توصیه های ایمنی به دانش آموزان در برابر وقوع زلزله

الف: توصیه‌های ایمنی قبل از زلزله

1- به توصیه‌های ایمنی دبیران و والدین عمل کنید

2- یشنهادهای مطرح شده در مدرسه را به خانه منتقل نمایید و بالعکس.

3- در رابطه با زلزله و راه‌های مقابله با آن به‌صورت انفرادی یا گروهی مطالعه کرده و نتایج آن را به‌صورت مقاله، روزنامه دیواری، عکس، نقاشی، کاریکاتور و غیره به اطلاع سایرین برسانید.

4- نقاط ضعف و قوّت مدرسه و خانه را بررسی کرده و آن را به مدیر مدرسه و والدین اطلاع دهید و جهت رفع نقایص به آنها کمک کنید.

5- در ایام تابستان و اوقات فراغت، در کلاس‌های هلال‌احمر شرکت کنید.

6- مکان‌های امن در کلاس و خانه را جهت پناه‌گیری در هنگام زلزله، بررسی کرده و به‌خاطر بسپارید. این مکان‌ها را به سایرین نیز معرفی کنید.

7- مانور زلزله را حداقل دو بار در سال در مدرسه و خانه انجام دهید.

8- روش‌های امداد و احیای حیات را از دبیران و افراد متخصص فرا گرفته و آن را به هم‌کلاسی‌ها و اعضای خانواده بیاموزید.

9- به‌صورت انفرادی یا گروهی کیف ایمنی را تهیه کرده و در اختیار مدرسه قرار دهید.

10- تهیه کیف ایمنی، جعبة کمک‌های اولیه و کپسول آتش‌نشانی را به والدین نیز پیشنهاد دهید.

11- روش‌های مهار آتش را به خوبی فرا گیرید.

12- مکان کنتور آب، برق، گاز را در خانه و مدرسه به‌ خاطرسپرده تا در صورت لزوم نسبت به قطع آن‌ها اقدام کنید. (البته باید نحوة کار با آنها را نیز یاد بگیرید)

13- در خانه هر گونه ماده آتش‌زا و خطرآفرین را به بیرون خانه منتقل کنید.

14- در خانه و کلاس شیشه‌ها را با نوار چسب یا نایلون‌های بی‌رنگ ایمن کنید.

15- لوازم سنگین را به طبقات پایین قفسه‌ها وکمدها انتقال دهید.

16- قفسه‌ها و کمدها را به‌وسیلة بست‌های(L) ، به دیوار متصل کنید.

17- بر روی لامپ‌های مهتابی جهت جلوگیری از سقوط آنها حفاظ قرار دهید.

18- در راه پلّه و راهروی منزل، وسایلی مانند گلدان قرار ندهید تا هنگام خروج اضطراری مزاحمت ایجاد نکنند.

موارد فوق را در مدرسه نیز انجام دهید.

19- موارد زیر را در یک کارت یادداشت کرده و در کیف مدرسه، کیف پول یا کیف گردنبند قرار دهید:

- مشخصات فردی

- آدرس منزل

- تلفن(های) تماس ضروری

- گروه خونی

- بیماری خاص و داروی ویژه درصورت ابتلا

20- با مراکز مرتبط با مسئلة زلزله، جهت کسب اطلاعات و راهنمایی‌های لازم ارتباط برقرار کنید و نتایج حاصل را به سایرین اطلاع دهید.

ب: توصیه‌های ایمنی در هنگام زلزله

1- خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.

2- به‌سمت درب‌ خروج هجوم نبرید.

3- از دستورات معلم و والدین اطاعت کنید.

4- از آسانسور استفاده نکنید.

ب)1- داخل کلاس(اتاق)

1- به زیر میز رفته و با دو دست محکم پایه‌های میز را بگیرند.

2- در چهارچوب در، گوشه کلاس(اتاق) و زیر ستون‌های اصلی نیز می‌توانید پناه بگیرید.

3- اگر در طبقات زیرزمین هستید، در مکانی امن جای گرفته و تا پایان لرزش آنجا بمانید.

ب)2- داخل سالن:

1- به گوشة سالن و یا زیر ستون‌های اصلی رفته و خود را به دیوار بچسبانید.

