پیشتازان طبس


خفاش یک نوع شب پره مخصوصی است از لحاظ اینکه دارای پستان است و بچه خود را در شکم حمل می کند و از پستانش شیر می دهد و شباهت کاملی به طبقه پستاران دارد و از جهت اینکه با بالهای مخصوص خود پرواز می کند به پرندگان شبیه است و لذا آن را نمی توان جزء طبقه پردگان یا پستانداران محسوب داشت بلکه باید آن را حد فاصلی میان این دو طبقه به حساب بیاوریم .

خفاش دارای انواع بسیاری است بعضی از آنها نسبتا درشت هستند بطوری که طول بالهای آنها به 12 سانتیمتر می رسد و بعضی از آنها کوچک است بعضی از انواع خفاش گیاهخوار و بعضی از حشرات گوشت تغذیه می کند .

یکی از عجایب خلقت این حیوان آنست که در نور خورشید سخت ناتوان است و لذا شبها به فعالیت و تحصیل روزی می پردازد و روزها در گوشه لانه خود خزیده و به انتظار فرا رسیدن شب دقیقه شماری می کند و همین که چهره فروزان خورشید زیر نقاب افق پدیدار شد خفاش از جای خود حرکت می کند و برای به دست آوردن نیازمندیهای زندگی گرم تکاپوبه فعالیت می پردازد .

نکته قابل توجه اینجا است که دانشمندان با تجربه های دقیقی پی برده اند که دیدن خفاش یعنی درک کردن اشیاء و فاصله آنها را از خود بوسیله چشم نیست بلکه در گوش او  دستگاهی شبیه به رادار هست که به وسیله آن اشیاء را درک می کند به این معنا که در ضمن پرواز شبانه خود صداهای مخصوصی که گوش بشر قادر به شنیدن آن نیست  از خود سر می دهد و از انعکاس این صداها فاصله اشیاء را از خود درک می کنند .

 بی مناسبت نیست طرز کار دستگاه رادار را توضیح دهیم تا طرز پرواز شبانه خفاش را از آن به دست بیاوریم . در فیزیک امواجی را بنام " امواج ماوراء صوت" مورد بحث قرار می دهند این امواج همان امواجی هستند که تناوب و طول آنها به قدری زیاد است که گوش انسان نمی توند آن را درک کند و به همین علت آنهارا "ماوراء صوت " نامیده اند . در صورتی که چنین امواجی را به وسیله یک فرستنده قوی ایجاد کنند و بفرستد اینها همه جا پیش می روند و هنگامی که در یک نقطه از فضا به متنعی ( مانند هواپیما یا کوه بلند یا مانع دیگر ) برخورد کند منعکس می گردد و به سوی مبداء خود باز می گردد درست مانند بازگشتن صدا در برابر یک کوه یا دیوار بلند . به این ترتیب وجود مانع بر سر راه این امواج کاملا می گردد حتی نقطه و محل وجود مانع بطور دقیقر معین می شود یعنی بادر نظر گرفتن مدت زمان بازگشت این امواج کاملا مشخص حتی نقطه و محل وجود مانع بطور دقیق معین می شود یعنی با در نظر گرفتن مدت زمان بازگشت این امواج و کیفیت آن محل ، آن مانع و مقدار فاصله نیز بدست می آید. امروز هواپیماهای بدون خلبان تنها به وسیله دستگاه رادار هدایت می شوند و آنها را به هر مقصدی که بخواهند می فرستند و برای پیدا کردن هواپیماهای دشمن نیز از آنها استفاده می کنند .

کشتیها هنگام حرکت شبانه در میان اقیانوسها به وسیله رادار از نزدیک به ساحل یا کشتی دیگر بطور دقیق آگاه می شوند . اکنون که به اختصار به طرز کار رادار اشاره شد حال باید دید خفاش این پرنده شب گرد چگونه از این وسیله استفاده می کند و این دستگاه در کدام عضو این جانور قرار داده شده است در این مورد دانشمندان می گویند اگر خفاشی را در اطاقی به پرواز در آوریم و در همان لحظه میکروفون مخصوصی که امواج ماوراء صوت (که برای ما قابل شنیدن نیست ) را به امواج صوتی مبدل می سازد بکار بیندازیم  ناگهان همهمه گوشخراشی را می شنویم و معلوم می شود خفاش امواج ماوراء صوتی از خود بیرون می فرستدد و این امواج مرتبا در فضا پخش می شود و هنگامی که با مانعی برخورد می کند بسوی او بازگشت می کند و وجود موانع را بر سر راه به سرعت به آن خبر می دهد .


دانشمندان درباره عضو فرستنده و گیرنده این امواج چنین اظهار نظر می کنند که این امواج به وسیله حنجره خفاش تولید می شود و ساختمان عجیب حنجره او باعضلات نیرومند آن شاهد این نظزیه است . این حیوان این امواج را با حنجره بزرگ خود ایجاد می کند واز راه سوراخهای بینی به خارج می فرستد و دستگاه گیرنده این امواج در گوش این جانور قرار داده شده است که به آن وسیله انعکاس امواج را به خوبی ضبط می کند ساختمان شگفت انگیز گوش او به درستی این نظریه گواهی می دهد .

خفاش معمولا در زمستانها بی حس می شود ولی در تابستان به فعالیت و تولید مثل می پردازد . این حیوان در شکاف دیوار و سقف ساختمانها یادر محلهایی که روزها خیلی تاریک است منزل می کند و اغلب ناخن های پا ی خود را به جایی محکم کرده و ارونه خودرا می آویزد و براین حال چندین ساعت می ماند .

 

  • حسین توکلی

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی