طولانی بودن عمر حضرت ولی عصر (عج) را با استناد به منابع مورد قبول ثابت کنید.
پاسخ :
طولانی بودن عمر امام زمان(عج) در طول تاریخ مورد سؤال بوده است. اما عمری که قرن‌ها فراتر رود از دیدگاه‌های گوناگون امری شدنی و ممکن است:
1. امکان عقلی:
مقصود این امکان، محال نبودن عمر طولانی از نظر عقل است. به عنوان مثال بودن در آتش و نسوختن از نظر عقل محال است، درازی عمر نیز با تناقض همراه نمی‌باشد. و مانعی برای تحقق آن وجود ندارد، زیرا در مفهوم زندگی، مرگ زودرس نهفته نیست. بعضی همانند عدد 3 نمی‌باشد که فرد است و زوج نشود. چون در این مورد تناقض لازم می‌آید. بر این اساس، ممکن است که برای انسان شرایط و محیطی پدید آید که سلولهای بدن پیوسته بازسازی شود. و اندام‌های پشین که دچار پیری و فرسودگی شده‌اند به تدریج در جریان خون حل و دفع شوند. لذا، از نظر عقل سال‌ها زنده ماندن محال نمی‌باشد.[1]
2. امکان علمی:
امکان علمی بدین معناست که از نظر علم، سفر انسان به سیارات منظومه شمسی و دیگر منظومه‌ها مردود نیست و نظریه‌های علمی امکان زیست درازمدت را برای انسان نیز محال نمی‌داند در کیهان شناسی، روان شناسی و سایر رشته‌های علمی هر روز نظریه استوار پدید می‌آید که با دلیل‌ها و شواهد بیشتر همراه می‌باشد. از این رو به لحاظ علمی در امکان زیست طولانی نیز تردید نمی‌شود که ذیلاً اشاره می‌گردد:
الف) برخی از محققان می‌گویند، ژن‌هایی را کشف کرده‌اند که عامل جاویدانگی سلولهاست. این ژن‌ها می‌توانند سلولهای آسیب دیده را ترمیم کنند. آزمایش‌هایی بر حشراتی که این ژن‌ها در آن‌ها فعال شده بود نشان داد که این جانداران بر اثر مرگ سلولی نمی‌میرند، بلکه تحلیل فیزیکی اندام‌ها به مرگ آن‌ها می‌‌انجامد. امید است با شناخت مکانیسم پیری، کیفیت زندگی سالمندان بهبود یافته و روند پیری کاهش پیدا کند.[2]
ب) پژوهشگران با آزمایش‌هایی به رویشی از ژن درمانی دست یافته‌اند که از تحلیل رفتن ماهیچه‌های بدن در اثر پیری پیشگیری می‌کند. و با این رویش میتوان حجم و قدرت ماهیچه‌ها را در زمان پیری و یا در بیماریهای خاص، دوباره به‌دست آورد.[3]
ج) تاکنون تصور می‌شد که نقص در سیستم اعصاب برگشت ناپذیر است و بافت‌های عصبی را نمی‌توان ترمیم کرد. لیکن محققان دریافته‌اند که سلولهای مغز بیشتر نیز می‌توانند خود را بازسازی کنند و این کار پیوسته در طول زندگی یک فرد انجام گیرد.[4]
د) تحقیق نشان داده است که مرگ‌هایی در سن 90 و 100 سالگی بیشتر به خاطر کهولت نیست، بلکه به دلایل مشخص و عوارض‌هایی همانند سکته مغزی، عفونت ریه، پوکی استخوان و ... رخ میدهد.
