پیامبر اکرم (ص):  اَحَبُ البِلاد اِلیَ الله مساجِدِها .  محبوب ترین جای شهرها در پیش خدا مسجدهاست.

- همیشه سعی کنیم با وضو در مسجد حضور یابیم.

- با بهترین  لباس و تمیز و پاکیزه به مسجد برویم.

- برای حضور در مسجد حتی الامکان با عطر ، خود را خوشبو کنیم.

- خوب است برای نماز ، هنگام اذان یا زود تر به مسجد برویم.

- سعی کنیم نماز را با جماعت  د ر مسجد بجا آوریم.

- احترام به بزرگتر ورعایت حال دیگران را مورد توجه قرار دهیم.

- بچه های هم سن و سال خود را برای حضوردر مسجد محله تشویق کنیم.

- چند دقیقه قبل از زنگ شروع ، در مدرسه حضور یابیم و با نام خدا و باسلام گفتن وارد کلاس شویم.

- از شوخی کردن بی جا و بی مورد جدا پرهیز کنیم.

- با نشاط و تمرکز حواس به انتظار مربی یا معلم بنشینیم.

- درحضور معلمین ، مربیان در محیط مدرسه و کلاس با احترام  برخورد نماییم.

- در مدرسه از وسایل شخصی خود مثل لیوان و صابون و حوله استفاده کنیم.

- در کلاس درس و مدرسه از سر و صدای بیجا و بلند خودداری کنیم.

- همزمان با ورود معلم و مربی به کلاس درس ، متین ، ساکت و آرام از جایمان بلند شده و به این وسیله به شخصیت ارزشمند او احترام می گذاریم.

- چنانچه در کلاس درس مطلبی از درس را نفهمیدیم برای رفع آن در وقت مناسب از مربی یا معلم سوال نماییم.

- از وسایل داخل مدرسه و کلاس درس محافظت کرده و خوب نگهداری کنیم.

منبع: دانش معرفتی پیشتازان سازمان دانش آموزی

« ان الله نظیف و یحب النظافه »

- نکات بهداشتی را رعایت کنیم تا سالم و با نشاط باشیم.

- در هنگام نشستن همیشه صاف بنشینیم تا پشتمان خم نشود.

- می دانیم ورزش مایه ی نشاط است.

- شبها زود بخوابیم تا صبح زود با نشاط و سرحال باشیم.

- حمام کردن موجب نشاط و شادابی است و حداقل دوبار در هفته به حمام برویم. 

- تماس با اشیا مختلف ،دستهارا آلوده می کند ،بنابر این هنگام  ورود به خانه اول دستها را بشوئیم.

- قبل از غذا خوردن ، حتما دستها را با آب وصابون ، خوب بشوئیم 

- بعد از دستشویی طهارت گرفته و دستها را با آب و صابون خوب بشوییم.

- ناخن بلند ، بهترین جا برای تجمع میکروبهاست. بنابر این همیشه ناخن ها را کوتاه نگه داریم.

- لای انگشتان پا محل مناسبی برای رشد میکروبهاست ، همیشه پاها را شسته و بعد ، خوب خشک کنیم

 - برس زدن و شانه کردن موها موجب سلامتی موها می شود ، هر روز مدتی موها را شانه بزنیم.

منبع : دانش معرفتی تشکیلات پیشتازان سازمان دانش آموزی

گفتار آدمی بیانگر شخصیت اوست. انسان‌های مؤدب و باشخصیت هرگز در بدترین شرایط هم حاضر نیستند گفتار خود را به آنچه در خور شأنشان نیست، بیالایند.
آدمی مخفی است در زیر زبان
این زبان، پرده است درگاه دهان
چون که بادی، پرده را در هم کشید
سرّ صَحن خانه شد بر ما پدید1
سخن گفتن آدابی دارد که مهم‌ترین آنها را می‌آوریم:

میانه‌روی در گفتار
...............................
میانه روی در هر امری، پسندیده است، ولی در گفتار، پسندیده‌تر. میانه‌روی در گفتار موجب می‌شود گوینده سخن از یک سو از گفتن درمانده نباشد و اشتباه‌ها و لغزش‌های گفتاری او کاهش یابد و از سوی دیگر، شنونده از سخن گوینده، خسته نشود.
امام علی(ع) درباره میانه‌روی می‌فرماید: "خَیرُ الْکَلامِ ما لاتُمِلُّ ولا یقِلُّ؛ بهترین گفتار آن است که نه خسته‌کننده باشد، نه بسیار کم. "2 همچنین می‌فرماید: "پرگویی، مرد حکیم را می‌لغزاند و انسان بردبار را خسته می‌سازد. پس در سخن پرگویی نکن که دلگیر سازی و کم مگوی تا خوار شوی ".3

سنجیده بودن گفتار
.................................
از دیگر آداب سخن گفتن، عاقلانه و با تفکر گفتن است. به تعبیر دیگر، بررسی همه‌جانبه کلام قبل از آغاز سخن است که از اشتباه‌ها و خطاهای احتمالی دور باشد. امام علی(ع) می‌فرماید: "مَن تَفَقَّدَ مَقالَهُ قُلَّ غَلَطُهُ؛ کسی که گفتار خود را بررسی کند، اشتباه او کم می‌شود. "4 یا "لِلْعاقِلِ فِی کُلِّ کَلِمة نُبْلٌ؛ عاقل را در هر سخن، زیرکی خاصی است ".5
در حقیقت، انسان عاقل نخست فکر می‌کند، بعد حرف می‌زند، ولی نادان اول حرف می‌زند و بعد فکر می‌کند. چه بسا گفتاری ناسنجیده، مشکل بزرگی برای گوینده پدید آورد، چنان‌که سعدی از قول خردمندان گفته است: "هر که سخن نسنجد، از جوابش برنجد ".6
روایت کنند از حکیم یونانی ارسطو پرسیده شد: "بهترین سخن کدام است؟ " گفت: "آنچه موافق عقل باشد. " گفتند: "پس از آن چیست؟ " گفت: "سخنی که شنونده بپذیرد. " گفتند: "پس از آن چیست؟ " گفت: "سخنی که از عاقبت آن اطمینان داشته باشیم که زیانی متوجه ما نخواهد ساخت. " گفتند: "پس از آن چیست؟ " گفت: "اگر سخن، یکی از این شرایط را نداشته باشد، از صدای چهارپایان است ".7

