست; بى تو آشنایان، کینه ورزان بى رحمند.

با تو، هر روز، امروز است; بى تو روزها همه دیروزند.

با تو، همه خویشان منند; بى تو، برادرانم یوسف کشان کنعانند.

با تو، من مى خندم، مى گریم، مى بالم، مى شورم، مى نازم، مى تازم، و مى مانم;

بى تو، من، ماندن را نیز از یاد برده ام.

با تو، من غم گنجشکان زمستانى را هم مى خورم.

بى تو مرا با خود نیز کارى نیست.

تو را به انتظارى که مى کشى سوگند که نگاه ما را چنین خیره مخواه و بخت ما را چنین تیره.

دیروز، روزهاى غیبت را مى شمردم ، روز بیگاه شد، و ماه اقبال در چاه.

در غم ما روزها بیگاه شد.

روزها با سوزها همراه شد.

روز گر رفت گو رو باک نیست.

تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست.

دیروز، هزار جرثمه یاس، چنگ و دندان نشانم مى دادند، و من همه را به اشارت یک نوید روحانى از خود راندم.

اینک، کریمانه ترین وعده هاى خداى تو را، بر سینه دل نگاشته ایم، تا حرز جان از چشم زخم مایوسان باشد; که هیچ زنده دلى، مژده هاى ربانى را به پاى نغمه هاى شوم نومیدى نمى ریزد.

زان شبى که وعده کردى، روز وصل روز و شب را مى شمارم، روز و شب





  • حسین توکلی
 



تخم مرغ ، این معجزه الهی

تخم مرغ در خدمت سلامتی یا بیماری!

تخم مرغ شناسنامه دار ، تضمین سلامتی

طرز تهیه انواع غذاهای محلی و سنتی با تخم مرغ




مطالب این پست از منابع سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی استخراج شده است.








  • حسین توکلی





کتلت سبزی
مواد لازم:

  • گوشت چرخ کرده 300 گرم
  • سیب زمینی 200 گرم
  • تخم مرغ 2 تا 3 عدد
  • روغن 200 گرم
  • پیاز 2 عدد متوسط
  • نمک و فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
  • آرد 1 قاشق غذا خوری

طرز تهیه:
گوشت چرخ کرده و سیب زمینی خام رنده شده و پیاز ریز رنده شده و آرد را مخلوط می کنند و تخم مرغها را هم اضافه کرده کاملاً ورز می دهند و حدود 15 تا 30 دقیقه می گذراند مخلوط بماند. سپس به اندازه های دلخواه در روغن با حرارت متوسط سرخ می کنند تا مغز پخت شود و بعد با سبزی تازه و گوجه فرنگی مصرف می کنند.

اُملت ساده
موادلازم:

  • تخم مرغ 3 عدد
  • آرد 50 گرم
  • شیر 150 گرم
  • نمک و زعفران خیلی کم
  • روغن یا کره به مقدار لازم
  • شیر سه برابر آرد

هر یک کیلو آرد بین 12 تا 15 عدد تخم مرغ
طرز تهیه:
تخم مرغ زده شده را به شیر جوشیده ولرم شده اضافه کرده، نمک و زعفران را بهم به آرد الک شده اضافه می کنند و آرام آرام داخل شیر می ریزند و بهم می زنند تا مایعی غلیظ و یکنواخت به دست آید. (شلکینه را روی ساج یا داخل تابه درست می کنند) روی ساج یا داخل تابه را کمی چرب می کنند و می گذرارندکاملاً داغ شود. سپس با ملاقه از مایع آماده شده روی ظرف می ریزند. پس از چند دقیقه که برشته شد از روی ساج برداشته در ظرف جداگانه ای روی هم می چینند و در انتها روی آنها پودر خاکه قند یا عسل می ریزند.

دلمه سیب زمینی
مواد لازم:

  • سیب زمینی درشت 500 گرم
  • زرده تخم مرغ 100 گرم
  • گوشت چرخ کرده 250 گرم
  • دارچین 5 گرم
  • پیاز 100 گرم
  • جعفری خرد شده 150 گرم
  • روغن حیوانی 150 گرم
  • نمک و فلفل 5 گرم
  • کره 50 گرم
  • زعفران 1 گرم

طرز تهیه:
سیب زمینی ها را با پوست خوب شسته و ده دقیقه می جوشانند در این فاصله گوشت چرخ کرده و پیاز را سرخ کرده وادویه و زعفران و نمک می زنند. سیب زمینی های نیم پز را دو نیم کرده داخل آنها را کمی خالی کرده، مواد سرخ شده را با زرده تخم مرغ و سبزی ها مخلوط کرده وداخل سیب زمینی ها را پر می کنند و دو قطعه را روی هم گذاشته و با چوب کبریت یا خلال دندان آنها را محکم می کنند و در ماهی تابه می چینند و کمی آب کف تابه ریخته در آن را می بندند و به مدت 20 دقیقه می پزند و در ظرف چیده ،رویش را کره قطعه قطعه شده گذاشته و روی آنها را جعفری خرد شده می پاشند و مصرف می کند.

اِشکنه
مواد لازم:

  • تخم مرغ 3عدد
  • روغن حیوانی 50گرم
  • پیاز 100 گرم
  • سبزی خشک 2 قاشق= 10 گرم (نعناع- جعفری- شنبلیله)
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • آرد 250 گرم

طرز تهیه:
پیاز داغ درست کرده سبزی را اضافه می کنند و فلفل و زردچوبه و آب داغ می افزایند و می گذراند 30 تا 40 دقیقه بجوشد، سپس تخم مرغ ها در ظرف جداگانه ای شکسته با نمک مخلوط نموده و آرام آرام به غذا اضافه می کنند و مرتب به هم می زنند تا تخم مرغ پخش شود و بپزد و غذا جا بیفتد.

اِشکنه رشته
مواد لازم:

  • رشته آشی 250 گرم
  • تخم مرغ 3 عدد
  • پیاز 100 گرم
  • روغن 50 گرم
  • نمک و فلفل 5 گرم
  •  آب سماق 100 سی سی
  • نعناع 10 گرم
  • زردچوبه 5 گرم

طرز تهیه:
پیاز داغ درست کرده، تخم مرغها را درپیاز داغ می شکنند و پس از آن آب سماق خیس شده را به پیاز و تخم مرغ اضافه کرده، پس از به جوش آمدن، رشته آشی را اضافه می کنند و می گذارند جا بیفتد. موقع کشیدن روی غذا را نعناع داغ می دهند.

 
خاگینه
مواد لازم:

  • روغن 50 گرم
  • آرد 20 گرم
  • تخم مرغ 3 عدد
  • عسل یا شربت غلیظ شکر یا شیره 50 گرم

طرز تهیه:
تخم مرغها را در ظرفی بهم می زنند و آرد اضافه می کنند و در روغن داغ ریخته درب ظرف را می گذراند و می گذارند تا پف کند. بعد قه یقه ناغ را در ظرف مناسبی برگردانده روی آن عسل یا شربت یا شیره ریخته، میل می کنند.

کوکوی بادنجان
مواد لازم:

  • سیب زمینی 150 گرم
  • پیاز 50 گرم
  • روغن 100 گرم
  • بادنجان 500 گرم
  • فلفل و زردچوبه و نمک 10 گرم
  • تخم مرغ 5 تا 6 عدد

طرز تهیه:
سیب زمینی و پیاز را چرخ کرده . بادنجان ها را هم پوست گرفته و چرخ می کنند و آب آن را گرفته با پیاز و سیب زمینی مخلوط نموده نمک و فلفل و زردچوبه زده، تخم مرغ ها را هم زده به مخلوط می افزایند و بصورت گل گل در روغن سرخ می کنند.

 
 
کوکوی عدس
مواد لازم:

  • عدس پخته 500 گرم
  • سیب زمینی 100گرم
  • پیاز 50 گرم
  • آرد 10 گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • تخم مرغ 3 تا 4 عدد
  • روغن 100 گرم

طرز تهیه:
عدس پخته را له می کنند و سیب زمینی و پیاز را چرخ کرده و عدس مخلوط می نمایند و تخم مرغ و آرد و نمک و فلفل و زردچوبه را با هم زده به عدس و پیاز و سیب زمینی اضافه می کنند و ورز می دهند و به صورت شامی در دست پهن کرده در روغن داغ سرخ می کنند.

 
کوکوی سیب زمینی
مواد لازم:

  • سیب زمینی 500گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • تخم مرغ 5 عدد
  • روغن حیوانی 100 گرم

طرز تهیه:
سیب زمینی را با پوست می پزند و پس از پوست کندن آنرا رنده کرده و با تخم مرغ زده شده و ادویه مخلوط می نمایند بعد مایه را داخل روغن داغ شده می ریزندومی گذارند یک طرف کوکو که سرخ شد ، آنرا می برند و روی دیگر را سرخ می کنند.

میرزا قاسمی
مواد لازم:

  • بادنجان 500 گرم
  • سیر 50 گرم
  • روغن 50 گرم
  • زردچوبه 5 گرم
  • دارچین 5 گرم
  • نمک و فلفل 5 گرم
  • تخم مرغ 3 عدد

طرز تهیه:
بادنجان ها را کباب کرده، پوست می گیرند. سیر را هم پوست گرفته می کوبندو کمی با نمک و زردچوبه سرخ می کنند و سپس بادنجان را اضافه کرده، له می کنند و همه را سرخ می کنند. سپس تخم مرغها را می افزایند، فلفل و دارچین می زنند و به روغن که افتاد در ظرف می کشند و روی ظرف نیمروی جداگانه گذاشته با گوجه فرنگی تزئین می کنند و مصرف می شود.


