1- پایه ‏هاى اسلام

قال الباقر علیه السلام:  «بنى الاسلام على خمسة اشیاء ، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.» 

امام باقر علیه السلام فرمود:  : اسلام بر پنج چیز استوار است؛ بر نماز و زکات و حج و روزه و ولایت . ( فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1)

2- فلسفه روزه

قال الصادق علیه السلام:  انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر.

امام صادق علیه السلام فرمود:  خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.

(من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1)

3- روزه آزمون اخلاص

قال امیرالمومنین علیه السلام:  «فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق»

‏امام على علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.

(نهج البلاغه، حکمت 252 )

4- روزه یاد آور قیامت

قال الرضا علیه السلام:

انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر.

امام رضا علیه السلام فرمود: مردم  به انجام خداوند روزه امر شده اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگی آخرت را بیابند. (وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10)

5- روزه زکات بدن

قال رسول الله صلى الله علیه و آله : لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:  براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است.

(الکافى، ج 4، ص 62، ح 3 )

6- روزه سپر آتش

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:  الصوم جنة من النار.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:  روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»  (الکافى، ج 4 ص 162)

7- اهمیت روزه  

قال رسول الله (ص) : الصوم فى الحر جهاد.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:  روزه گرفتن در گرما ، جهاد است . (بحار الانوار، ج 96، ص 257 )

8- روزه نفس

قال امیرالمومنین علیه السلام : «صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام.»

امیرالمومنان على علیه السلام فرمود: روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه‏هاست. ( غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64 )

9- روزه واقعى

قال امیرالمۆمنین علیه السلام :  «الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب.»

امام على علیه السلام فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‏کند.  (بحار ج 93 ص 249 )

10- برترین روزه

قال امیرالمومنین علیه السلام : «صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن.»

امام على علیه السلام فرمود:  روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است. (غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80 )

11-روزه چشم و گوش

قال الصادق علیه السلام : «اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک.»

امام صادق علیه السلام فرمود: آنگاه که روزه مى‏گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.» (الکافى ج 4 ص 87، ح 1)

12- روزه اعضا و جوارح

عن فاطمه الزهرا سلام الله علیها : «ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.»

حضرت زهرا علیها السلام فرمود: روزه‏دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‏اش به چه کارش خواهد آمد.  (بحار، ج 93 ص 295 (

 13- روزه ناقص

قال الباقر علیه السلام :«لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر. »

امام باقر علیه السلام فرمود:  روزه این افراد کامل نیست:

1-  کسى که امام  را نافرمانى کند.

2- بنده فرارى تا زمانى که برگردد.

3- زنى که اطاعت‏شوهر نکرده تا اینکه توبه کند.

4- فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود.

(بحار الانوار ج 93، ص 295.)

14- روزه بى ارزش

قال امیرالمومنین علیه السلام : «کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء.»

امام على علیه السلام فرمود:  چه بسا روزه‏دارى که از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمى‏برد )نهج البلاغه، حکمت 145(

15-روزه و صبر

عن الصادق علیه السلام فى قول الله عزوجل : «واستعینوا بالصبر و الصلوة‏»

قال: الصبر الصوم.

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است.  (وسائل الشیعه، ج 7 ص 298، ح 3 )

16- روزه و صدقه

قال الصادق علیه السلام : «صدقه درهم افضل من صیام یوم.»

امام صادق علیه السلام فرمود : یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است. (وسائل الشیعه، ج 7 ص 218، ح 6 (

17- پاداش روزه

قال رسول الله صلى الله علیه و آله: قال الله تعالى : «الصوم لى و انا اجزى به »

رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم. (وسائل الشیعه ج 7 ص 294(

18- جرعه نوشان بهشت

قال رسول الله صلى الله علیه و آله : «من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها.»

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:  کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند. (بحار الانوار ج 93 ص 331 )

19- خوشا بحال روزه داران

قال رسول الله صلى الله علیه و آله : «طوبى لمن ظما اوجاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة » ؛

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند اینان در روز قیامت‏سیر مى‏شوند.  (وسائل الشیعه، ج 7 ص 299، ح‏2. )

20- مژده به روزه‏داران

قال الصادق علیه السلام : «من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر.»

امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.  (الکافى، ج 4 ص 64 ح 8)

21- شادى روزه دار

قال الصادق علیه السلام : «للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحه عند لقاء ربه»  

امام صادق علیه السلام فرمود: براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:

1- هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت) (وسائل الشیعه، ج 7 ص 290)

21- بهشت و باب روزه داران  

قال رسول الله صلى الله علیه و آله : «ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.»