به جا بودن گفتار
...............................
امام علی(ع) در گفتاری ارزشمند می‌فرماید: "لِکُلِّ مَقامٍ مَقالٌ؛ هر جایگاهی را گفتاری است. "8همچنین می‌فرماید: "لِلْمتکَلّمِ اَوقْاتٌ؛ سخن‌گو را اوقات و حالاتی است ".9
این فرمایش‌های وزین بیانگر آن است که در آداب اسلامی، "هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد. " بسیاری از حرف‌ها و سخن‌ها را نباید در بسیاری از جاها گفت. مثلی است که می‌گوید: "فرزند آدمی‌زاد، دو سال طول می‌کشد تا سخن گفتن را بیاموزد، ولی سی سال طول می‌کشد تا چگونه سخن گفتن و به جا گفتن را یاد بگیرد. " این واقعیت را باید پذیرفت که هرکسی بی‌موقع و بی‌جا حرف بزند، همانند خروس بی‌محل است که وقت سحر را فراموش کرده است و با خواندن بی‌موقع سبب می‌شود مردم آن را خوش ندارند.

قابل فهم بودن گفتار
.....................................
قابل فهم بودن گفتار از دیگر آداب سخن گفتن است. گوینده سخن باید گفتار خود را به گونه‌ای بیان کند که برای شنونده قابل فهم باشد. امام علی(ع) می‌فرماید: "اَحْسَنُ الکلام ما لاتَمجُّه الآذانُ و لایتعِبُ فَهمُهُ الاَفهام؛ بهترین سخن‌ها آن است که گوش‌ها آن را به بیرون نیفکند و فهمیدن آن برای فهم‌ها رنج‌آور نباشد. "10یا می‌فرماید: "اَحْسَنُ الکلام مازانه حَسَن النِّظام وَ فَهِمَه الخاص وَ العام؛ بهترین سخن‌ها آن است که نظام نیکو آن را بیاراید و عام و خاص آن را بفهمند ".11
البته بهتر است گوینده برای فهم بهتر شنونده، از مواردی چون، شعر، حکایت و مثل بهره گیرد، چنان‌که امام علی(ع) می‌فرماید: "لِاَهل الفَهمِ تُصَّرَفُ الْاَقْوالُ؛ برای اهل فهم، گفتارها دگرگون شود. "12 در حقیقت، سخن باید به گونه‌ای باشد که "قبل از اینکه لفظ کلام به گوش رسد، معنی کلام به قلب رسد ".13

جذاب بودن گفتار
..............................
گوینده سخن باید برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطبان، سخنان خود را در قالبی جذاب و زیبا عرضه کند. این‌گونه سخنان می‌تواند برای گوینده سخن اعتبار و شخصیت ایجاد کند. برعکس، هر اندازه گوینده با معلومات باشد و نتواند آن را به خوبی به دیگران انتقال دهد، مخاطب خود را خسته خواهد کرد.
از امیرمؤمنان علی(ع) پرسیدند: "از آفریده‌های خداوند کدام زیباتر است؟ " فرمود: "سخن. " پرسیدند: "کدام زشت‌تر است؟ " فرمود: "سخن. " سپس فرمود: "به وسیله سخن روسپید می‌شوند و به وسیله سخن روسیاه می‌گردند. "14 همچنین ایشان فرموده است: "مَن عَذُبَ لسانُهُ کَثُرَ اِخوانُه؛ کسی که زبانش شیرین باشد، برادرانش بسیار شوند. "15 و "ما منْ شَی ء اَجلَبٌ ِلقلبِ الِانسانِ مِنْ لسانٍ؛ برای جلب دل دوستان، چیزی مؤثرتر از زبان نیست ".16
جان مورگان می‌نویسد:
وقتی با شخصی‌ صحبت‌ می‌کنیم و او را متوجه جای دیگری می‌بینیم، باید فوراً به این نکته پی ببریم که نتوانسته‌ایم او را مجذوب خود سازیم. موضوع صحبت ما با آنچه مورد علاقه و نظر اوست، فرسنگ‌ها فاصله دارد.17

نرم بودن گفتار
...............................
نرم بودن گفتار یکی از آداب سخن گفتن در آموزه‌های دینی اسلام است که در تربیت افراد نقش دارد. جالب این است که حتّی با سرکش‌ترین افراد نیز ابتدا باید نرم و لطیف سخن گفت. خداوند هنگامی که حضرت موسی(ع) و برادرش را به سوی فرعون روانه می‌کرد، فرمود: "فَقولا لَهُ قولاً لَینا لَعلَّهُ یتَذَکُّر اَو یخشی؛ و با او سخن نرم گویید، شاید که پند پذیرد یا بترسد. " (طه: 44) از سوی دیگر، اگر سخن گفتن، تند یا بلند و گوش‌خراش باشد، نه تنها نشانه بی‌ادبی است، بلکه گوش شنونده را آزار می‌دهد و او را از گوینده، متوجه سوی دیگر می‌کند.
امام علی(ع) می‌فرماید: "عَوِّّد لِسانِکَ لینَ الکلامَ وَ بَذلَ السَّلام؛ یکثُر مُحِبُّوکَ و یقِلَّ مُبغضِوُکَ؛ زبان خود را به نرمی گفتار و بذل سلام عادت ده تا دوستدارانت، بسیار و دشمنانت کم شوند. "18 همچنین فرموده است: "سُنَّه الْاَخْیار لینُ الْکَلامِ و اِفشاءُ السَّلام؛ روش نیکان، گفتار نرم و آشکار کردن سلام است ".19