میرزا قاسمی با گوجه فرنگی
مواد لازم:

  • بادنجان 500 گرم
  • تخم مرغ 200 گرم (4عدد)
  • سیر 50 گرم
  • روغن 50 گرم
  • نمک و فلفل 5 گرم
  • دارچین 5 گرم
  • زردچوبه 5گرم

طرز تهیه:
بادنجان ها را کباب کرده پوست می گیرند و له می کنند و با سیر کوبیده سرخ می کنند و سپس گوجه فرنگی های پوست گرفته را هم اضافه کرده سرخ می کنند ودر انتها ادویه را اضافه کرده می گذارند جا بیفتد. (این غذا را می شود با کدو هم درست کرد)



کال شامی
مواد لازم:

  • سیب زمینی 500 گرم
  • گوشت چرخ کرده 250 گرم
  • تخم مرغ 3 عدد
  • پیاز 50 گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • روغن 100گرم
  • آرد نان 25 گرم
  • شیر 50 گرم (نصف استکان)

طرز تهیه:
سیب زمینی را پوست گرفته و خام رنده می کنند و با گوشت وپیاز و تخم مرغ و آرد نان و شیر خوب مخلوط کرده و ورز می دهند تا کاملاً خمیر و کشدار شود و آب نداشته باشد و سپس بصورت کتلت در آورده، در روغن داغ شده با حرارت ملایم سرخ می کنند.


اُملت گوشت
مواد لازم:

  • گوشت چرخ کرده 250 گرم
  • زرشک 50 گرم
  • تخم مرغ 125 گرم (2/5عدد)
  • پیاز 50 گرم
  • فلفل سبز 50 گرم
  • روغن 50 گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • رب گوجه فرنگی 50 گرم
  • جعفری خرد شده 30 گرم

طرز تهیه:
گوشت و پیاز را سرخ کرده، فلفل دلمه ای و نمک و فلفل و زردچوبه و رب و جعفری خرد شده را اضافه می کنند و پس از نرم شدن مواد و فلفل سبز مایه آن آماده است. تخم مرغ ها را زده و در تابه ای کمی روغن می ریزند و مقداری تخم مرغ ریخته ، تکان می دهند تا صاف شود و یک طرف آن که سرخ شد طرف دیگر را سرخ کنند و چند ورقه تخم مرغ به این ترتیب آماده می کنند و بعد داخل هر ورقه تخم مرغ از مایه گوشت ریخته و لوله کرده داخل ظرفی می چینند و رویش را با جعفری خرد شده و خیارشور تزئین می کنند.


اُملت ورقه سیب زمینی
مواد لازم:

  • تخم مرغ 3 عدد
  • سیب زمینی 300 گرم
  • گوجه فرنگی 250 گرم
  • روغن 100 گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم

طرز تهیه:
سیب زمینی ها را پوست کنده ورقه کرده سرخ می کنند و گوجه فرنگی را هم ورقه کرده، سرخ می کنند و روی سیب زمینی ها می چینند و سپس تخم مرغ ها را زده و نمک و فلفل و زردچوبه پاشیده و با الک روی سیب زمینی و گوجه فرنگی سرخ شده می ریزند و درب ظرف را می گذراند تا یک طرف آن سرخ شود و بعد طرف دیگر را سرخ می کنند بعد با سبزی تزئین کرده مصرف می کنند.


 اُملت محلی
مواد لازم:

  • مغز گردو 100 گرم
  • رب انار ترش 50 گرم
  • نمک و فلفل و دارچین 10 گرم
  • رب گوجه فرنگی 20 گرم
  • تخم مرغ 4 عدد
  • خرما 75 گرم

طرز تهیه:
رب انار رابا نمک و فلفل و زردچوبه زده، با کمی آب مخلوط کرده روی آتش می گذراند تا جوش بیاید، سپس مغز گردوی پودر شده را اضافه کرده می جوشانند تا غلیظ شود، بعد دارچین اضافه کرده و بعد رب گوجه فرنگی می زنند و می گذراند به روغن بیفتد. خرماها را هسته گرفته، خرد کرده، تفت می دهند و به گردو اضافه کرده و به هم می زنند در آخر تخم مرغ ها را به صورت ورقه املت در آورده و از مایه داخل آن می ریزند و نصف دیگر ورقه را روی آن بر می گردانند.


 
کوکو سبزی
مواد لازم:

  • سبزی 250 گرم (شبت-تره- جعفری- گشنیز)
  • تخم مرغ 3 عدد
  • پیاز 50 گرم
  • نمک و فلفل و زردچوبه 10 گرم
  • روغن 100 گرم

طرز تهیه:
سبزی خرد شده را با پیاز رنده شده و ادویه و نمک مخلوط کرده، تخم مرغ ها را هم اضافه می کنند و به هم می زنند، روغن را داغ کرده، مایه را در ظرف ریخته در آن را می بندند و با حرارت ملایم سرخ میکنند. یک طرف که کاملاً سرخ شد طرف دیگر را سرخ می کنند و مصرف می نمایند.


کوکوی عدس
مواد لازم:

  • عدس پخته 500 گرم
  • پیاز رنده شده 50 گرم
  • ادویه یا پودر کاری 1/5 قاشق غذاخوری
  • زعفران ابکرده 2قاشق
  • آرد نان 30 گرم
  • تخم مرغ 5 عدد
  • روغن 100 تا 150 گرم

طرز تهیه:
عدس پخته و پیاز را مخلوط کرده، آرد سوخاری و نمک و ادویه را اضافه نموده جعفری را هم می افزایند و مخلوط می کنند و سپس تخم مرغ ها را اضافه کرده و خوب به هم می زنند تا کاملاً مخلوط شده و صاف و یکدست شود. سپس آن را در روغن داغ بریزند و حرارت را کم کرده و می گذراند یک طرف سرخ شود و بعد طرف دیگر را سرخ می کنند.


ته چین
مواد لازم:

  • برنج یک کیلو
  • گوشت بره یا گوشت مرغ 1/5 کیلو
  • ماست چکیده یک کیلو
  • کره 250 گرم
  • تخم مرغ 5 عدد
  • نمک و فلفل به مقدار لازم
  •  زعفران ساییده به مقدر لازم

طرز تهیه:
مرغ یا گوشت بره را می پزیم، بطوری که بعد از پختن یک استکان آب داشته باشد. استخوان های آن را میگیریم. زعفران را در کمی آب جوش حل می کنیم. سپس ماست را زده نمک و فلفل و سه عدد زرده تخم مرغ داخل ماست می ریزیم و به هم می زنیم. گوشت را در مواد آماده شده می خوابانیم (بهتر است گوشت را روز یا شب قبل در ماست بخوابانیم.) برنج را آبکش می کنیم و ته یک ظرف نسوز یا دیگ 100 گرم کره آب کرده و دو عدد زرده تخم مرغ و یکی دو ملاقه از ماستی که گوشت را در آن خوابانده ایم می ریزیم و دو سه کفگیر برنج در این مایه می ریزیم. مقداری از گوشت روی برنج می چینیم و سپس بخشی از برنج را روی آن می ریزیم. بقیه گوشت را روی برنج چیده و با بقیه برنج روی گوشت را می پوشانیم. آب گوشت را با بقیه زعفران و سه چهار قاشق سوپخوری کره آب کرده و با بقیه ماستی که در ظرف باقی مانده مخلوط می کنیم و آن مایه را روی سطح برنج می دهیم. در ظرف را می بندیم و ظرف را داخل فر ویا روی حرارت قرار می دهیم تا به مدت یک ساعت و نیم تا دو ساعت دم بکشد(حرارت فر 177 درجه سانتی گراد.)
توضیح آنکه هر قدر حرارت ملایم و مدت پخت طولانی تر باشد ته چین کلفت تر می شود. موقع کشیدن، کمی کره داغ کرده روی ته چین میدهیم. ته چین را در صورتی که در ظرف نسوز آماده کردیم ممکن است بطور قالبی در دیس برگردانیم. در صورتی که در دیگ معمولی تهیه کرده ایم ابتدا دیگ را در ظرف آب سردی قرار میدهیم تا کمی سرد شود و زمان کشیدن تکه تکه با کفگیر در دیس می کشیم و دقت می کنیم ته دیگ آن با مقداری گوشت و برنج از دیگ جدا شود و این ته دیگ را روی دیس پلو می چینیم.
ممکن است ته چین را در تابه متناسب با مقدار مواد تهیه کرد. در این صورت قطر برنج کمتر و ته دیگ آن بیشتر می شود.

کوفته سیب زمینی و پنیر
مواد لازم:

  • سیب زمینی 500 گرم
  • پیاز خرد شده 1 عدد
  • تخم مرغ 2عدد
  • پنیر سخت رنده شده 100 گرم
  •  نمک و فلفل به مقدار لازم
  •  آرد سوخاری به مقدار لازم
  • کره 50 گرم
  • جعفری خرد شده نصف فنجان

طرز تهیه:
سیب زمینی را پخته و سپس پوره می کنیم. یکی از تخم مرغ ها را خوب در ظرف می زنیم. پوره سیب زمینی را در ظرفی با پیاز، جعفری و پنیر مخلوط کرده و یک عدد تخم مرغ در آن می شکنیم و خوب هم می زنیم و نمک و فلفل را به آن اضافه می کنیم. سپس خمیر تهیه شده را بصورت گلوله هایی در آورده و ضمن داخل کردن آن در مایع تخم مرغ، آنها را در آرد سوخاری می گردانیم و سرخ می کنیم.