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى بهشت درى است‏بنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مى‏شوند.  (وسائل الشیعه، ج 7 ص 295، ح‏31.)

23- دعاى روزه‏داران

قال الکاظم (علیه السلام) : «دعوة الصائم تستجاب عند افطاره »

امام کاظم (علیه السلام) فرمود: دعاى شخص روزه‏دار هنگام افطار مستجاب مى‏شود (بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33)

24- بهار مومنان

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) : «الشتاء ربیع المومن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه.»

رسول خدا (صلى الله علیه و آله)فرمود: زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‏اش براى شب زنده‏دارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مى‏گیرد. (وسائل الشیعه، ج 7 ص 302، ح 3)

25- روزه مستحبى

قال الصادق (علیه السلام):  «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر.»

امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است. (وسائل الشیعه، ج 7، ص 313، ح 33 )

26- افطارى دادن  

قال الصادق (علیه السلام) :«من فطر صائما فله مثل اجره»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.  (الکافى، ج 4 ص 68)

27- افطارى دادن

قال الکاظم (علیه السلام) «فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک.»

امام کاظم (علیه السلام) فرمود: افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.  (الکافى، ج 4 ص 68، ح 2)

28- روزه خوارى

قال الصادق (علیه السلام) : «من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه»  

امام صادق (علیه السلام)فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مى‏شود .)وسائل الشیعه، ج 7 ص 181)

29- رمضان ماه خدا

قال امیرالمۆمنین (ع) : «شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى»

امام على (علیه السلام) فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است. )وسائل الشیعه، ج 7 ص 266، ح 23.(

30- رمضان ماه رحمت

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) : «و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.»

رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانه‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم. (بحار الانوار، ج 93، ص 342)

31- فضیلت ماه رمضان 

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) :«ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه»

رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد. )بحار الانوار، ج 93، ص 344 (

32- اهمیت ماه رمضان

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) : «لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة»

رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:اگر بنده «خدا» مى‏دانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مى‏داشت که تمام سال، رمضان باشد. (بحار الانوار، ج 93، ص 346)

33- قرآن و ماه رمضان

قال الرضا (علیه السلام):  «من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور.»  

امام رضا (علیه السلام) فرمود: هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند. )بحار الانوار ج 93، ص 346)

34- شب سرنوشت‏ساز

قال الصادق (علیه السلام) : «راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة.»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مى‏شود )وسائل الشیعه، ج 7 ص 258 ح 8(

35- برترى شب قدر

قیل لابى عبد الله (علیه السلام) : «کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر.»

از امام صادق (علیه السلام) سوال شد:  چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟

حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است. (وسائل الشیعه، ج 7 ص 256، ح 2 (

36- تقدیر اعمال

قال الصادق (علیه السلام) : «التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین.»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏گیرد و تصویب آن در شب بیست و یکم و تنفیذ آن در شب بیست‏سوم (وسائل الشیعه، ج 7 ص 259)

37- احیاء شب قدر  

 عن فضیل بن یسار قال: «کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى. »

فضیل بن یسار گوید: امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیست‏سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏شد تا شب به سر آید و آنگاه که شب به پایان مى‏رسید نماز صبح را مى‏خواند. (وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4(

38- زکات فطره

قال الصادق (علیه السلام): «ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة.»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: تکمیل روزه به پرداخت زکات یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است. «وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5»

39-علت روزه گرفتن

قال الصادق (ع) :  اَمّا العِلَّةُ فِى الصِّیامِ لِیَستَوِىَ بِهِ الغَنىُّ وَالفَقیرُ وذلِکَ لأِنَّ الغَنىَّ لَم یَکُن لِیَجِدَ مَسَّ الجُوعِ فَیَرحَمَ الفَقیرَ لاَنَّ الغَنىُّ کُلَّما اَرادَ شَیئا قَدَرَ عَلَیهِ...

امام صادق (ع) : علت روزه گرفتن آن است که به سبب آن ثروتمند و فقیر برابر شوند؛ زیرا ثروتمند، گرسنگى را احساس نکرده تا به فقیر رحم کند. چرا که ثروتمند هرگاه چیزى بخواهد مى تواند فراهم کند (من لا یحضره الفقیه، ص 73، ج 2)

40- دری از بهشت

قال رسول الله (ص) :  اِنَّ لِلجَنَّةِ باباً یُدعى اَلرَّیّانَ لایَدخُلُ مِنهُ اِلاّ الصّائِمونَ

پیامبر (ص) فرمود : بهشت را درى است که ریّان نامیده مى شود از آن در، جز روزه داران وارد نشوند. (معانى الأخبار، ص 409)

 

منبع: پایگاه تبیان