مفید بودن گفتار
.................................
رسول خدا صل? الله عل?ه و آله می‌فرماید: "قولُوا خَیراً تُغنِمُوا؛ خیری گویید تا بهره برید. "20 امام علی(ع) نیز می‌فرماید: "خَیرُ القول ما نَفَعَ؛ نیکی گفتار در سودمندی آن است ".21
از دیدگاه آداب دینی، گفتار باید به حال گوینده یا شنونده سودمند باشد. از گفتن سخنان بیهوده و بی‌ارزش که نفعی به حال دنیا و آخرت ندارد، باید خودداری کرد. امام علی(ع) می‌فرماید: "عَجِبتُ لِمَن یتَکلَّم بِما لاینْفَعُهُ فی دنیاهُ و لا یکتَبُ لَهُ اَجرُه فی اُخراهُ؛ در شگفتم از کسی که سخن گوید به چیزی که در دنیا سودش ندهد و برای او در آخرت، پاداشی نوشته نشود ".22
در واقع، اگر گوینده سخن، حرف سودمندی برای گفتن ندارد، بهتر است از گفتن آن صرف نظر کند تا هم وقت دیگران را نگیرد و هم خود را دچار دردسر و زیان احتمالی نسازد. امام علی(ع) باز در این مورد می‌فرماید:
در شگفتم از کسی که سخن درباره چیزی گوید که اگر از او نقل شود، زیانش می‌رساند و اگر از او نقل نشود، سودی ندهد.23

عامل بودن به گفتار
......................................
در آداب دینی، گوینده سخن باید به آنچه می‌گوید، عامل باشد و از آنچه بدان عمل نمی‌‌کند، بپرهیزد. در آداب اسلامی آنچه به گفتار گوینده ارزش می‌بخشد، عمل به گفتار است. امام علی(ع) در این باره می‌فرماید:
المرء یوزَنُ بقولِهِ و یقَوَّمُ بفعله فَقُلْ مَا تَرجَّحُ زِنَتُه، وَ افْعَلْ ما تَجِلُّ قیمُتُه.24
آدمی سنجیده شود به گفتارش و قیمت شود به کردارش. بنابراین، بگو آنچه را از نظر وزن افزون کند و بکن آنچه بها و قیمت آن گران باشد.
همچنین گوینده سخن بیش از آنچه می‌گوید، باید عمل کند تا زینت گفتارش باشد. امام علی(ع) در حدیثی دیگر در این باره می‌فرماید:
به راستی که فزونی سخن بر عمل، زشت است، ولی فزونی کردار بر گفتار، زیبایی و زینت است.25

حق بودن گفتار
..........................
اگر دیگران حق داشته باشند خواسته یا ناخواسته، بر اساس پنداشته‌های خود هر چه می‌خواهند، بگویند، کدورت‌، درگیری‌ و انحراف‌ در زندگی فردی و اجتماعی، پدیدار می‌شود. گفته‌های نادرست و ناحق و بدون شناخت که بر اساس پندارها و تحلیل‌های جاهلانه باشد، پی‌آمدهای ناگواری دارد. حضرت علی(ع) انسان‌ها را از گفته‌های بدون شناخت و ناحق چنین باز می‌دارد:
بپرهیز از سخن گفتن درباره چیزی که راه آن را نشناسی و حقیقت آن را ندانی؛ زیرا گفتار تو راهنمای عقل توست، و سخن تو خبر می‌دهد از شناخت تو. پس نگه‌دار درازی زبان خود را از آنچه ایمن هستی و کوتاه کن سخن خود را به آنچه آن را نیکو دانی.26
همچنین آن حضرت می‌فرماید: "دَعِ القَولَ فیما لاتَعرِفُ وَ الخِطابَ فیما لَم تُکَلَّفُ؛ واگذار سخن را درباره آنچه نشناسی و گفت‌وگو را در جایی که وظیفه آن را نداری ".27
در حقیقت، مسلمان، نه تنها حق ندارد آنچه را از حقیقت آن شناختی ندارد، بیان کند، بلکه بسیاری گفتنی‌ها را که از حقیقت آن هم آگاه است، نباید در همه جا بگوید. امام علی(ع) در فرازی دیگر می‌فرماید: "لاتَقُل ما لا تَعلَمُ، بَل لاتَقُّل کُلَّ ما تَعلَمُ؛ نه فقط آنچه را شناخت نداری، بازگو مکن، بلکه هر چه هم می‌دانی، گفتنی نیست ".28

نیکو بودن گفتار
...........................
آداب اسلامی حکم می‌کند انسان گفتاری نیکو داشته باشد و از گفتن هر سخن ناروایی بپرهیزد. خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید: "قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْناً؛ با مردم به زبان خوش سخن بگویید. " (بقره: 83) یا "قُل لِّعِبَادِی یقُولُواْ الَّتِی هِی أَحْسَنُ؛ به بندگانم بگو آنچه را که بهتر است، بگویند ". (اسراء: 53)
در حقیقت، گفتار نیکو، روش انسان‌های نیکو و باادب و گفتار زشت و ناروا روش انسان‌های فرومایه و بی‌ادب است. آن کس که خود را به روش نیکوگفتاری عادت دهد، همواره پیروز است و خود را از سرزنش دیگران بر کنار داشته است. امام علی(ع) می‌فرماید: "عَوِّدْ لِسانَکَ حُسنَ الکَلامَ تأمَنِ المَلاَمَ؛ عادت بده خود را به سخن نیکو تا از سرزنش در امان باشی ".29