دلمه گوجه فرنگی و پنیر
مواد لازم:

  • گوجه فرنگی 8عدد
  • تخم مرغ 2 عدد
  • پنیر گودا 150 گرم
  • آرد سوخاری 1 قاشق غذاخوری
  • نمک و فلفل به مقدار لازم
  • جعفری خرد شده یک فنجان

طرز تهیه:
جعفری را خوب خرد می کنیم. گوجه فرنگی ها را از بالای آن بریده و سپس داخل آنهارا خالی میکنیم. تخم مرغها را خوب می زنیم و پنیر رنده شده و جعفری و آرد سوخاری را به آن ا ضافه و خوب مخلوط می کنیم. مایه آماده شده را داخل گوجه فرنگی ها می ریزیم و در آنها را با تیکه ای که قبلا برداشته ایم می بندیم.
گوجه فرنگی ها را بطور ایستاده در ظرفی قرار می دهیم و به مدت 20 دقیقه در فر با حرارت 170 درجه سانتی گراد می گذاریم تا گوجه فرنگی نرم، پنیر ذوب و تخم مرغ سفت شود. سپس آن را گرم سرو می کنیم.

اُملت ماکارونی
مواد لازم:

  • ماکارونی 250 گرم
  • کره 100 گرم
  • تره فرنگی ریز شده 1 شاخه
  • سیر له شده 2 عدد
  • اسفناج 150 گرم
  • پنیر سفید 200 گرم
  • پنیر پیتزا 100گرم
  • خامه 125 گرم
  • بادام زمینی پرک 50 گرم
  • تخم مرغ زده شده 6 عدد

طرز تهیه:
ابتدا سیر له شده و تره فرنگی را با کره تفت می دهیم و ماکارونی پخته شده را به آن اضافه میکنیم. سپس اسفناج را خردکرده تفت می دهیم و پنیر سفید رنده شده را بهمراه پنیر و بادام زمینی پرک به آن اضافه می کنیم و با خامه کلیه مواد را مخلوط می کنیم. حالا تخم مرغ های زده شده را به آن اضافه کرده و در ظرف را می بندیم و حدود 15 دقیقه تحت حرارت ملایم قرار می دهیم. این املت را می توان به صورت مثلثی برش داد و سرو کرد.


اُملت قارچ و کدو
مواد لازم:

  • کره 100 گرم
  • سیر یک حبه
  • قارچ ورق شده 150 گرم
  • کدوی سبز 3 عدد
  • پیازچه چند شاخه
  • تخم مرغ 3 عدد
  • شیر 250 سی سی
  • پنیر پیتزا یا پرورده رنده شده 200 گرم

طرز تهیه:
ابتدا کره را در یک ماهی تابه گود، ذوب کرده و سیر له شده و قارچ ورق شده را در آن به مدت 2 دقیقه تفت میدهیم. سپس حرارت را ملایم کرده و کدوی رنده شده و پیازچه ریز شده را به آن اضافه کرده و تفت می دهیم. تخم مرغ را با همزن زده تا خوب کف کند شیر را به آن اضافه و مخلوط کرده و داخل ماهی تابه کدو و قارچ می ریزیم و درب آن را می بندیم تا تخم مرغ ها بسته و سفت شود. پنیر پیتزای رنده شده یا پنیر پرورده را روی آن می پاشیم و حرارت را ادامه می دهیم تا پنیر ذوب می شود. املت را بصورت قالبی در ظرف کشیده سرو می کنیم.

اُملت پنیر فتا
مواد لازم:

  • تخم مرغ زده شده 4 عدد
  • فلفل سیاه نیمکوب 1/2 قاشق چای خوری
  • شیر یک فنجان
  • پنیر فتای رنده شده 150 گرم
  • کره 50 گرم

طرز تهیه:
ابتدا در یک کاسه نسبتاً گود تخم مرغ ها و فلفل را زده و کنار میگذاریم. در ظرفی جداگانه پنیر فتای رنده شده را با شیر مخلوط کرده و سپس تخم مرغ را در تابه ای که کره را در آن داغ کرده ایم می ریزیم و صبر می کنیم تا کمی سفت شود. حالا پنیر را روی آن می ریزیم و اطراف آن را بر می گردانیم. می توانیم املت را همراه با گوجه فرنگی و خلال فلفل دلمه سرو کنیم.

آش قلوت
مواد لازم:

  • تخم مرغ 2 عدد زده شده
  • سیب زمینی 3تا 4 عدد
  • سبزی خرد شده 1 کیلو (نیم کیلو اسفناج-شوید- تره- جعفری- گشنیز به یک اندازه)
  • شیر یک لیتر
  • آرد 1 قاشق
  • زردچوبه و نمک و فلفل به مقدار لازم
  • نعنا داغ و پیاز داغ به مقدار لازم
  • آب 3 پیمانه

طرز تهیه:
آب را در ظرفی روی حرارت جوش می آوریم. سبزی را در آن ریخته و 2 تا 3 دقیقه می جوشانیم و سیب زمینی خرد شده را با زردچوبه و اندکی نمک و فلفل و آرد که در کمی آب سرد حل شده و به آن اضافه می کنیم و 15 تا 20 دقیقه آهسته می جوشانیم . سپس شیر را به آن اضافه میکنیم. آنگاه تخم مرغ زده شده را کم کم به آش اضافه کرده تا به صورت گل های کوچکی در آید. همین که تخم مرغ سفت شد بر می داریم. روی این آش را با نعنا داغ و پیاز سرخ شده تزیین می کنیم.

آش نعناع
مواد لازم:

  • ماست یک کیلو
  • رشته خرد کرده 100 گرم
  • پیاز درشت 1 عدد
  • تخم مرغ زده شده 2 عدد
  • نعنای خشک 2 تا 3 قاشق غذاخوری
  • کره 200 گرم
  • نمک و فلفل به مقدار لازم

طرز تهیه:
ماست و تخم مرغ را در ظرفی ریخته و پس از زدن آن روی حرارت ملایم در یک جهت هر می زنیم تا بجوش آید (تخم مرغ مانع بریدن ماست می شود). رشته را با 2 تا 3 پیمانه آب می جوشانیم و پس از اضافه کردن نمک و فلفل به مدت 10 دقیقه روی حرارت ملایم می گذاریم تا بپزد و نرم شود. مخلوط ماست و تخم مرغ را به آن اضافه می کنیم و روی حرارت ملایم می گذاریم و هم می زنیم تا خوب جا بیافتد. کره را در تابه روی حرارت ملایم گذاشته و پیاز را در آن تفت می دهیم. نعنا را به آن اضافه کرده و سپس از روی حرارت بر می داریم. آش را در ظرف مناسبی ریخته و با پیاز داغ و نعنا داغ تزئین می کنیم.

ماست جوش
مواد لازم :

  • ماست یک کیلو
  • تخم مرغ 2 عدد
  • مغز گردو 100 گرم
  • پیاز داغ به مقدار لازم
  • نعنا خشک، نمک و فلفل به مقدار لازم
  • کره 50 گرم

طرز تهیه:
پیاز را در کره تفت میدهیم تا سرخ شود. نعناع، نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و می گذاریم با مقدار کمی آب بپزد. ماست را با تخم مرغ کاملاً مخلوط و در حال بهم زدن به پیاز پخته شده اضافه می کنیم و مرتباً غذا را هم می زنیم تا ماست بریده نشود. درموقع کشیدن غذا می توانیم گردوی خرد شده را به آن اضافه کنیم.


کوکوی کرفس
مواد لازم:

  • کرفس 3 شاخه
  • تخم مرغ 3 عدد
  • شیر یک لیوان
  • مغز گردو 50 گرم
  • زرشک 50 گرم
  • ارد 2 قاشق غذاخوری
  • نمک به مقدار لازم

طرز تهیه:
ابتدا کرفس را با برگ های پسته ای رنگش می شوئیم و آن را چرخ می کنیم و تخم مرغها را خوب هم میزنیم تا کف کند. مغز گردوی نیم کوب و زرشک را روی تخم مرغها می ریزیم و کرفس چرخ شده با نمک را به آن اضافه می کنیم. مواد این کوکو را می توان در ظرف پیرکس ریخته و داخل فر گذاشت و یا در صورت تمایل می توان روی حرارت اجاق گاز مانند انواع دیگر کوکو سرخ کرد.

کوکوی سبزیجات و پنیر
مواد لازم:

  • اسفناج 500گرم
  • نان سوخاری 4 ورق
  • شیر 250 سی سی
  • کره 50 گرم
  • پیاز خرد شده 1 عدد
  • فلفل دلمه ای قرمز 1 عدد
  • پنیر سخت رنده شده 200گرم
  • جعفری خرد شده نصف فنجان
  • تخم مرغ 3 عدد
  • نمک و فلفل به مقدار لازم

طرز تهیه:
اسفناج را مدت 8 دقیقه در ظرفی با کمی آب می جوشانیم. در ظرف دیگر شیر را ریخته نان سوخاری را در آن خرد می کنیم و هم می زنیم. سپس کره، پیاز و فلفل دلمه ای خرد شده ، پنیر و جعفری را به آن اضافه کرده و خوب مخلوط می کنیم، تخم مرغ ها را در ظرفی جداگانه خوب هم زده به همراه نمک وفلفل به مخلوط اول می افزاییم.
اسفناج را در ظرف پیرکس ریخته و مواد تهیه شده بالا را روی آن اضافه میکنیم و مدت 90 دقیقه در فر قرار می دهیم تا سطح آن طلایی شود.

ساندویچ پنیر و تخم مرغ
مواد لازم:

  • پنیر سفید رنده شده 100گرم
  • تخم مرغ پخته رنده شده 2 عدد
  • کره 50 گرم
  • نان تست 6 ورق
  • گردو به اندازه کافی

طرز تهیه:
روی نان تست ها را با کمی کره چرب کرده ، پنیر و تخم مرغ رنده شده را با هم مخلوط می کنیم و روی نان های آماده می گذاریم و آنها را به اشکال مختلف شکل داده و با نصف گردوی پوست گرفته تزئین می کنیم.