2- در راه پله با دو دست سر را گرفته، بنشینید وخود را به یک سمت پله بکشانید و از بالا یا پایین رفتن بپرهیزید.

ب)3- داخل آزمایشگاه، کارگاه وکتابخانه:

1- ازقفسه‌ها فاصله بگیرید.

2- به زیر میز رفته و ضمن گرفتن پایه‌های آن، از سر خود محافظت کنید.

ب)4- داخل حیاط:

1- ضمن حفظ آرامش از دیوار و ساختمان مدرسه فاصله بگیرید.

2- در جای مناسب نشسته و با دو دست سر خود را بگیرید.

ب)5- درخیابان:

1-از ساختمان‌های بلند و تیرهای برق فاصله بگیرید و در ضمن مراقب اطراف باشید.(مثل سایر افراد و اتومبیل‌ها و غیره)

2-به فضای باز رفته و در مکانی امن پناه بگیرید.

3- اگر فضای باز و امن در دسترس نبود، در کنار ماشین‌هایی که پارک شده‌اند بروید، بنشینید و با دو دست محکم از سر خود محافظت کنید.

توجه:

•    در هنگام زلزله درصورتی از جای خود حرکت کنید که مطمئن باشید، حداکثردر عرض 10 ثانیه به مکان امن خواهید رسید. در غیر این صورت در نزدیکترین مکانی که امنیت نسبی دارد پناه بگیرید.

•    درتمام حالات اگر نزدیک درب خروجی طبقه همکف هستید، با احتیاط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید و مراقب اشیاء پرتابی از ساختمان‌ها باشید.

•    در تمام حالات تا اتمام لرزش‌ها در جای خود ثابت بمانید و پس از آن ضمن اطمینان از سلامتی خود، با احتیاط از محیط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید.

ج:توصیه های ایمنی بعدازلزله

1- بعد از اتمام لرزش‌ها پس از بررسی و اطمینان از وضعیت سلامتی خود، با احتیاط از محل خارج شوید و به محیط امنی بروید.

2-  خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.

3- هم‌کلاسی‌ها و دبیر(یا اعضای خانواده که سالم هستند) را پیدا کرده و با هماهنگی عمل کنید.

4- در صورت آسیب‌دیدگی جزئی، به‌کمک دیگران خود را به‌صورت سرپایی مداوا کرده و سپس به کمک سایرین بشتابید.

5- از پراکنده شدن پرهیز کنید.

6- مجروحین را بسیار با احتیاط حرکت دهید.

7- از تجمع بی‌مورد در اطراف مجروحین بپرهیزید.

8- به نیروهای انتظامی و هلال‌احمر کمک کنید و از دستورات آنها پیروی کنید.

9- از وارد شدن به محل‌های نیمه تخریب بپرهیزید.

10- به محض استشمام بوی گاز در صورت امکان فلکه اصلی را قطع کنید و اگر نتوانستید، فوراً محل را ترک کنید.

11- آتش‌سوزی‌های کوچک را مهار کنید.

12- جهت جلوگیری از شیوع بیماری‌، مواد آلوده را از محیط دور ساخته یا با خاک بپوشانید.

13- از طریق رادیو از دستورات مسئولین مطلع شده و آنها را انجام دهید.

14- مراقب پس لرزه‌ها باشید.

15- مکانی امن را جهت استراحت و ذخیره مواد دارویی و غذایی آماده کنید.

16- مواد دارویی و غذایی را به‌موقع و صحیح مصرف کنید تا بعداً دچار مشکل نشوید.

17- در موارد بسیارضروری، از تلفن استفاده کنید.

الف: نحوه عملکرد دبیران قبل از زلزله

انجام موارد زیر به دبیران محترم توصیه می‌گردد:

1- تشکیل شورای ایمنی در مدارس. (متشکل از مدیر، نماینده دبیران، نماینده دانش آموزان و نماینده انجمن اولیا و مربیان)

2- بررسی وضعیت ایمنی کلاس و مدرسه، گزارش نقاط ضعف به مدیر مدرسه و تلاش در جهت رفع آن‌ها.

3- ارتباط با والدین دانش‌آموزان جهت هماهنگی نوع آموزش و تبادل نظرات.

4- دعوت از مسئولین مرتبط با زلزله و مدیریت بحران جهت تبادل اطلاعات و دستیابی به راهکارهای مناسب.

5- آشنایی دانش‌آموزان با زلزله و پیامدهای آن و بازدید از مراکزی مانند: جمعیت هلال احمر و سایر نهادهای مرتبط.

6- برگزاری مسابقه مقاله‌نویسی، روزنامه دیواری، عکس، کاریکاتور در مورد موضوع مقابله با زلزله و نمایش فیلم‌های آموزشی در این راستا.

7- اگر موضوع مورد تدریس معلم با زلزله مربوط می‌شود، دربارة آن بحث شود تا ترس از زلزله کاهش یافته و موجب افزایش آگاهی و بروز رفتار مناسب در هنگام حادثه شود.

8- تقسیم‌بندی دانش‌آموزان به گروه‌های 5-3 نفری و آموزش نحوه کار گروهی به آنها تا هنگام حادثه و بعد از آن وحدت عمل وجود داشته باشد.

9- آموزش کمک‌های اولیه، امداد و نجات به دانش‌آموزان. (توسط دبیریا افرادمتخصص)

10- معرفی و ارائه کتاب‌های آموزشی پیرامون موضوع آمادگی در سوانح و امدادرسانی.

11- معرفی مکان‌های امن در کلاس، آزمایشگاه، حیاط مدرسه، خیابان و منزل وآموزش نحوة پناه‌گیری مناسب در هنگام زلزله. (مکان‌های امن: زیرمیز، گوشه دیوار، زیر ستون‌های اصلی، کنار دیوارهای داخلی و دور از اشیائی که امکان سقوط آنها وجود دارد.

12- معرفی مسیرهای خروج اضطراری در کلاس، آزمایشگاه، حیاط مدرسه و منزل و آموزش نحوه خروج.

13- اجرای مانور زلزله و امداد حداقل دوبار در طی سال تحصیلی و بررسی نقاط ضعف و قوت آن.

14- پاک‌سازی کلاس و مدرسه از هر گونه عامل آتش‌زا و خطرآفرین.

15- تجهیز لولة اصلی گاز و آب به شیر برش خودکار جهت قطع فوری آنها در هنگام زلزله.

16- قراردادن لوازم امداد و ایمنی در مکان امن و قابل دسترس.

17- تجهیز کلاس، آزمایشگاه و سالن به جعبه کمک‌های اولیه و کپسول آتش‌نشانی و آموزش نحوه استفاده از آنها به دانش‌آموزان.

18- ایمن‌سازی شیشه‌ها با نوار چسب یا نایلون‌های بی‌رنگ.

19- انتقال لوازم سنگین و مواد شیمیایی خطرناک، درآزمایشگاه و کارگاه، به طبقات پایین.

20- اتصال قفسه‌های کتابخانه، کارگاه و آزمایشگاه به دیوار توسط بست‌های محکم.

21- تعبیه حفاظ روی لامپ‌های مهتابی جهت جلو‌گیری از سقوط آنها.

22- دبیران و دانش‌آموزان موارد زیر را یادداشت کرده و در کیف پول، کیف گردنبد و یا  کیف مدرسه قراردهند:

- مشخصات فردی

- آدرس منزل

- تلفن(های) تماس ضروری

- گروه خونی

- بیماری خاص وداروی ویژه درصورت ابتلا

23-به دانش‌آموزان بیاموزید که در هنگام زلزله به سمت درب‌های خروج هجوم نبرند و آرامش خود را حفظ کنند.

24- موارد فوق را به خانوادهایشان نیز منتقل کنند.

ب:  نحوة عملکرد دبیران در هنگام از زلزله

اگر در هنگام تدریس، زلزله رخ دهد، دانش‌آموزان به شدت نیازمند راهنمایی معلم خود هستند و معلم باید در این لحظة حساس، دستوراتی قاطع و صحیح ارائه دهد. به دبیران محترم توصیه می‌گردد تا در هنگام زلزله، ضمن حفظ آرامش و خونسردی، موارد زیر را انجام دهند:

ب)1- داخل کلاس:

1- از هجوم بردن به سمت درب کلاس پرهیز کنید.

2- دانش‌آموزان به زیر میزرفته و با دو دست، محکم پایه‌های میز را بگیرند.

3- خود نیز در چهارچوب در، گوشه کلاس و یا زیر یک میز محکم پناه بگیرید.

ب)2- داخل سالن:

1- به گوشه سالن و یا زیر ستون‌های اصلی رفته و خود را به دیوار بچسبانید.

2- در راه‌پله با دودست سر را گرفته، بنشینید و خود را به یک سمت پله بکشانید و از بالا یا پایین رفتن بپرهیزید.

ب)3- داخل آزمایشگاه،کارگاه وکتابخانه:

1- ازقفسه‌ها فاصله بگیرید.

2- به زیر میز رفته و ضمن گرفتن پایه‌های آن از سر خود محافظت کنید.

ب)4- داخل حیاط:

1- ضمن حفظ آرامش از دیوار و ساختمان مدرسه فاصله بگیرید.

2- در جای مناسب نشسته و با دو دست سر خود را بگیرید.

توجه:

·   در هنگام زلزله درصورتی از جای خود حرکت کنید که مطمئن باشید، حداکثردر عرض 10 ثانیه به مکان امن خواهید رسید. در غیر این صورت در نزدیکترین مکانی که امنیت نسبی دارد پناه بگیرید.

·   درتمام حالات اگر نزدیک درب خروجی طبقه همکف هستید، با احتیاط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید و مراقب اشیاء پرتابی از ساختمان‌ها باشید.

·   در تمام حالات تا اتمام لرزش‌ها در جای خود ثابت بمانید و پس از آن ضمن اطمینان از سلامتی خود، با احتیاط از محیط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید.

ج: نحوة عملکرد دبیران بعد از زلزله

در صورت عدم آسیب‌دیدگی کلی شهر، مدارس بنا به دلایل زیر نقش بسیار حیاتی بعد از زلزله دارند:

1-    به‌علت نوع ساختمان می‌توان به‌عنوان بیمارستان، اسکان اضطراری و غیره از آن استفاده کرد.

2-    به‌علت داشتن کادر مدیر ومدبر، در سازماندهی نیروهای مردمی و عملیات امداد بسیار کارساز و گره گشا می‌باشند.

بعد از زلزله انجام امور زیر به دبیران محترم توصیه می‌شود:

1- بعد از اتمام لرزش‌ها پس از بررسی و اطمینان از وضعیت سلامتی خود، با احتیاط از محل خارج شوید و به مکان امنی بروید.

2- درصورت آسیب‌دیدگی جزئی به‌کمک دیگران خود را به‌صورت سرپایی مداوا کرده و سپس به کمک سایرین بشتابید.

3- مهمترین کار در این مرحله ابتدا هدایت دانش‌آموزان به فضای باز و امن و سپس نجات افرادی است که زیرآوار مانده‌اند. پس از آن مجروحین را با احتیاط به محیط امن و پاکیزه انتقال داده تا مداوای تکمیلی صورت گیرد.

4- دانش‌آموزان پس از زلزله وحشت زده هستند، آنهارا به آرامش و خونسردی دعوت کرده و از پراکنده‌شدن آنها جلوگیری کنید. پس ازرسیدگی به وضعیت سلامتی آنها، به‌طور گروهی کارهای لازم را انجام دهید.

5- از وارد شدن به محل‌های نیمه تخریب شده بپرهیزید.

6- به محض استشمام بوی گاز در صورت امکان فلکه اصلی گاز را قطع کنید و اگر نتوانستید، فوراً محل را ترک کنید.

7- آتش سوزی‌های کوچک را مهار کنید.

8- از تجمع بی‌‌مورد در اطراف مجروحین بپرهیزید.

9- جهت جلوگیری از شیوع بیماری، مواد آلوده را از محیط دور ساخته یا با خاک بپوشانید.

10-از طریق رادیو ترانزیستوری از دستورات مسئولین مطلع شده و آنها را انجام دهید.

11-مراقب پس‌لرزه‌‌ها باشید.

12- مکانی امن را جهت استراحت و ذخیره مواد دارویی و غذایی آماده کنید.

13- مواد دارویی و غذایی را به موقع و صحیح مصرف کنید تا بعداً دچار مشکل نشوید.

14-به نیروهای انتظامی و هلال‌احمر کمک کنید و از دستورات آنها پیروی کنید.

15- در موارد بسیار ضروری، از تلفن استفاده کنید.

منبع: سایت اداره کل مدیریت بحران استان آذربایجان غربی