________________________________________________________________________________
پی نوشت :
1. اخلاق (1)، ص 95.
2. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 341.
3. همان، ص 335.
4. همان، ص 348.
5. همان، ص 347.
6. گلستان، باب هشتم، ص 234.
7. حسین دیلمی، حکایت و حکمت، قم، راه قرآن، 1382، ص 71.
8. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 347.
9. همان.
10. همان، ص 339.
11. همان.
12. همان، ص 348.
13. شیخ بهایی، کشکول، تهران، گلی، 1378، چ 5، ص 334.
14. ابن شعبه حرانی، تحف العقول، تهران، انتشارات علمیه الاسلامیه، 1363، ص 216.
15. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 348.
16. همان، ص 352.
17. جان مورگان، آیین آداب معاشرت (روان شناسی اجتماعی)، ترجمه: جهانگیر افخمی، تهران، ارمغان، 1373، چ 3، ص 35.
18. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 344.
19. همان، ص 343.
20. همان، ص 377، ح 11.
21. بحارالانوار، ج 1، ص 219، باب 6، ح 48.
22. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 344.
23. همان.
24. همان، ص 335.
25. همان، ص 339.
26. همان، ص 337.
27. همان.
28. نهج البلاغه دشتی، ص 723، حکمت 382.
29. غررالحکم و دررالکلم آمدی (به صورت موضوعی)، ج 2، ص 342.

منبع: تبیان

- خداحافظی کردن از خانواده و بستگان از سوی مسافر ، بدرقه کردن کسی که به سفر می رود ، از سوی اهل خانه و بستگان .

- شروع کردن سفر با «صدقه» ، جهت سلامتی و رفع و دفع بلاها.

- خواندن دو رکعت نماز ، دعا کردن و جان و مال خانواده را به خدا سپردن و بر او توکل کردن.

- خواندن این دعا: « بسم الله ، آمنت بالله ، توکلت علی الله ، ماشاءالله ، لاحول و لا قوة الا بالله.»

- برداشتن عصا ، یا وسیله ای جهت دفع شر و خطرات احتمالی و حمل ابزار دفاعی.

- همراه داشتن مسواک ،  شانه ، لباس و ظرف .

- همراه برداشتن مواد غذایی و خوراکیهای مورد نیاز و ره توشه سفر.

- همراه داشتن داروهای مورد نیاز ، سوزن ، نخ ، طناب و زیرانداز.

- رعایت اخلاق خوب با همسفر در طول مسافرت.

- در سفر ، بار بر دوش دیگران نبودن ، خرج خود را به گردن دیگران نینداختن.

- مراعات حال همسفر ، در صورتی که خسته یا مریض باشد.

- همکاری در کارها ، بر عهده گرفتن کارهای سنگین در مسافرت.

- گوش کردن به حرف بزرگترها.

- مشورت با همسفران در انجام کارها و تصمیم گیریها.

- مواظبت بر خواندن نماز در اول وقت.

- پس از سفر ، نقل نکردن سختیها و ناملایمات مسافرت.

- در بازگشت از سفر ، برای اهل خانه ، هدیه و سوغات آوردن .

- هنگام مراجعت از مسافرت به وطن ، خدا را شکر کردن و بر نعمت سلامتی ، حمد نمودن.

- برای تک تک آنچه یاد شد ، احادیث مکرری در متون دینی آمده است که مجال طرح آنها نیست.

به علاوه ، سفر وسیله شناخت است ، هم شناخت خود ، هم شناخت دیگران. چون رنجها و سختیهای مسافرت و حالتهای فوق العاده ، جوهره انسان را می نمایاند و خصلتهای درونی بروز می کند. حتی انسان میزان تحمل ، مقاومت ، کاردانی و تجربه خود را هم در سفر می تواند محک بزند.

زیارت خانه خدا ، مرقد حضرت رسول (ص) ، قبور مطهر ائمه معصومین (ع ) ، مزار پاک شهدای راه حق ، زیارت قبرانبیاء ، اوصیاء ، اولیاء ، صحابه و تابعین. دیدار از مرقد علمای بزرگ ، فرزندان اهل بیت و قبور مؤمنان و صالحان ، همه از مواردی است ، که در متون دینی به آنها تشویق شده است و زیارت قبور امامان ، نوعی تجدید عهد و پیمان با صاحبان ولایت است. امام سجاد علیه السلام بیست و پنج بار به سفر حج رفت.

به فرموده حضرت رضا علیه السلام:

« هر امامی برگردن دوستان و پیروانش ، عهد و پیمانی دارد. از جمله اموری که وفای به این عهد و پیمان است ، زیارت قبور ائمه (ع ) است.»

امید است که هر جا باشید ، چه در سفر و چه حضر ، ایامی خجسته و روز و شبی پر برکت داشته باشید. « سفر آخرت» سفر دیگری است که همه در پیش داریم. آن هم آداب ، شرایط ، پیش نیاز و تهیه مقدمات و ره توشه لازم دارد ، که موضوعی جداست و نیازمند نگاهی دوباره و جدی.

ما... همه مسافریم ، و نیازمند آمادگی برای آن « سفر بی بازگشت » .

علی علیه السلام ، ره توشه آن سفر را « تقوا » می داند.