سالاد گل کلم
مواد لازم:

  • گل کلم یک بوته متوسط
  • شیر یک لیتر
  • کره 50 گرم
  • خامه 100گرم
  • شکر یک قاشق غذاخوری
  • ژامبون ریز شده 150 گرم
  • فلفل قرمز و جعفری به مقدار لازم
  • تخم مرغ آب پز 2 عدد
  • گوجه فرنگی و کاهو به مقدار لازم
  • آرد ذرت 2 قاشق چای خوری
  • نمک به مقدار لازم

طرز تهیه:
ابتدا گل کلم را خرد کرده و با آب کاملا می شوییم و با شیر و مقداری نمک می پزیم. سپس گل کلم را از شیر درآورده و در کاسه ای می ریزیم. تخم مرغ آب پز را روی آن رنده می کنیم وآرد ذرت را در شیر باقی مانده از پخت گل کلم مخلوط می کنیم تا غلیظ شود، سپس خامه را به آن اضافه کرده و بافلفل قرمز، جعفری خرد شده و شکر مخلوط می کنیم. ژامبون ریز شده را درکره سرخ کرده و با گل کلم و تخم مرغ و مواد دیگر مخلوط می کنیم و روی برگ کاهو می کشیم. اطراف سالاد را با گوجه فرنگی تزیین می کنیم.

کلوچه شیرمال محلی
مواد لازم:

  • آرد نیم کیلو
  • کره 200گرم
  • پودرشکر 250 گرم
  • تخم مرغ 2 عدد
  • جوش شیرین 1 قاشق چای خوری
  • بیکینگ پودر نصف قاشق چای خوری
  • ماست 200گرم
  • کنجد به مقدار لازم

طرز تهیه :
ابتدا آرد و کره را مخلوط می کنیم تا کاملا جذب هم شوند، بعد پودر شکر، ماست، جوش شیرین، یک عدد تخم مرغ و بیکینگ پودر را با هم مخلوط کرده و به آرد و کره اضافه می کنیم و بهم می زنیم تا کاملا جذب هم شوند. خمیر اماده شده را به قطر نیم سانت باز کرده و قالب می زنیم و با زرده تخم مرغ و کنجد روی آن را تزیین می کنیم. ظرف آماده را در طبقه وسط فر به مدت نیم ساعت در حرارت 177 درجه سانتیگراد قرار می دهیم تا کلوچه پخته شود.

  • حسین توکلی

تخم مرغ یک ترکیب غنی شده و گرانبهاست که خداوند آن را آماده و مهیا برای بشر فرستاده است.
هنوز هم با وجود انواع خوراکی های لذیذ و جدید، تخم مرغ برای چندمین سال پیاپی به عنوان پرطرفدارترین و پرمصرف ترین و همچنان به عنوان یکی از خوشمزه ترین مواد غذایی، مقام اول را در بین سایر مواد غذایی در دست دارد، از طرفی تخم مرغ بدون هیچ گونه افزودنی و یا وجود مواد مجاز و غیرمجاز درون آن، یکی از سالم ترین و بکرترین مواد غذایی طبیعی و مطمئن برای مصرف تمام اقشار جامعه در گروه های سنی متفاوت می باشد. از سوی دیگر قیمت مناسب، طبخ آسان و سریع، در دسترس بودن آن، همه و همه از فاکتورهایی است که تخم مرغ را متمایز از بسیاری موارد غذایی می کند. ترکیب پروتئین های تخم مرغ از لحاظ زیست شناختی از نوعی است که متخصصان علم تغذیه از آن به عنوان مقیاس برای سنجیدن کیفیت پروتئین های دیگر مواد غذایی استفاده می کنند.
همچنین چون پروتئین تخم مرغ یک پروتئین کامل و قابل جذب و از طرفی دارای بیشترین اسید آمینه های ضروری برای بدن است همیشه به عنوان یک مکمل برای بسیاری از مواد غذایی مورد مصرف قرار می گیرد. پروتئین موجود در تخم مرغ به دلیل کیفیت بالا و همچنین ساختاری مشابه، ساختار پروتئین های مورد نیاز بدن از جذب بالایی برخوردار بوده و به همین علت پروتئین موجود در تخم مرغ به عنوان یک شاخص مقیاس برای دیگر پروتئین های مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد و جالب است بدانید که ترکیبات غذایی مختلفی که هم اکنون در فرهنگ غذایی بشر وارد شده است به دلیل همین ارزش و کیفیت متفاوت مواد اولیه در غذا بوده است. از این رو از تخم مرغ به عنوان ماده غذایی که مورد پسند و متناسب نیاز غذایی اکثر مردم کره زمین می باشد یاد می شود ولی با توجه به توان بالقوه کشور در این زمینه می توان گفت که از تخم مرغ با این همه ویژگی و طبیعت غنی و سرشار از مواد مغذی، قدردانی کافی نشده، و به سلامت آن دقت لازم نمی شود.
اصولا تخم مرغ علی رغم پوسته مقاوم که یک بسته بندی طبیعی در برابر آلاینده های مختلف برای آن فراهم کرده است ولی یک محصول بی نهایت شکننده است و به راحتی می تواند تحت تاثیر آسیب های مختلف فیزیکی، شیمیایی و میکروبی قرار گیرد. لذا بایستی در جمع آوری نگهداری، توزیع و ارایه آن دقت بسیار زیادی شده و مشکل امروزی عرضه آن به صورت بدون هویت و یا فاقد بسته بندی از چرخه ی توزیع کشور حذف شود تا بتوان تمام ویژگی های اعجاب آور تخم مرغ را کاملا سالم و بدون هر گونه آسیبی به مصرف کننده نهایی برسانیم. در این خصوص شناسنامه دار کردن و بسته بندی تخم مرغ از ضرورت های اجتناب ناپذیری است که بایستی در اولویت سیاست های بهداشتی قرار گرفته و مصرف کنندگان نیز از امکانات فراهم شده موجود در کشور نهایت بهره وری را بنمایند تا سلامت ایشان به ویژه در گروه های سنی ویژه مورد خدشه واقع نشود در حال حاضربوسیله عمده ترین و پیشرفته ترین مراکز آماده سازی ، بسته بندی و تولید تخم مرغ مایع پاستوریزه ، تخم مرغ های تولید شده در واحدهای مرغداری تخم گذار پس از تحویل، توسط دکترهای دامپزشک این مراکز مورد بررسی قرار گرفته و پس از جداسازی، کلیه تخم مرغ های کثیف، ترک خورده، شکسته، نوک زده در سطح پوسته یا تخم مرغ های دارای نواقص داخلی که قابل عرضه مستقیم نبوده و یا کاملا غیرقابل مصرف هستند، از نظر شکل و اندازه مورد سایزبندی واقع شده و براساس واحد تولیدی و تاریخ تولید و بهترین زمان مصرف مورد نشانه گذاری با جوهرهای مجاز در صنایع غذایی قرار می گیرد. سپس این تخم مرغ ها در شانه های جدید و یا در بسته بندی های مخصوص با جنس های مختلف شفاف که مجاز در صنایع غذایی هستند قرار گرفته و پس از برچسب گذاری وارد بازار مصرف می شوند. سایر تخم مرغ های جداسازی شده که قابل مصرف بوده ولی مستقیما نمی تواند در چرخه مصرف بازار قرار گیرد، به وسیله دستگاه های اتوماتیک شکسته شده و به صورت مخلوط یا سفید و زرده جداسازی و پس از انجام پاستوریزاسیون به صورت یک محصول کاملا سالم و بهداشتی در بسته بندی متفاوت به نام تخم مرغ مایع پاستوریزه و یا پودر تخم مرغ در کارخانجات مواد غذایی به مصرف می رسد. بدیهی است این شرایط براساس مجورهای بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور فقط در مراکزی فراهم شده است که امکانات ساختمانی و پرسنلی با کفایت های مورد نیاز را ایجاد کرده اند و دارای پروانه بهره برداری بهداشتی بسته بندی و فرآوری تخم مرغ هستند و مشمول تخم مرغ هایی که صرفا به صورت غیرمجاز مورد نشانه گذاری قرار گرفته اند نمی گردد که از کلیه دست اندرکاران و مردم انتظار دارد در این خصوص دقت های لازم را مبذول دارند به منظور تبیین بهتر ویژگی های تخم مرغ شناسنامه دار و نیز بسته بندی شده مواردی، به اختصار اشاره می گردد که امید است برای ترویج و فرهنگ سازی مصرف تخم مرغ سالم و بهداشتی و با کیفیت مورد عنایت مصرف کنندگان این محصول قرار گیرد.