و هم‌چنین، نا امیدی و یا در سالمندان احتمال مرگ زودرس را در آن‌ها افزایش میدهد. و تحقیق روی 795 مرد و زن 64 تا 75 ساله نشان داد که 29 درصد آن‌هایی که حالت یأس داشته، نسبت به دیگران مرگ زودرس داشته‌اند.[5]
3. امکان عملی:
امکان عملی آن است که پدیده روزافزون علمی و تحقیقی همانند: سفرهای فضایی، دریایی، ژن شناسی‌‌ها، اندام‌های مصنوعی، رشد جانواران، بیرون از رحم، و... زندگی اجتماعی را سازمان میدهد، که یک نوع از پیشرفت علمی است، در پرتوی آن می‌توانیم در باره عمر حضرت مهدی(عج) به بررسی بنشینیم... دیگر هیچ انگیزه‌ای برای شگفتی‌ها باقی نمی‌ماند، مگر این که در دانش امام مهدی(عج) شک کنیم و پیشی گرفتن علم او را بر کاروان دانش بشر بعید بشماریم... اگر همه اینها را باور داریم، چگونه برای خداوند بلند مرتبه دشوار می‌شماریم که حضرت مهدی(عج) را بر دانش زمان پیشی دهد؟ طول عمری که خداوند به موعود منتظر(عج) بخشید، شگفت می‌‌آورد، اما به دگرگون کردن جهان و بنای از نوساختن بر مبنای تمدن بزرگ که به عهده آن حضرت گذاشته شده چگونه باید نظر داشت؟[6]
4 . منابع دینی:
الف) منابع امامیه
امام سجاد(ع) می‌فرماید: «سنت‌های از انبیاء گذشته در قائم به یادگار مانده است. از آدم و نوح(ع) طول عمر، از ابراهیم(ع) تولد پنهانی، از عیسی(ع) غیبت ....» [7]
و امام صادق(ع) فرمود: «خدای تعالی عمر بنده صالح خویش، خضر، را طولانی نکرد جز برای این که دلیلی بر طول عمر قائم(عج) باشد. و از این رهگذر، بهانه دشمنان را خنثی و حجت ایشان را قطع کند.»[8]
ب) اهل سنت
1. ابن جوزی که از علمای معروف اهل سنت و حنفی مذهب است، پس از بحث در حالت حضرت مهدی(عج) و نقل روایات رسول اکرم(ص) درباره آن حضرت می‌گوید: «این اعتقاد امامیه صحیح است که حضرت مهدی موجود زنده است و برای افرادی استدلال می‌کند که از عمر طولانی برخوردار بوده‌اند. مانند: خضر، الیاس، و هم‌چنین «ذوالقرنین» که در تورات آمده است. 3000 سال عمر کرد. و هم‌چنین معمّرینی در شمار عمرهای 900، 800، 700 سال نیز در تاریخ آمده است.»[9]
2. عبدالوّهاب شعرانی، پس از آن که از تولد آن حضرت در نیمه شعبان 255 ق، صحبت دارد، می‌گوید: «او باقی است تا آن که حضرت عیسی(ع) از آسمان نزول کند، دیدار نماید. و عمر او تا زمان ما که 958هجری باشد، 706 سال است...»[10]
5 . کتب آسمانی:
الف) قرآن کریم:
در قرآن کریم نیز مواردی از عمرهای طولانی آمده که به نمونه‌ای از آن اشاره می‌گردد: خداوند متعال درباره حضرت نوح(ع) می‌فرماید: «نوح را به سوی قومش فرستادیم، 950 سال در میان آنان درنگ کرد.»[11]
ب) کتب آسمانی اهل کتاب:
در میان خداپرستان و پیروان ادیان آسمانی، از این که طول عمر ممکن است اختلافی نیست. و در تمام کتب آن‌ها، از عمر طولانی بسیار سخن به میان آمده است. از جمله در ثور است که کتاب مقدس یهودیان است از نظر مسیحیان نیز مورد اعتماد می‌باشد. و در آن شرح زندگی زیاد آمده است. اما، در ادیان گذشته سخن از طول عمر حضرت مهدی(عج) نیست. بلکه سخن در مطلق و درازی عمر و کسانی است که عمر فوق طبیعی و معمولی داشته‌اند. می‌گوید: «آدم» 900 سال، «نوش» 905 سال، «قینان» 910، «منشوشالح» 969، «المک» 777 سال داشته و بعد از آن مرده‌اند.[12]