منبع: رادیو قرآن

اهمیت میهمانی

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرماید: «هر خانه ای که میهمان در آن وارد نشود، فرشتگان واردش نمی شوند.» و حدیثی از ایشان وجود دارد که می فرماید: «میهمان راهنمای بهشت است.» روزی حضرت علی علیه السّلام غمگین بود. علت اندوه ایشان را جویا شدند. فرمود: «هفت روز بر ما گذشته و میهمانی برای ما نیاده است.» پاداش میهمان داری آن قدر زیاد است که در این رابطه امام صادق علیه السّلام می فرماید: «از موجبات بهشت رفتن و آمرزش، خوراندن غذا به گرسنه است.»

 

احترام به میهمان

شایسته است که در همه حال با آغوش باز از میهمان پذیرایی کنیم.

 

چو مهمان در رسد شیرین زبان شو

                               به صد الطاف پیش میهمان شو

 

به احسان و کرم دلها بدست آر

                               کزین بهتر نباشد در جهان کار «نظامی»

 

حضرت علی علیه السّلام در این رابطه می فرماید: «هر مؤمنی که میهمان را دوست داشته باشد، هنگامی که سر از قبر بیرون می آورد، چهره اش همچون ماه شب چهارده خواهد بود. اهل محشر گویند: "این جز پیامبری مرسل نباشد! پس فرشته ای گوید: این مؤمنی است که مهمان را دوست دارد و او را اکرام کند، راه او جز دخول به بهشت نیست."»

اما شما به عنوان میهمان هم وظایفی به عهده دارید که بهتر است آن ها را رعایت کنید:

 

قبلا اطلاع دهید

ایام عید، بازار میهمانی و دید و بازدید حسابی داغ است پیش از آن که به قصد میهمانی از منزل خارج شوید، تلفن بزنید و از حضور میزبان در منزل و از آمادگی اش برای پذیرایی مطمئن شوید. شاید میهمانان زیادی در منزل میزبان حضور داشته باشند و او موقع پذیرایی به زحمت بیفتد.

 

سر وقت بروید

اگر قرار گذاشته اید زمان معینی به منزل میزبان بروید، دیر نکنید. زود هم نروید در روز های شلوغ عید، هر خانواده ای برای خودش برنامه ریزی فشرده ای دارد و تأخیر شما ممکن است برنامه یک جمع را مختل کند.

 

بحث نکنید

وقتی دور هم نشسته اید، احتمال این که بحث های متنوعی درباره مسائل اجتماعی، سیاسی، شخصی و… پیش بیاید، زیاد است. فراموش نکنید که شما مهمان اید و مجلس مهمانی جای بحث و جدل نیست. به یک گپ خودمانی بسنده کنید و مجلس مهمانی را به میدان جنگ تبدیل نکنید. از این فرصت برای تازه کردن دیدارها و لذت بردن از مصاحبت همدیگر استفاده کنید و خودتان و اطرافیانتان را با بحثهای آنچنانی خسته نکنید.

 

به میزبان کمک کنید

خوشبختانه بیشتر خانم های ایرانی، این کار را خوب بلدند. به میزبان در امر پذیرایی کمک کنید: موقع چیدن میز غذا، مرتب کردن آشپزخانه بعد از صرف غذا و شست وشوی ظروف. با این کار، نه تنها به میزبان کمک می کنید، بلکه فرصتی پیدا می کنید تا رابطه تان را هم صمیمی تر کنید و احیانا چیزهای جدیدی هم یاد بگیرید.

 

شنونده خوبی باشید

توی مهمانی، دائم از خودتان تعریف و تمجید نکنید و به همان میزان که صحبت می کنید، به دیگران هم اجازه صحبت بدهید و خلاصه این که شنونده خوبی باشید.

 

گرفتاری هایتان را با خودتان نبرید

وقتی به مهمانی می روید، غصه هایتان را در خانه جا بگذارید حتما. مهمانی جای خوبی برای طرح مسائل و مشکلات نیست. مسلما میزبان هم مثل شما مشکلات خاص خودش را دارد. یادتان باشد که این دید و بازدیدها قرار است فرصتی باشند برای شاد بودن و فراموش کردن گرفتاری ها.

 

دست خالی نروید

اگر برای اولین بار است که دارید به منزل میزبان می روید، رسم است که دست خالی نروید. گاهی حتی یک گلدان گل یا یک جعبه شیرینی برای صمیمیت بیشتر معجزه می کند.

 

ضرورت تشکر

تشکر از میزبان به خاطر پذیرایی اش ضرورت دارد. این کار را می توانید در پایان مهمانی انجام بدهید. اما روش بهتری هم وجود دارد؛ می توانید فردای مهمانی به میزبان تلفن بزنید و و بابت پذیرایی دیروزش از او تشکر کنید.

 

برکات معنوی میهمان نوازی

به برکت ضیافت و میهمانی، زمینه ایجاد دوستی ها و رفت و آمدها فراهم می شود. همچنین ابراز مهر و محبت به هم، آنان را از دل مردگی و تنهایی بیرون می آورد. این کار پسندیده تأثیر بسیار خوبی بر شادابی و طراوت روحی انسان ها و افزایش روحیه اجتماع گرایی آنها دارد و آنان را از ابتلا به بیماری های روحی حفظ می کند. به قول صائب تبریزی:

 

خانه من چون کمان پاک است از اسباب عیش

                               پَر درآرد میهمان چون تیر در کاشانه ام

 

میهمان با خود رزق می آورد

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: «هیچ کس نباید بیش از توانش، خود را برای میهمان به زحمت اندازد.«

هرکس به خوان قسمت خود رزق می خورد    

                               از کم بضاعتی خجل از میهمان مباش «صائب»

 

 

منبع: مجله راه زندگی شماره 281

از خصلت های بسیار زیبا و پسندیده، امانتداری و بازگرداندن بموقع و همراه با حفظ سلامت امانت است. معمولاً انسان در زندگی به انسان های امین نیازمند می شود، تا مال، وسیله، راز یا مطلب مهمی را نزد آنها به امانت بسپارد. امانت گذاری ناشی از اعتماد به امانت گیرنده است. حفظ امانت دیگران، مراعات اعتماد آنها و احترام به احساسات پاک انسانی است.

امانتداری در اسلام

همه ادیان مقدس الهی، خصوصاً اسلام در تقویت این صفت نیک توصیه های فراوان کرده اند. قرآن مجید می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها»[۱] همانا خداوند به شما فرمان می دهد که امانت ها را به اهل آن بدهید. حضرت امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: «ان الله عزوجل لم یبعث نبیاً الا بصدق الحدیث و اداء الامانه الی البر و الفاجر»[۲] خداوند هیچ پیامبری را بر نیانگیخته، جز به راستگویی و ادای امانت به نیکوکار و بدکار. حضرت باقر ـ علیه السلام ـ فرمود: «ثلاث لم یجعل الله عزوجل لاحد فیهن رخصه: اداء الامانه الی البر و الفاجر...»[۳] خداوند اجازه ترک سه چیز را به هیچ کس نداده: یکی رد امانت (به صاحبش) می باشد چه نیکوکار باشد چه بدکار... . پیامبر اسلام، قبل و بعد از بعثت به «محمّد امین» معروف بود و مردم اشیای گرانبهای خود را نزد آن حضرت به امانت می سپردند. حتی در شب هجرت (لیله المبیت) که رسول خدا مخفیانه از مکه خارج شد، امانتهای مردم را که اغلب از کفار بودند، نزد «امّ ایمن» نهاد و به امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ فرمود که در موقع مناسب به صاحبانش برگرداند.[۴] امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ فرمود: سوگند می خورم که لحظه ای قبل از وفات پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ سه بار از او شنیدم که فرمود:

«یا اباالحسن اد الامانه الی البر و الفاجر فیما قل و جل حتی فی الخیط و المخیط»[۵] ای علی! امانت را به نیکوکار و بد کار پس بده، کم باشد یا زیاد، حتّی نخ و سوزن. همچنین آن حضرت در یکی از وصیتهایش فرمود: «ادّوا الامانات ولو الی قتله الانبیاء»[۶] امانتها را رد کنید، گرچه به قاتلان پیامبران باشد.

مطالبی که بیان شد، اهمیت بسیار زیاد امانتداری را می رساند که ضامن قوام و بقای روابط اجتماعی بر پایه اعتماد عمومی است. ابوحمزه ثمالی می گوید: از امام سجاد ـ علیه السلام ـ شنیدم که به شیعیان می فرمود: بر شما باید به ادای امانت، به خدا سوگند اگر قاتل پدرم حسین بن علی ـ علیه السلام ـ شمشیری را که با آن پدرم را به قتل رسانده، نزد من امانت گذارد به او بر می گردانم.[۷]

امانتداری، نشانه مسلمانی

خداوند سبحان در قرآن رعایت امانت را یکی از صفات مؤمنان دانسته و می فرماید: «وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ»[۸] مؤمنان کسانی هستند که امانتها و پیمان خویش را رعایت می کنند. امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ فرمود: «راس الاسلام الامانه»[۹] سر اسلام، امانتداری است. و نیز فرمود: «اذا احب عبدا حبب الیه الامانه»[۱۰] وقتی خدا بنده ای را دوست بدارد، امانتداری را محبوب او می گرداند.

امانتداری، رحمت اجتماعی

امانتداری اگر در جامعه گسترش یابد، سایه رحمت «دیگر دوستی را» بر سر مردم می گستراند و پیوند میان افراد اجتماع را محکمتر می کند. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «لا تزال امتی بخیر مالم یتخاونوا و ادوا الامانه»[۱۱] امت من همیشه در خیر و سلامت است تا زمانی که به یکدیگر خیانت نورزند و ادای امانت کنند. امام کاظم ـ علیه السلام ـ فرمود: «انّ اهل الارض لمرحومون ما تحابّوا ادّوا الامانات و عملوا بالحقّ»[۱۲] تا وقتی که زمینیان به یکدیگر محبت کنند و امانت دار باشند و به حق عمل نمایند مورد رحمتند.

امیر مؤمنان علی ـ علیه السلام ـ فرمود: «استعمال الامانه یزید فی الرّزق»[۱۳] به کارگیری امانت، روزی را زیاد می کند.

خیانت در امانت

در اسلام به همان اندازه که امانتداری، شریف و ارجمند است، خیانت در امانت، نکوهیده و زشت است و در ردیف گناهان کبیره جا گرفته است.[۱۴] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرموده است: «لیس منا من خان مسلماً فی اهله و ماله»[۱۵] آنکه به ناموس و مال مسلمانی خیانت کند، از ما نیست. امیر مؤمنان علی ـ علیه السلام ـ فرمود: «شر الناس من لا یعتقد الامانه و لا یجتنب الخیانه»[۱۶] بدترین مردم کسی است که به امانت معتقد نباشد و از خیانت پرهیز نکند.