  1. در پوسته تخم مرغ حدود 8000 منفذ وجود دارد که می تواند محل ورود انواع میکروارگانیسم ها و آلاینده های شیمیایی و محیطی به داخل آن باشد. چون درفرایند تولید تخم مرغهای بسته بندی ، تخم مرغهای آغشته به کود ،ترک خورده ،شکسته و لکه دارجداسازی میشوند لذاعملیات آماده سازی و بسته بندی تخم مرغ شناسنامه دار مانع تماس تخم مرغ با آلودگی های سطحی پوسته وهوای محیط می شودودر نتیجه تخم مرغ سالم و بهداشتی عرضه میگردد.
  2. تخم مرغ، محصول پروتئینی و فسادپذیر است که ورود آلودگی های سطح پوسته، شانه، محیط اطراف و... از طریق شکستگی یا ترک خوردگی ها باعث فساد میکروبی یا شیمیایی آن می شود. در فرآیند بسته بندی، کلیه تخم مرغ های پوسته کثیف، ترک خورده و شکسته حذف می شود و لذا سلامت،بهداشت و کیفیت تخم مرغ حفظ می شود.
  3. تخم مرغ به صورت طبیعی در سطح پوسته و نیز در داخل سفیده دارای لایه های محافظ و ایمنی است که در اثر دستکاری یا تماس محیطی از بین رفته و باعث می شود آلودگی بتواند از منافذ پوسته به داخل تخم مرغ نفوذ کند که در فرآیند بسته بندی، این لایه های محافظ از دسترسی محیطی حفظ شده و لذا سلامت و بهداشت تخم مرغ تا زمان مصرف همواره حفظ می شود.
  4. یکی از عادات غلط در فرهنگ مصرف تخم مرغ، شست وشوی تخم مرغ در هنگام نگهداری تا زمان مصرف است که در نتیجه آن آلودگیهای سطح پوسته به داخل تخم مرغ نفوذ و باعث مخدوش شدن سلامت و بهداشت آن میشود.در تخم مرغ بسته بندی شده ،بدلیل محافظت تخم مرغ و پاکیزگی پوسته ،این محصول براحتی در یخچال در کنار سایر مواد غذائی قابل نگهداری بوده و نیاز به شستشوی تخم مرغ تا زمان مصرف را برطرف مینماید.
  5. کنترل تاریخ تولید، بهترین زمان مصرف و شرایط نگهداری درست تنها در شکل بسته بندی شده تخم مرغ امکانپذیراست و با این رهیافت است که مصرف کننده قابلیت خواهد داشت تا همواره برای محصول تازه و سالم و بهداشتی هزینه نماید.
  6.  لیزوزیم، آنزیم محافظ طبیعی موجود در سفیده تخم مرغ است که تخم مرغ را در برابر آلودگی های میکروبی تا حد زیادی مقاوم می نماید در صورتی که تخم مرغ در شرایط غیربسته بندی عرضه شود امکان از بین رفتن سریع تر این آنزیم به دلیل نفوذ بیشتر آلودگی ها به داخل تخم مرغ و یا تسهیل فساد شیمیایی، فراهم شده و در نتیجه فساد تخم مرغ سریع تر اتفاق خواهد افتاد لذا با بسته بندی تخم مرغ مدت ماندگاری آن در شرایط بهداشتی و سالم فراهم شده و اطمینان مصرف کننده تضمین میگردد.
  7. بسته بندی تخم مرغ، حقوق مصرف کننده را تامین نموده تا مشتری حق انتخاب داشته باشد.
  8. بسته بندی تخم مرغ، امکان ردیابی محصول معیوب، غیربهداشتی و یا ناسالم را برای مشتری و دستگاه های نظارتی فراهم می آورد و لذا تضمین کیفیت و بهداشت و سلامتی جامعه را افزایش می دهد.

تخم مرغ؛ غنی ترین منبع پروتئین

تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین، ویتامین ها و املاح ضروری است و می تواند به عنوان یک ماده غذایی مهم در برنامه غذایی افراد وجود داشته باشد. نیازهای تغذیه ای افراد برحسب جنس و سنشان متفاوت است.
جدول زیر مقدار موادمغذی موجود در تخم مرغ و همچنین درصدی را که این میزان موادمغذی در زنان و مردان بالغ نسبت به ( مقدار دریافت مرجع مواد مغذی در روز) تأمین می کنند، نشان می دهد. در ضمن این میزان ها بر اساس مقدار ماده موجود در داخل یک تخم مرغ متوسط ( 58 گرم ) است و وزن پوسته تخم مرغ حساب نشده است.
 

درصد در مردان 19 تا 50 ساله

درصد در زنان 19 تا 50 ساله

مقدار

واحد

مواد مغذی موجود در یک تخم مرغ متوسط

-

-

51/6

 

وزن

-

-

38/8

گرم

آب

3

4

76

کیلوکالری

انرژی

12

14

6/5

گرم

پروتئین

-

-

خیلی کم

گرم

کربوهیدرات

PNI ندارد

PNI ندارد

5/6

گرم

چربی

PNI ندارد

PNI ندارد

1/6

گرم

چربی اشباع

PNI ندارد

PNI ندارد

2/4

گرم

چربی غیر اشباع مونو

PNI ندارد

PNI ندارد

0/6

گرم

چربی غیر اشباع پلی

-

-

ندارد

گرم

فیبر غذایی

املاح

 4/5

 4/5

72

میلی گرم

سدیم

3

3

67

میلی گرم

پتاسیم

44

4

29

میلی گرم

کلسیم

199

19

103

میلی گرم

فسفر

22

2

6/2

میلی گرم 

منیزیم

11

7

1

میلی گرم 

آهن

7

10

0/7

میلی گرم 

روی

3

3

0/04

میلی گرم 

مس

19

19

27

میلی گرم 

ید

33

3

83

میلی گرم

کلر

PNI ندارد  

PNI ندارد

93

میلی گرم

گوگرد

88

10

6

  میکروگرم

سلنیم

ویتامین‌ها

 14

16

98

میکروگرم

ویتامین A

9 تا 65 سال

9 تا 65 سال

0/9

 میکروگرم

ویتامین

PNI ندارد

PNI ندارد

0/57

میلی گرم 

ویتامین B

-

-

ندارد

 میلی گرم 

ویتامین X

5

6

0/05 

میلی گرم 

تیامین (B1)

18

22

0/24

میلی گرم 

ریبوفلاوین (B2)

11

15

1/94

میلی گرم 

نیاسین (B3)

4

5

0/06

میلی گرم 

ویتامین B6

13

12

26

میلی گرم 

اسید فولیک

87

87

1/3 

میکروگرم

ویتامین B12

PNI ندارد  

PNI ندارد

10

میکروگرم

بیوتین

PNI ندارد

PNI ندارد

91/0

  میکروگرم

  اسید پانتوتینک

مطابق با جدول بالا به شرح هر یک از این مواد مغذی می پردازیم.

ارزش انرژی زایی تخم مرغ:
یک عدد تخم مرغ متوسط 76 کیلوکالری انرژی دارد و مصرف روزانه یک عدد تخم مرغ، 3 درصد نیاز انرژی یک مرد بالغ و 4 درصد نیاز انرژی یک زن بالغ را تأمین می کند.

پروتئین:
تخم مرغ منبع بسیارغنی پروتئین است. ارزش بیولوژیکی پروتئین تخم مرغ بسیار بالاست و نسبت به سایر منابع پروتئینی مثل لبنیات، گوشت ها و حبوبات غنی تر است. پروتئین تخم مرغ دارای تمامی اسیدآمینه های ضروری برای سلامتی بدن می باشد.
بنابراین مصرف تخم مرغ با سایر موادغذایی که از نظر پروتئینی فقیر هستند مانند نان ، برنج و غلات، باعث تکمیل ارزش پروتئینی غذا می شود.
12/5
درصد وزن تخم مرغ را پروتئین تشکیل می دهد و هم در زرده و هم در سفیده وجود دارد. ولی بیشتر در سفیده تخم مرغ و به نام آلبومین وجود دارد.
در نمودارهای ارزیابی کیفیت پروتئین موجود در موادغذایی، همیشه تخم مرغ در بالاترین حد یعنی 100 قرار دارد و بعنوان استاندارد مرجع برای سنجش پروتئین سایر غذاها استفاده می شود.

ویتامین ها:
تخم مرغ، بیشتر ویتامین های موردنیاز بدن به جز ویتامین X را دارد. تخم مرغ منبع خوبی از ویتامین های گروه B و ویتامین A می باشد. همچنین ویتامین Δ و ویتامین E را به مقدار کافی و لازم تأمین می کند.

املاح:
تخم مرغ حاوی تمامی املاح برای تأمین سلامتی فرد است. به خصوص اینکه منبع بسیار خوب ید و فسفر می باشد که ید برای ساخت هورمون تیروئیدی و فسفر برای رشد بهتر و سلامتی استخوان های بدن لازم می باشند.
املاح مهم دیگری که در تخم مرغ وجود دارند شامل: روی، سلنیم، آهن و کلسیم می باشند.
روی باعث بهبود زخم، بلوغ و رشد بهتر می شود و عفونت را نیز از بین می برد.
سلنیم نیز یکی از آنتی اکسیدان های مهم می باشد و رادیکال های آزاد ناشی از سوخت ناقص چربی ها را در بدن از بین می برد و می تواند بر علیه عوامل ایجادکننده سرطان نقش داشته باشد.
کلسیم نیز برای عملکرد بهتر سیستم عصبی، رشد بهتر افراد استخوان ها و استحکام ها آنها لازم است.
آهن یکی از اجزاء اصلی و حیاتی گلبول های قرمز خون است ولی قابلیت استفاده این نوع آهن برای بدن هنوز مشخص نیست.

کربوهیدرات و فیبرغذایی:
تخم مرغ به مقدار خیلی کم کربوهیدرات دارد و نیز فاقد فیبرغذایی است.

چربی ها:
10/8
درصد تخم مرغ را چربی تشکیل می دهد که در زرده آن وجود دارد و کمتر از 0/05 درصد آن در سفیده موجود است.
بر اساس تحقیقات 11 درصد اسیدهای چرب تخم مرغ از نوع اسیدهای چرب غیراشباع پلی ( با چند باند دوگانه)، 44 درصد از نوع اسیدهای چرب غیراشباع مونو ( با یک باند دوگانه) و 29 درصد از نوع اسیدهای چرب اشباع است.

کلسترول:
کلسترول و لسیتین، مواد چرب موجود در زرده تخم مرغ می باشند و برای ساختمان و عملکرد سلول های بدن ضروری اند.
کلسترول قابلیت انعطاف و نفوذپذیری غشای سلول های بدن را حفظ می کند. همچنین بعنوان یکی از اجزاء تشکیل دهنده مواد چربی است که باعث نرمی پوست می شوند.
کلسترول برای تولید هورمون های جنسی، کورتیزول( هورمون غدد فوق کلیوی)، ویتامین Δ و نمکهای صفراوی در بدن لازم است.
لسیتین نیز در انتقال چربی خون و در متابولیسم کلسترول نقش دارد.
با توجه به مطلب بالا و مطالعات گوناگونی که در این زمینه انجام شده است، می توان به ارزش غذایی تخم مرغ به عنوان منبع غنی پروتئین ونیز سایر املاح و ویتامین ها پی برد.
به خصوص در دو گروه از افراد که نیاز به پروتئین بیشتری در برنامه غذایی روزانه اشان دارند، مصرف تخم مرغ بیشتر لازم است:

  1.  در ورزشکاران که نیاز به افزایش عضلات دارند.
  2. در کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند.