و هم‌چنین در انجیل که بعد از تورات بوده و از آن به عهده جدید یاد می‌کند می‌گوید: ... انسان‌های مادی بوده‌اند که 2000 سال داشته حداقل آن 900 سال است که موارد متعددی را نشان میدهد.[13]
6. تاریخ:
از کهن‌سال‌ترین انسان‌ها آنچه در تاریخ آمده زیاد بوده‌اند که بالای 500 سال داشته‌اند.[14] و نمونه‌های دیگر این که فیروازای یکی از پادشاهان 537، ابوهبل، قس، اسقم، هر کدام 670 سال، مصرایم نوه نوح، ملک نوه ادریس هر کدام 700 سال و .... داشته‌اند.[15] هم چنین ضحاک1200، مهرکان 2500، عاد و لقمان هر کدام 3500 سال عمر کرده‌اند و ... [16]
نتیجه:
آنچه که به عنوان نمونه و اختصار اشاره گردید، عمر طولانی نه از نظر عقل محال بود، و نه از انظر علمی آن را نفی می‌کند، تاریخ، سنت و ادیان آسمانی نیز بر آن است که انسان‌هایی بوده‌اند که فوق عادت و عمر طبیعی همگان، عمر داشته و زندگی کرده‌اند، فلذا طولانی بودن عمر امام زمان(عج) از دیدگاه مسلمین از جهات مختلف ممکن بوده و محال نمی‌باشد.
معرفی منابع جهت اطلاع بیشتر:
1. مهدی موعود، محمد باقر مجلسی، ترجمه علی دوانی، باب «معمّرین» ج 2، چاپ مسجد مقدس جمکران.
2. نجم الثاقب، طبری نوری، ج 2، باب «معمّرین» همان.
3. زنده روزگاران، دکتر حسین فریدونی، نشر آفاق، 1381.
4. راز طول عمر، علی اکبر مهدی‌پور، انتشارات طاووس، 1378.
امام رضا (ع) می‌فرماید: «هنگامی که حضرت مهدی(عج) خروج کند و ظاهر شود، در سن سالخوردگان و منظر و سیمای جوانان است.»[17]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. صدر، سید محمد باقر. جستجو پیرامون مهدی(عج)، ص 17 و 18، ترجمه کتابخانه اسلامی، مؤسسه بناء، 1379.
[2]. ماهنامه پیام زن، شماره 92، ص 94.
[3]. ماهنامه دانشمند، شماره 432، ص 21.
[4]. ماهنامه دانشمند، شماره 4444، ص 25، مهر 1379.
[5]. همان، شماره، 459، ص 24.
[6]. صدر، سید محمد باقر، جستجو پیرامون امام مهدی(عج)، ص 19 ـ 25، ترجمه کتابخانه اسلامی، 1379.
[7]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 51، ص 217، مؤسسه الوفاء، بیروت.
[8]. همان.
[9]. ابن جوزی، سبط حنقی، تذکرة الخواص الامه، صص 365 ـ 365، اعلمی، بیروت.
[10]. شعرانی، عبدالوهاب، الیواقیت و الجواهر، ص 65، دارالکتب اسلامی، تهران.
[11]. عنکبوت: 14.
[12]. تورات، ترجمه فاضل خالقی، سیر پیدایش، باب 5، آیات 5 ـ 32.
[13]. انجیل، کتاب اعمال سولان، باب اول، آیات 1 ـ 12.
[14]. دخیل، علی محمد، الامام المهدی، ص 146 و ص 186، دارالمرتضی، بیروت، 1403.
[15]. دایانا، اس، ودرف، چگونه میتوان 100 سال زندگی کرد، ترجمه لیلا مهرادبی، ص 48، انتشارات حسام، 1371.
[16]. همان، ص 49.
[17]. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 332.