اقسام خیانت

اینک زشتی و حرمت خیانت بیان شد، به اقسام آن اشاره می کنیم:

الف و ب) خیانت به خدا و پیامبر: قرآن مجید می فرماید:

«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِکُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ»[۱۷] ای مؤمنان! به خدا و پیامبر خیانت نورزید و به امانتهای خود نیز. امام باقر ـ علیه السلام ـ در تفسیر این آیه شریفه می فرماید:

«واجبات الهی نزد هر انسانی به امانت سپرده شده است و عمل نکردن بدان، خیانت محسوب می شود.»[۱۸]

بنابراین، بی اعتنایی به قوانین و دستورات شرعی که مجموعه ای از دستورات الهی و سیره و روش پیامبر و ائمه معصومین است، به منزله خیانت به آنان محسوب می شود که مؤمن باید از آن اجتناب ورزد.

همچنین کلیه اموال مؤسسات دولتی، جزء داراییهای عمومی یا بیت المال است که در دست کارمندان به امانت سپرده شده است و هر فردی به تنهایی موظف به حفظ و نگهداری و استفاده صحیح و قانونی از آنها است. حیف و میل بیت المال و استفاده شخصی و ناصحیح از آن، خیانت به اموال مسلمانان بوده و گناهی نابخشودنی است و در واقع، خیانت به خود نیز محسوب می شود. کم کاری، گران فروشی، کم فروشی، حقوق گرفتن و کار نکردن و... همه از موارد خیانت به مردم است.

ج) خیانت به اسرار نظامی، سیاسی: آنان که در مشاغل نظامی و سیاسی اشتغال دارند، در حقیقت امانتدار مردمند و اسرار تشکیلاتی بطور امانت، در اختیارشان قرار گرفته است.

آنان باید دقت کافی به خرج دهند و آگاه باشند که حیات و نابودی یک ملت بسته به حفظ و افشای اسرار سیاسی، نظامی و اقتصادی آن کشور است، گاهی ممکن است افشای یک مسأله سیاسی یا نظامی، بخصوص اسرار جنگ، چنان ضربه ای به کشور وارد کند که هرگز جبران نشود.

د) خیانت به ناموس، اموال و اسرار شخصی: ناموس و اسرار مردم همچون اموالشان محترم است و اگر به شکلی در اختیار دیگران قرار گیرد، به منزله امانت است که باید به بهترین صورت از آن نگهداری شود. نگاه های هوس آلود به ناموس مردم و دست درازی به آنها خیانت است. همچنین افشای راز مردم، نوعی خیانت به آنهاست. نیز افشای محتوای پرونده ها و نامه های مردم، خبر دادن از وضع داخلی افراد. اطلاع و آگاهی از عیوب و نقاط ضعف آنان و بر ملا کردن آن، خیانت محسوب می شود.

[۱] . نساء، آیه ۵۸.

[۲] . اصول کافی، ج ۲، ص ۸۵.

[۳] . بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۵۶.

[۴] . مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۵۰۴.

[۵] . بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۲۷۵.

[۶] . تحف العقول، ص ۷۴.

[۷] . بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۱۴.

[۸] . مؤمنون، آیه ۸.

[۹] . شرح غررالحکم، ج ۴، ص ۴۷.

[۱۰] . همان، ج ۳، ص ۱۴۰.

[۱۱] . بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۷۲.

[۱۲] . همان، ص ۱۱۷.

[۱۳] . همان، ص ۱۷۲.

[۱۴] . وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص ۲۶۱.

[۱۵] . بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۷۲.

[۱۶] . شرح غررالحکم، ج ۴، ص ۱۷۵.

[۱۷] . انفال، آیه ۲۷.

[۱۸] . تفسیر نورالثقلین، ج ۲، ص ۱۴۴.

  خوش رفتاری با مردم و همسایگان

شکیبایی بر آزار همسایه و دیگران

خودداری از آزار همسایه

خوش رفتاری با همسایه

طعام دادن به همسایگان

همسایگی با اشخاص بد

حدود رعایت حدّ همسایگی

پی‌نوشت‌ها:

1.اصول کافی، ج4، ص 460، ح1.
2.همان، ح2.
3.همان؛ محاسن برقی، ص 375؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص 98.
4.اصول کافی، ج4، ص 460، ح2؛ خصال صدوق، ج1، ص 72.
5.همان؛ التهذیب، ج2، ص 574؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص 18.
6.من لا یحضره الفقیه، ج1، ص 98؛ محاسن برقی، ص 358.
7.من لا یحضره الفقیه، ج1، ص 98؛ محاسن برقی، 358.
8.مجالس صدوق، ص 363.
9.محاسن برقی، ص 6.
10.نهج البلاغه، حکمت 9.
11.اصول کافی، ج4، ص 497، ح1(حقّ الجوار).
12.همان، ج4، ص 499، ح9(حقّ الجوار).
13.همان.
14.همان.
15.همان.
16.می توان گفت عظمت صبر را نشان می دهد.
17.اصول کافی، ج4، ص 500، ح13.
18.الزهد، مخطوط از کتاب کافی استخراج شده است.ج2، ص 87.
19.علل الشرائع، ص 26.
20.همان.
21.عیون اخبارالرضا، ص 201.
22.مجالس پسر شیخ طوسی، ص 176.
23.محاسن برقی، ص 6.
24.اصول کافی، ج4، ص 497، ح1(باب حق الجوار).
25.همان، ج4، ص 498، ح2.
26.اصول کافی، ج4، ص 499، ح9.
27.همان.
28.من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 197؛ عقاب الاعمال، ص 46.
29.عیون اخبارالرضا، ج2، ص 24.
30.مجالس صدوق، ص 329(مجلس 82).
31.اصول کافی، ج4، ص 500، ح10(باب حق الجوار).
32.همان، ج4، ص 498، ح3.
33.همان، ج4، ص 499، ح7.
34.همان، ج4، ص 499، ح8.
35.همان، ج4، ص 500، ح11.
36.اصول کافی، ج4، ص 500، ح14.
37.همان، ج4، ص 498، ح4.
38.همان.
39.اصول کافی، ج4، ص 501، ح15(باب حقّ الجوار).
40.همان، ج4، ص 501، ح16.
41.من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 338.
42.اصول کافی، ج4، ص 501، ح2(باب حق الجوار).
43.همان.
44.معانی الاخبار، ص 52.
45.وسائل، ج2، ص 484(احکام المساجد)؛ خصال صدوق، ص 114.