برای کودکان از 9 ماهگی تا 1 سالگی: یک زرده کامل تخم مرغ یک روز در میان و از 2 سالگی به بعد براساس میل کودک 6-5 تخم مرغ در هفته مجاز است.
افراد بالغ نیز مجاز به مصرف 4-3 عدد تخم مرغ در هفته هستند.
حتی در افرادی که کلسترول خونشان بالاست نبایستی مصرف تخم مرغ را قطع کرد و این افراد می توانند 3-2 عدد در هفته دریافت کنند. زیرا با کاهش دریافت کلسترول از طریق غذا ، سنتز داخلی کلسترول در بدن افزایش یافته و حتی ممکن است بیشتر از قبل شود. نکته قابل توجه این است که بیشتر چربی های موجود در تخم مرغ از نوع غیر اشباع هستند و هیچ ارتباطی با افزایش کلسترول خون ندارند.

  • حسین توکلی

سالهاست که تخم مرغ به عنوان یک منبع غذایی طبیعی و کامل مطرح می باشد. این ویژگی، به علت مواد غذایی استثنایی تخم مرغ که دارای پروتئین با کیفیت بالا(دارای تمام 9 اسید آمینه ضروری) و مقادیر قابل توجهی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری است،می باشد. علاوه بر این کولین تخم مرغ صرف نظر از تأثیر قابل توجه بر روی عملکرد مغز و سیستم عصبی ، برروی سلامت قلب و عروق نیز موثر است. ازآنجا که تخم مرغ منبع خوبی از ویتامین B12 نیز هست اهمیت عمده ای در روند تبدیل هموسیستئین به مولکول های بی خطر دارد.لوتئین و زاگزانتین زرده تخم مرغ با حداکثر تأثیرگذاری در مقایسه با سایر غذاهای حاوی این مواد یا مکمل ها، از استحاله و دژنراسیون لایه ماکولای شبکیه و نابینائی ناشی از آن در سالخوردگی جلوگیری می کند.اما متاسفانه جایگاه تخم مرغ در سبد غذایی بدلیل اینکه منبعی از کلسترول می باشد، کاهش یافته است. بیشترین تحقیقات علمی اخیر نه فقط تخم مرغ را به گذشته درخشان آنها بر می گرداند، بلکه جایگاه آنها را به عنوان یک غذای کاربردی بالا برده و در آخر دلایلی را برای مصرف همیشگی تخم مرغ ارائه می کند.
کلسترول و لسیتین، مواد چرب موجود در زرده تخم مرغ می باشند که برای ساختمان و عملکرد سلول های بدن ضروری اند. کلسترول قابلیت انعطاف و نفوذپذیری غشای سلول های بدن را حفظ می کند. همچنین بعنوان یکی از اجزاء تشکیل دهنده مواد چربی است که باعث نرمی پوست می شوند. کلسترول برای تولید هورمون های جنسی، کورتیزول( هورمون غدد فوق کلیوی)، ویتامین D و نمکهای صفراوی در بدن لازم است. براساس اطلاعات حاصله از آخرین تحقیقات به عمل آمده توسط انجمن قلب امریکا، کمیسیون بین المللی تخم مرغ و دانشگاه آریزوناونیز بسیاری از مطالعات اپیدمیولوژیک مشخص شده است که کلسترول دریافتی از راه غذا و کلسترول موجود در خون با هم یکی نیستند به عبارت دیگر کلسترول موجود در غذای مصرفی به طور خودکار به کلسترول خون افزوده نمی شود بلکه قسمت اعظم کلسترول خون در داخل بدن سنتز می شود. به موازات افزایش میزان کلسترول دریافتی از غذا، میزان سنتز کلسترول در بدن کاهش می یابد که این روند به تثبیت وضعیت کلسترول پلاسما کمک می کند. لازم به ذکراست که چربیهای اشباع شده موجود در غذا بیشترین تاثیر را بر روی سطح کلسترول خون می گذارند و دراین بین کلسترول غذا نقشی ندارد طبیعی است وقتی که چربیهای اشباع نشده جایگزین چربیهای اشباع شده شوند، کلسترول خون پایین می آید.نکته قابل توجه آن است که قسمت اعظم چربیهای موجود در زرده تخم مرغ ،از نوع غیراشباع هستند و لذا ارتباط قابل توجهی با افزایش کلسترول خون ندارند. لسیتین نیز در انتقال چربی خون و در متابولیسم کلسترول نقش دارد. با توجه به مطلب بالا و مطالعات گوناگونی که در این زمینه انجام شده است، می توان به ارزش غذایی تخم مرغ به عنوان منبع غنی پروتئین ونیز سایر املاح و ویتامین ها پی برد.
در سال 1997 ، 224 تحقیق انجام شده بر روی بیش از 8000 نفر نشان داد که چربی اشباع موجود در مواد غذایی باعث افزایش کلسترول خون در بیشتر افراد می شود. منابع غذایی چربی های اشباع شامل : گوشت قرمز، کره ، خامه و لبنیات پرچرب و روغن نباتی جامد است. گرچه تحقیق تازه ای برروی 117 هزار نفر زن و مرد نیز نشان داده که حتی مصرف روزانه بیش از یک عدد تخم مرغ ، با خطر بروز بیماری قلبی – عروقی ارتباط چندانی ندارد. بیش از 30 سال تحقیقات نشان داده که بزرگسالان سالم می توانند بدون تاثیر قابل توجهی در خطر افزایش بیماری های قلبی یا سکته با خیال راحت تخم مرغ بخورند و در همین راستا سازمان های بهداشتی متعدد در کشورهای مختلف از جمله بهداشت و درمان کانادا ، بنیاد قلب و سکته کانادا ، بنیاد قلب استرالیا و بنیاد قلب ایرلند هم اکنون شروع به ترویج مصرف تخم مرغ به عنوان بخشی از رژیم غذایی نموده اند .
مطالعه سال 2007 بر روی 9500 نفر در مرکز پزشکی ساینس مانیتور نشان داد که خوردن یک یا دو تخم مرغ در روز در بزرگسالان سالم منجر به افزایش خطر بیماری قلبی و یا سکته نخواهد شد و اشاره کرد که خوردن تخم مرغ در واقع ممکن است همراه با کاهش فشار خون نیز همراه باشد .
بیش از 25 مطالعه در سال 2000 که در مجله کالج آمریکایی تغذیه منتشر شد نشان داد که خوردن تخم مرغ در هر روز ارتباطی با افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان ومردان سالم مردان ندارد . در سال 2005 پژوهش انجام شده توسط پژوهشگران در دانشگاه ییل در مرکز تحقیقات نشان داد که افزودن 2 تخم مرغ در روز به یک رژیم غذایی سالم اثر قابل توجهی در افزایش سطح کلسترول در خون جوانان سالم باسطح کلسترول خون متوسط ویا حتی سطح بالا ندارد.
لذا اکنون ، کارشناسان تغذیه اعلام نمودند که در یک رژیم غذایی کم چرب می توان از یک یا دو تخم مرغ در روز بدون تغییر قابل توجهی در سطوح کلسترول خون استفاده نمود . این اطلاعات از طریق تجزیه و تحلیل آماری از 224 پژوهش که در 25 سال گذشته انجام شده است به دست آمده که نشاندهنده عدم رابطه بین کلسترول رژیم غذایی و سطح کلسترول خون در بیش از 8000 فرد بوده است.
نه تنها مطالعات نشان داده است که تخم مرغ تغییر قابل توجهی بر سطح کلسترول خون در بسیاری از افراد ندارد ، تازه ترین پژوهش ها نیز نشان می دهد که خوردن تخم مرغ در واقع میتواند بهبود قابل توجهی درنوع لیپیدهای خون (کلسترول) داشته باشد حتی در افرادی که از غذاهای غنی از کلسترول استفاده می نمایند . در شمال مکزیک، در منطقه ای که از رژیم غذایی حاوی میزان بالایی چربی از جمله ( محصولات گوشتی آماده فراوری شده با روغنهای هیدروژنه) به میزان زیاد استفاده می شدو به همین دلیل بیماری انسداد کرونرقلب در آنها شایع بود، بررسی هایی انجام شد که نتیجه این بررسی ها در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شد و در آن محققان به ارزیابی اثرات مصرف روزانه تخم مرغ در تبدیل نسبت (LDL) به (HDL) پرداختند . این تحقیق در گروه 54 نفری از کودکان (8-12 ساله) این منطقه به مدت یک ماه انجام شد و مصرف 2 تخم مرغ روزانه منجر به تشدید بیماری نشد ،حتی در میان کودکانی که در معرض خطر LDL نوع بد بودند نیز به میزان 15 ٪ تبدیل به فنوتیپ LDL کم خطر شد.
مروری بر تحقیقات جدید نشان می دهد که نسبت کلسترول های LDL به HDL می تواند وسیله ارزشمندی برای ارزیابی مخاطره بیماری عروق کرونر باشد و اندازه گیری و ارزیابی هر کدام از این فاکتورها ارزش تشخیصی چندانی ندارد.
در این رابطه مطالعه بر روی اثر کلسترول غذایی گر چه افزایش هایی مشخص را در LDL و HDL به تنهایی نشان می دهد ولی نسبت LDL به HDL بسیار کم تغییر می کند. در حقیقت وقتی تخم مرغ در تغذیه افراد قرار گرفت( با در نظر گرفتن اینکه یک تخم مرغ 213 میلی گرم کلسترول دارد) در نوع کم آتروژنیک LDL افزایش رخ داد ولی کاهش معنی داری در نوع آتروژنیک LDL مشاهده شد و مطالعات اپیدمیولوژیک در این راستا ثابت کرد که تخم مرغ نقش معنی داری در بیماریهای عروق کرونر ندارد.
با این حال تحقیقات انجام شده در مرکز تغذیه با تخم مرغ (Egg nutrition center) در آمریکا حاکی است که 24% آمریکائیها به دلیل ترس از کلسترول غذایی، از خوردن تخم مرغ خودداری می کنند در حالیکه بیش از 30 سال تحقیق ثابت کرده است که افراد بزرگسال سالم می توانند بدون هیچگونه نگرانی معنی داری از بروز بیماریهای قلبی،از خوردن تخم مرغ لذت ببرند.
در بررسیهای دیگر در سال 2008 در مورد نقش کلسترول تخم مرغ در رژیم غذایی محدود شده از نظر کربوهیدرات ، افراد مورد آزمون در این رژیم در دو دسته به مدت 12 هفته که یکی 3 تخم مرغ در روز (mg/day 640 کلسترول غذایی اضافی دریافت داشتند) مصرف کردند و دسته دیگر از جایگزین هایی برای تخم مرغ به مقادیر مشابه ولی بدون هیچ کلسترولی دریافت کردند.
در نتیجه این بررسیها مشخص شد که LDL و همینطور نسبت LDL/HDL تغییری نداشتند. در مقابل در گروهی که تخم مرغ خورده بودند مقادیر HDL هم به میزان معنی داری افزایش ولی در دسته دوم حتی HDL هم تغییری پیدا نکرد که حاکی از اثرات بسیار خوب تخم مرغ در افزایش HDL است.
نتیجه حاصل از مطالعه اپیدمیولوژیک منتشر شده در مجله تغذیه بالینی آمریکا (Clin.Nut..Am. J) در سال 2008 حاکی است که مصرف کمتر یا مساوی 6 عدد تخم مرغ در هفته هیچگونه اثر قابل توجهی در بروز بیماریهای قلبی-عروقی (CVD) و مرگ و میرناشی از آن ندارد.


  • حسین توکلی

تخم مرغ نه تنها یک وعده غذایی خوشمزه وکامل است ، بلکه یک عنصر جدایی نا پذیر برای تولید بسیاری از غذاها است . سالهاست که تخم مرغ به عنوان یک منبع غذایی طبیعی و کامل مطرح می باشد. این ویژگی، به علت مواد غذایی استثنایی تخم مرغ که دارای پروتئین با کیفیت بالا(دارای تمام 9 اسید آمینه ضروری) و مقادیر قابل توجهی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری است،می باشد. علاوه بر این کولین تخم مرغ صرف نظر از تأثیر قابل توجه بر روی عملکرد مغز و سیستم عصبی برای رشد ونمو جنین و کودک و همچنین تقویت حافظه، برروی سلامت قلب و عروق نیز موثر است. ازآنجا که تخم مرغ منبع خوبی از ویتامین های گروه ب بویژه B12 نیز هست اهمیت عمده ای در روند تبدیل هموسیستئین به مولکول های بی خطر دارد.لوتئین و زاگزانتین زرده تخم مرغ با حداکثر تأثیرگذاری در مقایسه با سایر غذاهای حاوی این مواد یا مکمل ها، از استحاله و دژنراسیون لایه ماکولای شبکیه و نابینائی ناشی از آن در سالخوردگی جلوگیری می کند.علیرغم تمامی این شگفتیها اما متاسفانه جایگاه تخم مرغ در سبد غذایی بدلیل اینکه حاوی مقادیری از کلسترول می باشد، کاهش یافته است. بیشترین تحقیقات علمی اخیر نه فقط تخم مرغ را به گذشته درخشان آنها بر می گرداند، بلکه جایگاه آنها را به عنوان یک غذای کاربردی بالا برده و در آخر دلایلی را برای مصرف همیشگی تخم مرغ ارائه می کند.

مزایای سلامتی:
تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین های ارزان قیمت با کیفیت بالا می باشد ،که حاوی 5/5 گرم پروتئین (1/11 درصد ارزش روزانه DV% پروتئین مورد نیاز) وضمنا حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن می باشد.

تغذیه با تخم مرغ برای تقویت مغز و سلامتی آن:
از مزایای دیگر تخم مرغ تامین سلامت بدن به کمک منبع کولین موجود در آن است . اگر چه بدن ما تاحدودی قادر به ساخت کولین است، اما این میزان کافی نبوده وباید مقداری نیز توسط رژیم غذایی وارد شود ، و کمبود کولین مانند کمبود ویتامین ب و اسید فولیک برای سلامتی انسان خطرناک است. کولین جزء مهمی از ساختار بسیاری از چربی هاازجمله غشای سلول است ، که انعطاف پذیری و یکپارچگی سلول ها به ذخایر کافی کولین وابسته است. خصوصا در ساختمان چربی مغز ، که درصد بالایی از کل توده مغز است ، بنابراین کولین در سلامتی مغز نقش مهمی دارد . علاوه بر این ، کولین عامل مهمی در فرایند متیلاسیون است. بسیاری از واکنش های شیمیایی مهم در بدن توسط متیلاسیون ( که در آن گروههای متیل از یک مکان به مکان دیگری منتقل میشوند) انجام میشود . به عنوان مثال ، عملکرد ژن ها در بدن و استفاده از متیلاسیون برای ارسال پیام که در این بین کولین ، که شامل سه گروه متیل است ، بسیار فعال است . ونیز کولین جزء کلیدی در ساختار استیل کولین که عامل اصلی در انتقال پیام از اعصاب است ، می باشد.

کولین تخم مرغ وکاهش التهاب:
افرادی که در رژیم های غذایی خود به طور متوسط از میزان کولین بالاتری نسبت به دیگران استفاده میکنند کمتر مبتلا به عوارض مارکرهای التهابی میشوند. بالاترین مقادیر کولین در زرده تخم مرغ و سویا موجود است و متابولیت آن (به طور طبیعی در سبزیجات مانند چغندر و اسفناج) یافت می شود.
به گزارش محققان یونانی در مجله آمریکایی تغذیه بالینی افرادی که در رژیم های غذایی آنها بیش از 310 میلی گرم کولین وجود دارد در مقایسه با کسانی که رژیم غذایی حاوی کمتر از250 میلی گرم در روز از کولین را دارند به طور متوسط :

  • 22% غلظت کمتر پروتئین واکنشگر
  •  26% غلظت کمتر اینترلوکین 6
  • 6% غلظت کمتر تومور آلفا فاکتور نکروز
  • 10% کاهش غلظت هموسیستئین
که هر کدام از این موارد نشانگر التهاب مزمن ناشی از بیماری های قلبی ، پوکی استخوان ، و آلزایمرو دیابت نوع 2میتواند باشد .قرار گرفتن در معرض عناصراکسیداتیوو استرس عامل قوی برای ایجاد التهاب است و کولین در اکسیداسیون عناصر اکسیداتیو نقش دارد. در تحقیقی دیگر ارتباط بین کولین و و التهاب بررسی شد ،وجود کولین در رژیم غذایی برای کاهش التهاب بیماری های مزمن تایید شد . در سال 1998 مصرف روزانه کولین 550 میلی گرم در روز برای مردان و 425 میلی گرم در روز برای زنان توصیه شده است .
نکته : زرده تخم مرغ غنی ترین منبع کولین و پس از آن دانه های سویا، اسفناج، چغندر و محصولات گندم کامل منابع اصلی این ماده بسیار مفید هستند .

بررسی کمبود کولین در آمریکایی ها:
بیش از 90 ٪ از آمریکایی ها دچار کمبود کولین هستند . ارزیابی مصرف کولین در رژیم غذایی توسط محققان دانشگاه، در ایالت آیووا در کودکان ، مردان ، زنان و زنان باردار نشان داد که میزان مصرف تنها در 10 درصد از همه این گروه ها حتی نزدیک به مقادیر توصیه شده کولین است. این یافته به ویژه در زنان باردار به دلیل ضرورت مصرف کولین برای رشد مغز و حافظه در جنین مورد توجه است. این در حالی است که آکادمی ملی علوم آمریکا، مصرف روزانه بالاتر کولین را برای زنان باردار و شیرده (550 میلی گرم و 450 میلی گرم) توصیه نموده بودند . سالمندان نیز در معرض خطرناشی از کمبود کولین در بدن هستند . تحقیقاتی که توسط دکتردبرا ارائه شده نشان داد: که کاهش مصرف کولین با افزایش سن ، در سالمندان با سن 71 سال و بالاتروجود دارد که به طور متوسط در حدود 264 میلی گرم در هر روز ، تقریبا معادل نیمی از مقدار توصیه شده (550 میلی گرم در روز برای مردان 425 میلی گرم در روز برای زنان) می باشد. حتی در 20 درصد از مردان جوان هم این مقدار ضروری رعایت نمی شود . پژوهشی در مجله آمریکایی تغذیه بالینی که حاصل بررسی رژیم غذایی 26 مرد بود نشان داد که فقط 6 نفر مقدار توصیه شده را مصرف میکردند ( توسعه چربی در کبد و آسیب عضلانی از نشانه های کمبود کولین در این افراد است) .گروه پرخطر دیگر زنان یائسه هستند به علت اینکه سنتزمجدد استروژن پس از یائسگی به کمک کولین انجام میشود .

نکته عملی : دو تخم مرغ بزرگ تقریبا دارای 252 میلی گرم کولین (همه در زرده) میباشد، که کمی کمتر از نصف مقدار روزانه توصیه شده است .