منبع:راسخون

ثواب داشتن شوخی و خنده کم

کراهت قهقهه زدن و استحباب تبسم

خنده بی علت

شوخی و خنده زیاد

تبسم بر چهره مؤمن

پی‌نوشت‌ها:

1.اصول کافی، ج4، ص 494، ح1(باب الدعابة و الضحک).
2.همان، ج4، ص 497، ح20.
3.همان، ج4، ص 494، ح2.
4.همان، ج4، ص 494، ح3.
5.همان، ج4، ص 494، ح4.
6.السرائر، ص 484.
7.من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 334.
8.اصول کافی، ج4، ص 495، ح10(باب الدعابة و الضحک).
9.همان.
10.همان، ج4، ص 495، ح5.
11.همان، ج4، ص 495، ح7.
12.عیون اخبارالرضا، ص 179.
13.خصال صدوق، ج1، ص 44.
14.مجالس صدوق، ص 132(مجلس 39).
15.اصول کافی، ج4، ص 495، ح8(باب الدعابة و الضحک).
16.همان، ج4، ص 495، ح6.
17.همان، ج4، ص 495، ح9.
18.همان، ج4، ص 496، ح14.
19.اصول کافی، ج4، ص 496، ح15.
20.همان، ج4، ص 496، ح17.
21.همان، ج4، ص 496، ح14.
22.همان، ج4، ص 496، ح19(باب الدعابة و الضحک).
23.همان، ج4، ص 496، ح12.
24.همان، ج4، ص 496، ح16.
25.همان، ج4، ص 496، ح18.
26.مجالس صدوق، ص 163(مجلس 46).
27.مجالس پسر شیخ طوسی، ص 332.
28.محاسن برقی، ص 293.
29.قرب الاسناد، ص 33.
30.نهج البلاغه، حکمت 347.
31.مصادقة الاخوان، ص 24.
32.همان.
33.همان.

منبع: راسخون

1- بسم ‏الله گفتن؛ پیامبرخدا (صلی‏ الله علیه واله وسلم): هر دعایی که با «بسم‏ الله الرحمن‏ الرحیم» آغاز گردد رد نمی‏شود.

2- تمجید خداوند؛ پیامبر خدا (صلی ‏الله علیه واله وسلم): هر دعایی که با تمجید (خدا) آغاز نشود بی‏نتیجه می‏ماند.

3- صلوات فرستادن بر محمد و خاندانش؛ امام صادق علیه‏ السلام: دعا پیوسته در حجاب است. تا آنگاه بر محمد و خاندان محمد صلواتفرستاده شود .

4- شفیع قرار دادن صالحان؛ امام کاظم (علیه ‏السلام): هر گاه خواستی از خداوند حاجتی طلب کنی، بگو خدایا! به حق محمد و علی از تو کمک می‏خواهم؛ زیرا که آن دو نزد تو ارزشمند هستند.

5- اعتراف به گناه؛ امام صادق علیه‏ السلام: (در دعا) ابتدا باید خدا را ستود، سپس به گناه خود اعتراف نمود و آن گاه حاجت را خواست.

6- درخواست با عجز؛ امام حسین علیه‏السلام: رسول خدا (صلی‏ الله علیه واله وسلم) در هنگام درخواست و دعا مانند بینوایی که غذا می‏ طلبد دستانش را بالا می‏برد.

7- پافشاری؛ امام باقر علیه ‏السلام : به خدا سوگند هیچ بنده‏ ی مومنی در حاجت خود به درگاه خداوند عزّ و جل اقرار نورزد، مگر آنکه حاجتش را برآورد.

8- زیاد شمردن خواسته، پیامبر خدا (صلی ‏الله علیه واله وسلم): از خداوند بخواهید؛ و زیاد بخواهید، زیرا هیچ چیز برای او زیاد و بزرگ نیست.

9- بلند همتی در خواهش؛ امام علی (علیه‏ السلام)، در وصیت خود به فرزندش حسن (علیه ‏السلام): باید برای خود آن چیزی را (از خدا) بخواهی که جمال و نیکی آن برایت بماند و آزارش از تو دور ماند مال و ثروت برای تو نمی‏ ماند و تو نیز برای آن نخواهی ماند.

10- دعا کردن برای همه؛ پیامبر خدا (صلی‏ الله علیه واله وسلم) هر گاه شخصی دعا می‏کند، برای همه دعا کند، زیرا این دعا زودتر قبول می‏شود.

11- دعای پنهانی؛ پیامبر خدا (صلی‏ الله علیه واله وسلم): یک دعایی پنهانی برابر است با هفتاد دعای آشکار .

12- دعای گروهی؛ امام صادق علیه ‏السلام هر گاه چهار نفر گرد هم جمع شوند و برای مطلبی به درگاه خدا دعا کنند دعای آنها حتماً اجابت می‏شود.

13- خوشبین بودن به اجابت دعا؛ امام صادق (علیه ‏السلام): چون دعا کنی خیال کن که حاجت برآورده شده.

14- انتخاب زمان مناسب؛ پیامبر (صلی‏ الله علیه‏ و اله وسلم): بهترین زمان برای این که خداوند عزّ و جل را بخوانید سحرگاهان است.

منبع: تبیان