تخم مرغ در صبحانه به کاهش وزن کمک می کند؟
در یک تحقیق 160 مرد و زن مبتلا به اضافه وزن یا چاقی به 2 گروه تقسیم شدند ، که به یکی از گروه ها صبحانه شامل 2 عدد تخم مرغ داده شد ، در حالی که به گروه دیگر نان شیرین معادل همان انرژی دریافتی و وزن گروه اول داده شد. (هر دو گروه در یک رژیم کاهشی 1000 کالری در روز قرار داشتند) . افراد گروه اول تقریبا به میزان 6پوند در ماه وگروه دوم 5/3پوند کاهش وزن داشتند چون تخم مرغ با حجم کمتر انرژی مناسبی را برای بدن تأمین مینماید.
علاوه بر اثرات مهم کولین ( از خانواده ویتامین ب) بر روی عملکرد مغز و سیستم عصبی ، برروی سلامت قلب و عروق نیزهمچنین موثر است.وازآنجا که تخم مرغ ها نیز منبع خوبی از ویتامین B12 است اهمیت عمده ای در روند تبدیل هموسیستئین به مولکول های بی خطر دارد.

آیا تخم مرغ منجر به افزایش کلسترول خون میشود ؟
بسیاری از آمریکایی ها از تخم مرغ علیرغم طعم ، ارزش غذایی بالا ،سهولت مصرف برای ترس از کلسترول استفاده نمیکنند . بیش از 30 سال تحقیقات نشان داده که بزرگسالان سالم می توانند بدون تاثیر قابل توجهی در خطر افزایش بیماری های قلبی یا سکته با خیال راحت تخم مرغ بخورند. در واقع ، سازمان های بهداشتی متعدد بین المللی از جمله بهداشت و درمان کانادا ، بنیاد قلب و سکته کانادا ، بنیاد قلب استرالیا و بنیاد قلب ایرلند هم اکنون شروع به ترویج مصرف تخم مرغ به عنوان بخشی از رژیم غذایی در داشتن قلبی سالم نموده اند . مطالعه سال 2007 بر روی 9500 نفر در مرکز پزشکی ساینس مانیتور نشان داد که خوردن یک یا دو تخم مرغ در روز در بزرگسالان سالم منجر به افزایش خطر بیماری قلبی و یا سکته نخواهد شد و اشاره کرد که خوردن تخم مرغ در واقع ممکن است همراه با کاهش فشار خون نیز باشد . بیش از 25 مطالعه در سال 2000 که در مجله کالج آمریکایی تغذیه منتشر شد نشان داد که خوردن تخم مرغ در هر روز ارتباطی با افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان ومردان سالم مردان ندارد . در سال 2005 پژوهش انجام شده توسط پژوهشگران در دانشگاه ییل در مرکز تحقیقات نشان داد که افزودن 2 تخم مرغ در روز به یک رژیم غذایی سالم اثر قابل توجهی در افزایش سطح کلسترول در خون جوانان سالم باسطح کلسترول خون متوسط و یا حتی سطح بالا ندارد.
لذا اکنون ، کارشناسان تغذیه و علوم پزشکی اعلام نمودند که در یک رژیم غذایی کم چرب می توان از یک یا دو تخم مرغ در روز بدون تغییر قابل توجهی در سطوح کلسترول خون استفاده نمود . این اطلاعات از طریق تجزیه و تحلیل آماری از 224 پژوهش که در 25 سال گذشته انجام شده است به دست آمده که رابطه بین رژیم غذایی و سطح کلسترول خون در بیش از 8000 فرد بوده است.نه تنها مطالعات نشان داده است که تخم مرغ تغییر قابل توجهی بر سطح کلسترول خون در بسیاری از افراد ندارد ، تازه ترین پژوهش ها نیز نشان می دهد که خوردن تخم مرغ در واقع میتواند بهبود قابل توجهی درنوع لیپیدهای خون (کلسترول) داشته باشد حتی در افرادی که از غذاهای غنی از کلسترول استفاده می نمایند . در شمال مکزیک، در منطقه ای که از رژیم غذایی حاوی میزان بالایی چربی از جمله ( محصولات گوشتی آماده فراوری شده با روغنهای هیدروژنه) به میزان زیاد استفاده می شدو به همین دلیل بیماری انسداد کرونرقلب در آنها شایع بود، بررسی هایی انجام شد که نتیجه این بررسی ها در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شد ، و در آن محققان به ارزیابی اثرات مصرف روزانه تخم مرغ در تبدیل نسبت (کلسترول بد) به (کلسترول خوب) پرداختند که این تحقیق در گروه 54 نفری از کودکان (8-12 ساله) این منطقه به مدت یک ماه انجام شد . مصرف 2 تخم مرغ روزانه منجر به تشدید بیماری نشد ،حتی در میان کودکانی که در معرض خطر کلسترول نوع بد (LDL) بودند نیز به میزان 15 ٪ تبدیل به نوعLDL کم خطر شد.

کمک به جلوگیری از لخته شدن خون:
خوردن تخم مرغ می تواند به کاهش خطر حمله قلبی یا سکته به وسیله جلوگیری از لخته شدن خون کمک کند. پژوهشی در این رابطه نشان داد که پروتئین موجود در زرده تخم مرغ نه تنها مهار کننده های قوی تجمع پلاکت انسانی است ، بلکه زمان تبدیل فیبرینوژن به فیبرین را طولانی تر می کند .(فیبرین به عنوان داربست به همراه پلا کت ها و گلبول های قرمز و سفید خون عامل تشکیل لخته خون است) این ضد لخته شدن پروتئین زرده تخم مرغ مانع تشکیل لخته البته بسته به دوز مصرف میشود .

جلوگیری از آب مروارید:
لوتئین و زا گزانتین در تخم مرغ، یک نوع کاروتنوئید است که به پیشگیری از آب مروارید کمک می کند ، البته لوتئین ممکن است حتی در مقادیر بالاتر از تخم مرغ در سبزیجات سبز مانند اسفناج یافت شود اما تحقیقات ارائه شده در انجمن غذایی تگزاس در سال 2003 نشان داد که استرهای طبیعی لوتئین موجود در تخم مرغ حتی به نسبت محصولاتی تحت عنوان مکمل خالص لوتئین موثرتر است . در این تحقیق به مردان سالمند مورد بررسی روزانه mg 6لوتئین به دست آمده از 4 منبع مختلف : تخم مرغ ،گلبرگ گل همیشه بهار ، اسفناج (یکی از بهترین منابع شناخته شده لوتئین رژیم غذایی) و استر لوتئین( مکمل لوتئین خالص) داده شد وسطح لوتئین سرم را در آنها بررسی نمودند .پاسخ سرم به لوتئین تخم مرغ به طور معناداری نسبت به مکمل های خالص و اسفناج بیشتر بود .

نتیجه گیری:
این مطالعه نشان می دهد که خوردن غذاهای غنی از لوتئین که شاخص ترین آن تخم مرغ می باشد ، به مراتب موثرتراز مصرف مکمل ها بوده ودر نهایت در افزایش غلظت لوتئین در چشم موثر میباشد .

تخم مرغ و جلوگیری از سرطان پستان:
خوردن تخم مرغ میتواند از سرطان پستان جلوگیری کند پژوهشگران دانشگاه هاروارد در سال 2003 با بررسی 121 دختر نوجوان دریافتند افرادی که به طور منظم در رژیم غذایی روزانه شان تخم مرغ وجود دارد در مراحل بعدی زندگی کمتر مبتلا به سرطان میشوند.

  • حسین توکلی



 

سلام بر برکت دستانت که می تواند نان رزق هزار سفره خالی را مهیا کند!

سلام بر راستی قدم هایت که می تواند صراط مستقیمی را نشان دهد که هیچ پایی بر آن نلرزد و خطا نرود!

سلام بر فراخی سینه ات که می تواند همه جهان را تنگ در آغوش رحمت خویش بکشد و باز هم برای بخشش پشیمانان، جا داشته باشد.

سلام بر شیوایی کلامت که می تواند خشن ترین دلهای سنگی را نرم و از آنها زمزم نور، جاری کند.

سلام بر عبادتت که می تواند جماعت بی‌کران اقتدا‌کنندگان را تا معراج خدا ببرد و از عشق، سرشارشان سازد!

سلام بر تو اضعت که می تواند هر غریب دور افتاده ای را همنشین تو کند و هر خانه به دوش آواره ای را به همسایگی تو بکشاند.

سلام بر شجاعتت که می تواند چون شمشیری، قلب پر کینه دشمنان اسلام را بشکافد و یک تنه، سپر همه جانبه دین خدا شود!

سلام بر عدالتت که می تواند دست عرب و عجم، فقیر و غنی، برده و ارباب را در دست هم بگذارد و همه را جز به چشم تقوا ننگرد!

سلام بر ایثارت که می تواند طعام خویش به فقیر رهگذر بدهد و لباس خود بر تن سائل پشت در بپوشاند.

سلام بر علمت که می تواند شهری باشد به بی کرانگی ابدیت، با دروازه ای که هیچ پرسشی را بی جواب نمی گذارد.

سلام بر صبرت که می تواند خاکستر جفا از موهایت بتکاند و رد تازیانه ها را دنبال نکند.

سلام بر امانتداری‌ات که می تواند تو را محرم همه رازهای مبهم و دردهای مجهول کند.

سلام بر وفاداری‌ات که می تواند رشتة هر عهد و پیمانی را محکم کند و باعث بقای هر قول و قراری باشد.

سلام بر لحظه لحظه عمری که جز با نزول رحمت و فرود هدایت بر خلایق نگذشت! و سلام و صلوات بر رسولی که

ولادتش نقطه عطفی در تاریخ انسانیت است!


  • حسین توکلی